Vestfirska fréttablaðið - 20.12.1978, Blaðsíða 17

I vestfirska 1
bróður mínum, fyrstum
manna frá því að við værum
búin að opinbera. Hverjum?
Nú, auðvitað séra Þorvaldi
prófasti, föðurbróður mín-
um. Ég var búinn að panta
hringina hingað upp.
-Ég hitti séra Þorvald á
götu og bauð honum upp til
mín. Ég bjó þá á bak við þar
sem Útvegsbankinn er núna.
Við töluðum margt saman
og hann tók mér vel og
kvaddi mig með góðurn ósk-
um. Þegar ég var búinn að
segja prófastinum frá þessu,
fer ég til fundar við Asu.
-Jæja, best að við löbbum
niður í Neðstakaupstað til
Árna og segjum honum að
við séum að opinbera.
-Þegar við komum hérna
ofan í Mjósundin þá mætt-
um við pabba mínum. Hann
var sá fyrsti, sem fékk að vita
þetta líka og ég vildi að
hann sneri við og kæmi með
okkur til Árna. Én hann var
ánægður með þennan ráða-
hag, en vildi ekki snúa við,
hann var rétt að koma frá
Árna. Hann var í rauninni
ekkert að spekúlera í þessu,
það var daglegt brauð í hans
augum að fólk trúlofaði sig.
En móðir mín var mjög á-
nægð yfir þessu.
-Jæja, svo förum við nið-
ureftir til Árna Jónssonar og
konunnar hans og ég segi:
-Ja, við erum hér komin með
hringina.
-Ja, já, segir hann. -Kalli
(Riis, mágur Ásgeirs og með-
eigandi Ásgeirsverzlunar á-
samt Árna þegar hér var
komið að sögu) -sæktu flösku
af kampavíni, minna get-
urðu ekki gert það. Það var
tekinn tappinn úr flöskunni
með bang og skálað fyrir
okkur.
Þetta var sumarið 1913.
Kampavínið í Neðstakaup-
stað var löngu hætt að
freyða, bólurnar höfðu
sprungið hver af annarri og
mjöðurinn sjatnað. Eldskin
ástarbrímans dofnaði í önn
og erli dagsins. Við tók dag-
urinn, hausta tók og myrkur
vetur fór í hönd. En trúlega
hefur ástareldurinn yljað
ungu hjónaleysunum þá tíð
þótt engar fari af því sögur.
-Ég gerði það fyrir þá í
Ásgeirsverzlun rétt á eftir
þessa opinberun, að fara
vestur í Súgandafjörð í
sjúkraforföllum verzlun-
stjórans. Árið eftir giftum við
okkur.
Brúðkaupsdagurinn rann
upp. Nú man Jón Grímsson
vel atvikarásina. Hann er
ungur og frár á fæti, „ég var
snoppufríður", segir hann,
en hún glæsileg kona.
-29. september 1914. Auð-
ar götur, yndislegt veður,
ísafjörður skartar sínu feg-
ursta. Sannkallaður dýrðar-
dagur, míns bæjar, míns lífs.
-Auðvitað giftum við okk-
ur í kirkju, Isafjarðarkirkju,
Kirkjubrúðkaup voru ekki
algeng þá. En prófasturinn,
Högni Torfason, fyrrum ritstjóri Vesturlands, höfundur þessarar frásagnar, ræöir við Jón
Grímsson á heimili Jóns að Aðalsfræfi 20 fyrir fáeinum árum.
séra Þorvaldur Jónsson, var
föðurbróðir minn og annað
kom ekki til rnála.
-Blessaður tengdafaðir
ntinn var minn svarantaður.
Við sátum þarna saman í
kórnum og biðum eftir brúð-
urinni. Kirkjan var orðin
troðfull, bæði uppi og niðri,
og sumt var farið að standa á
gólfinu. Ég var orðinn log-
andi hræddur um að Ása
kæmist ekki inn kirkjugólfið.
-Það bætti ekkert urn sálar-
ástand mitt að konsúllinn
var ekkert að styrkja taugar
mínar, hann var svo fjári
,,spydig“, karlinn, hann var
alltaf að „krítísera" hin og
þessi andlit, eins og hann
orðaði það, sem hann sá
bregða fyrir meðal kirkju-
gesta. Þú getur rétt ímyndað
þér hvernig mér leið. Ég var
ekkert sérlega móttækilegur
fyrir svona kommentar um
fólk, kirkjugesti, sem komnir
voru til brúðkaups okkar.
-Heyrðu, sagði hann,
þetta er þjóðin. Þetta var svo
sem ekkert undarlegt. Marg-
ir slógu um sig með orðinu
„þjóð“ í þá daga. Þjóðin
vildi þetta, þjóðin heimtaði
þetta, þjóðin heimtaði allan
andskotann. Þetta voru hans
gamanmál á mestu alvöru-
stund lífs míns.
