Feykir - 12.11.2009, Qupperneq 7

42/2009 Feyklr 7
Fréttaskýring
Þessar stofnanir eiga auðveldara
með að draga saman seglin
Hafsteinsstöðum þá var
hestamennskan hliðarbúgrein
lengi vel hjá Skapta og
Hildi. -Við vorum með
mjólkurframleiðslu í 25 ár en
hættum fyrir 10 árum síðan,
segir Hildur og brosir með
sjálfri sér. -Við vorum að riija
þetta upp í gær og töluðum
um hvað tíminn væri fljótur að
líða. En þá lauk þeim kapítula,
segir Hildur og aðspurð hvort
engin eftirsjá væri í því segir
hún að það hafi eiginlega ekki
komið annað til greina. -Það
hefði þurft að fara út í miklar
framkvæmdir, byggja nýtt fjós
og fá sér róbóta, en við tókum
þá ákvörðun að gera það ekki.
-Svo var þetta farið að rekast
á hvað annað, segir Skapti.
-Hestamennskan var farin að
taka meiri og meiri tíma frá
hinu og það gekk ágætlega svo
við ákváðum bara að setja allan
okkar kraft í hestana og sjá
hvernig það myndi ganga og
það hefur gengið vel.
Skapti dreif sig f Hólaskóla
fyrir fáum árum og kláraði
reiðkennaradeildina og
aðspurður hvernig það hafi
lagst í gamlan manninn að
setjast á skólabekk, sagði hann
hafa haft bæði mjög gott af
því og gaman. -Það víkkar
sjóndeildarhringinn hjá manni
og maður verður víðsýnni
og svo bara lærir maður
náttúrlega heilmikið á þessu.
Það er alltaf eitthvað nýtt sem
maður meðtekur, segir Skapti
og hvort Hólaskóli eigi stóran
þátt á því að hestamennskan
hefúr tekið stórum framförum
á fslandi segir hann; -Hólaskóli
á jú stóran þátt í þeim miklu
framförum sem orðið hafa í
tamningu og þjálfum hrossa
og reiðmennsku almennt. Það
má eiginlega segja að það hafi
orðið hugarfarsbreyting hjá
hestamönnum hvað varðar
frumtamningar og þar á
skólinn stóran þátt í. Það verða
ekki allir snillingar sem fara í
Hóla en þeir sem vilja lifa og
hrærast í hestamennsku hafa
gott af skólagöngunni. En það
liggur ekki fyrir öllum að verða
toppknapar.
Þegar Skapti er spurður
að því hvort hann kunni ekki
einhverja skemmtilega sögu
að segja lesendum af hans
baráttu við erfið hross, hugsar
hann sig um og leitar lengi í
huganum en segir svo. -Það er
kannski frá því fyrir löngu. Ég
var innan við fermingu, 11-12
ára. Var á rauðum hesti héðan
sem var lítið taminn og hafði
sýnt hrekki en var eiginlega
hættur því. Ég ríð hér upp
afleggjarann og finn að það
er einhver kengur í honum en
hvet hann samt áfram. Þegar ég
fer í gegnum hliðið og stefni út
eftir þá byrjar hann að hrekkja,
og stingur sér mjög ákveðið.
Bíll sem var á leið framhjá
þegar þetta stóð yfir stansar,
bílstjórinn kemur út og fylgist
með mér eiga við hestinn. Ég
hékk á og náði að hemja hestinn
við girðingu þarna rétt hjá,
kemur þá maðurinn til mín og
réttir mér fimmhundruðkall,
sem var mikill peningur þá, og
segist hann hafa lofað sjálfum
sér því að ef strákurinn næði
að sitja hestinn fengi hann
peninginn og hann stóð við
það. Áhorfandinn reyndist
vera Hákon heitinn Bjarnason
sem var lengi Skógræktarstjóri
ríkisins.
Varla er hægt að sleppa
hrossaræktanda við þá
spurningu hvort mikil pólitfk
sé í hrossaræktinni. -Ég held að
það sé nú alltaf eitthvað af því,
segir Skapti og Hildur bætir
við, -Verður það ekki að vera?
Menn verða að hafa metnað
fyrir sínu og sérviskan verður
að fá að njóta sín. -Er það ekki
fjölbreytileikinn í hrossunum
og ræktendunum sem gefur
þessu gildi? Það væri miklu
minna gaman að þessu ef allir
væru sammála um hvernig
góður hestur eigi að vera, segja
Skapti og Hildur.
Feykir beindi í sfðustu
viku spurningum til
Álfheiðar Ingadóttur,
heilbrigðisráðherra. Hér
birtum við svör hennar.
Getur verið að
reiknilíkan það
sem notastervið
þegarjjárlögin
eru gerð sé okkar
svœði einstaklega
óhagstœtt?
