Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2008, Qupperneq 43

Guðrún Kvaran
Biblía 21. aldar
Aðdragandi - verklag - athugasemdir
1. Inngangur
Það vekur alltaf athygli þegar nýrri biblíuþýðingu lýkur og fólki gefst kostur
á að fá bókina í hendur til að lesa og njóta. Flestir taka við henni með opnu
og jákvæðu hugarfari, nokkrir gagnrýna einstök orð, vers eða kafla, aðrir rífa
niður. Margir tala við aðstandendur þýðingarinnar og segja hug sinn. Þeir
eru færri sem kjósa þá leið að tjá sig í fjölmiðlum en þeirra raddir eru hærri
og fjölmiðlarnir fúsari til að birta neikvætt umtal en jákvætt.
Nýjar biblíuþýðingar hafa alltaf verið gagnrýndar en sjaldnast réð sann-
girnin ríkjum í þeim umsögnum. Gamlar persónulegar deilur manna bloss-
uðu upp, innibyrgð gremja einstakra gagnrýnenda braust út og oftast var
verið að upphefja eina þýðingu á kostnað annarrar. Mörg orð mætti hafa
um viðtökur Viðeyjarbiblíu frá 1841, Biblíanna frá 1859 og 1866 að ég tali
ekki um hvernig tekið var við biblíuútgáfunni frá 1908 en þessa sögu hef
ég kannað ítarlega og lært margt af sem hefur sagt mér meira um mann-
legt eðli en fræðileg tök gagnrýnenda á viðfangsefninu. Ég læt nægja að
vísa í grein mína „Biblíuþýðingar og íslenzkt mál“ í þessu sama riti (1990:
39-56). Samnefnari nær allra þessara umsagna er að þeir sem létu í sér
heyra upphófu eina þýðingu með því að kasta rýrð á aðra og beittu fremur
stóryrðum en rökvísi.
I greininni verður aðdragandi nýrrar þýðingar Gamla testamentisins rak-
inn og sagt frá erindisbréfi þýðingarnefnda beggja testamenta og hlutverki
þeirra. Rakin verður saga Nýja testamentisþýðingarinnar og greint frá helstu
vandamálum sem upp komu. Þá verður sagt frá kynningarheftunum og
viðbrögðum við þeim en að lokum verður stiklað á helstu athugasemdum
sem fram hafa komið
41