-En öll él styttir upp urn
síðir, segir skáldið. Mér líð-
ur aldrei úr minni þegar
brúðurin tilvonandi gekk í
kirkjuna. Ég hafði hlustað á
konsúlinn annars hugar og
mig greip mikill fögnuður
þegar kirkjuklukkunum var
loksins hringt. Stundin var
runnin upp. Ása hafði beðið
Davíð Scheving Thorsteins-
son lækni að vera svaramann
sinn. Allt í einu luktist upp
hurð og inn marséraði þetta
fallega par. Davíð Scheving,
þessi glæsilegi maður, og
konuefnið mitt, ung og falleg
stúlka, indæl brúður.
-Mér líða sem í leiðslu
næstu stundir í kirkjunni.
Mér finnst að ég heyri enn,
mjög óljóst, hvað prófastur-
inn var að segja, hvað var
spilað og hvað var sungið.
Hví skyldi ég muna það allt?
Var ekki sæla mín nóg?
-Loks var athöfnin búin,
einhvern veginn leið þetta
hjá. Það næsta, sem ég man
eftir, var að organistinn spil-
aði brúðarmarsinn og fólkið
í kirkjunni var svo elskulegt
og kurteist, að það lofaði
okkur að fara á undan öll-
um. Mikið þótti mér vænt
um mína ísfirðinga þá.
-Við gengum niður göt-
una, gamla Hafnarstrætið,
sæl og glöð, áttum allan
heiminn, allan ísafjörð. Við
komum niður götuna og
skyndilega byrjar kanonade,
þá er þar á ferðinni Árni
Riis um borð í gufuskipinu
Á. Ásgeirsson og hleypir um
leið upp flugeldum, okkur til
heiðurs. Ja, svo. Við héldunt
áfram göngunni á Hotel
Nordpolen, þar sem brúð-
kaupsveizlan skyldi standa.
Seinna kom Árni í land og
heim á Pólinn og var í veizl-
unni hjá okkur.
Þetta var anzi rnikil og góð
veizla hjá okkur og dansað til
klukkan þrjú um nóttina.
Auðvitað fengum við mikið
af brúðargjöfum og þarna
voru allir bæjarins Honora-
tiores.
-Við Ása fórum úr veizl-
unni um þrjúleytið um nótt-
ina og fylgdumst ekki með
því hvort veizlan stóð lengur
eða skemur eftir það. Við
höfðum um annað og alvar-
legra að hugsa.
-Ásgeirsverzlun vissi ég
átti að halda áfram mínu
starfi sem verslunarstjóri í
Súgandafirði. Þeir voru svo
flott við mig, að þeir lögðu
Ásgeir litla (fyrsta gufuskip
íslendinga) undir okkur og
búslóðina og það var enginn
tími til stefnu. Við áttum að
fara eftir tvo eða þrjá tíma.
Það var enginn tími til
neins, ekki hægt að hugsa
urn annað en að sofa. Ég
svaf á dívan og hún í rúminu
í sinu gamla herbergi.
tekin, er Jón Grrmsson
-Svefndrukkin og sæl héld-
um við til skips. Ég man það
enn hvað mér fannst furðu-
legt að mestur parturinn af
fólkinu, sem var í veizlunni,
fylgdi okkur til skips. Skyldi
það hafa lagt sig á milli?
-Faðir minn sálugi sat líka
þessa veislu og það má í
annála færa, að hann dó ná-
kvæmlega fimm árum síðar,
29. september 1919, á fimm
ára brúðkaupsafmæli okkar.
Hugurinn reikar víða þeg-
ar maður rifjar þetta upp.
Mest þegar við vorum að
labba niður götuna hérna og
við fundum hvað allir voru
elskulegir við okkur, ungu
brúðhjónin. Já, það er rétt,
vitanlega var þetta viðburð-
ur í bæjarlífinu, ég er nú
hræddur um það, ísfirðingar
taka ævinlega þátt í gleði og
sorg hvers annars.
-Jæja, ég er nú ekki kom-
inn lengra en um borð í
Ásgeir litla með mína brúð-
ur og okkar hafurtask. Svo
ýtum við frá landi og sem
við erum komin spölkorn frá
bryggjunni förum við fram-
hjá gufuskipinu Á. Ásgeirs-
son. Það kostaði bara ekki
neitt annað! Þá er skotið
aftur af kanónu og heist upp
flögg til að heilsa og kveðja.
Pomp og prakt.
Þarf að segja meira. Að-
eins eftirmála. Hann svarar:
-Ása var mjög glæsileg
kona, mjög falleg ung, fríð
kona og mikið stof í henni.
Mikil húsmóðir, starfsöm og
mikil móðir. Hún reyndist
mér vel og við vorum ákaf-
lega samhent. Hún var mér
æviyndi.
Þau hjónln Jón og Ása með elsta son sinn, Hjört. Þegar myndin er
verzlunarstjóri Ásgeirsverzlunar í Súgandafirði.