- Þegar reiknilíkanið var tekið í
notkun árið 2006 reyndust tvær
stofnanir hafa verulega hærri
framlög en aðrar stofnanir. Það
eru Blönduós og Siglufjörður.
Þá fengu þessar stofnanir
þriggja ára aðlögunartíma á
meðan framlögin voru lækkuð
i þrepum, fýrst 2009. Eins kom
í ljós að aðrar stofnanir voru að
fá of lítið og þá var það leiðrétt
í þá áttina líka. Ég vil taka
fram að það er enginn algildur
samanburður til á milli stofnana
þvi aðstæður á hverjum stað eru
ólíkar sökum þess þjónustustigs
sem þar er. En ef horft er t.d. á
ffamlag pr. íbúa á má sjá að á
árinu 2008 var Sauðárkrókur að
fá yfir 200 þúsund krónur á íbúa,
Blönduós 190 pr. Ibúa, á meðan
Suðurland fékk um 100 þúsund
pr. íbúa og Suðurnes 78 þúsund
pr. íbúa. Það er þvi ekkert sem
bendir til þess að sú fúllyrðing sé
rétt að þarna sé komið í bakið á
þessum byggðum.
Er það tilviljun að
þessar stofnanir
sem hafa verið vel
reknar lendi í meiri
niðurskurði en þcer
stofnanir sem hafa
verið reknar með
halla?
-Það er þannig að aðlögunar-
krafan á þessar stofnanir er há;
10,% á Blönduósi og 11.3% á
Sauðárkróki. Bara Patró er með
hærri aðlögunarkröfu. Skýringin
er sú að rekstrarframlög fyrir
næsta ár eru lækkuð í samræmi
við vannýtt hjúkrunarrými. Af
35 ónýttum rýmum eru 15 á
Sauðárkróki og 5 á Blönduósi.
Nei, þetta er því ekki tilviljun
því það er verið að aðlaga
fjárveitingar að raunverulegri
þörf og þessi fækkun hjúkrunar-
rýma skýrir þann niðurskurð
sem þessar stofnanir fá umfram
aðrar stofnanir.
Er verið að neyða
stofnanirnar í
sameiningu?
-Nei, þvert á móti. Ég vil minna á
að í upphafi árs stóð til að neyða
þessar stofnanir í sameiningu við
Akureyri og varþeirri ákvörðun
Guðlaugs Þórs, þáverandi
heilbrigðisráðherra, mótmælt
kröftuglega. Þegar núverandi
stjórn tók við afturkallaði
Ögmundur Jónasson þessa
sameiningarhugmynd í sam-
ræmi við óskir heimamanna.
Heimamenn sögðust telja sig
geta mætt niðurskurðarkröfum
á annan hátt en með sameiningu.
Stofnanirnar á Blönduósi og
Sauðárkróki voru báðar með
jákvæða niðurstöðu úr rekstri
bæði um síðustu áramót og
eins við níu mánaða uppgjör
á meðan aðrar stofnanir hafa
mátt búa við neikvæðan rekstur
árum saman. Sú staðreynd
gerir að mínu mati þessum
stofnunum auðveldara að draga
saman seglin.
Getum við átt von
á að í endurskoðun
fjárlaga verði þessi
niðurstaða leiðrétt
til samræmis við
það sem gengur
oggerist á öðrum
stofnunum ?
-Ráðuneytið hefur skilað
inn sínum tillögum en nú er
fjárlagagerðiníhöndumAlþingis
og fjárlaganefndar. Þingið mun
þvf eiga síðasta orðið.
Hvaðaforsendur
hafa breystfrá því
að ráðuneytið veitti
HS viðurkenningu
fyrirgóðan
árangur í rekstri
og heilbrigðisráð-
herrar hafa
endurtekið borið
lofá stofnunina
fyrirgóðan rekstur
ogstarfsemi?
-Megin breytingin er sú að hér
varð eitt allsherjar hrun fýrir ári
síðan. Ríkissjóður er rekinn með
186 milljarða halla og við erum
að borga yfir 100 milljarða í vexti
á þessu ári. Það verkefni sem
ríkisstjórnin stendur nú frammi
fyrir er að ná niður þessum halla
á næstu þremur árum og næsta
ár er fyrsta árið sem þetta skellur
á okkur á fúllum þunga. Það er
reynt að hlífa heilbrigðisþjónustu
með aðeins 5% skerðingu á
meðan menntakerfið þarf að
skera niður um 7% heilt yfir og
stjórnsýslan um 10%. Við erum
að bregðast við gríðarlegum
vanda þessi ríkisstjórn en við
munum líka að sjálfsögðu vera
á vaktinni og bregðast við ef það
fara að blikka rauð ljós þess efnis
að verið sé að ganga of nærri
þjónustunni.
Drífa frá Hafsteinsstööum heimsmethafi ilOOm skeiöi ásamt Siguröi Siguröarsyni.