Þjóðmál - 01.09.2007, Side 51

Þjóðmál HAUST 2007 49
skátaskálann.Þrym.við.Skarðsmýrarfjall. á.
Hellisheiði .. Urðu. þeir. varir. við. ameríska.
flugvél.er.hringsólar.þar.í.grennd.og.virtist.
hún.á.æfingarflugi ..Skyndilega.brotlendir.
vélin .. Skátarnir. hröðuðu. sér. á. vettvang.
en. vélin. var. brunnin. er. að. var. komið.og.
flugmennirnir. látnir .. Hlupu. nokkrir. af.
skátunum. í. skíðaskálann. í. Hveradölum.
og.hringdu.til.Reykjavíkur ..Skömmu.síðar.
sáust. flugvélar. koma. austur. yfir. heiðina.
og. allnokkru. seinna. komu. sjúkrabílar.
frá. Reykjavík. sem. fluttu. líkin. í. bæinn ..
Reynsla.sem.þessi.gerði.skátana.hæfari. til.
að.bregðast.við.erfiðum.aðstæðum .36
Vegna.aukinnar.hættu.á.mannskæðum.slysum.var.Blóðgjafasveit.skáta.endur-
reist. í. upphafi. stríðsins,. en. Jón. Oddgeir.
Jónsson.var.helsti.hvatamaður.að.stofnun.
Blóðgjafasveitarinnar.ásamt.Niels.Dungal.
prófessor. nokkrum. árum. fyrr. (líklega.
1936. eða. 1937) .. Niels. hélt. annað. veifið.
fræðsluerindi. fyrir. skáta. og. sýndi. meðal.
annars.myndir.af.uppskurðum.sem.þá.var.
nýlunda .37. Blóðgjafar. skyldu. hylja. andlit.
sitt. því. blóðþegi. átti. ekki. að. vita. hver.
blóðgjafinn. væri .38. Blóðgjafinn. lagðist.
við. hlið. sjúklingsins. og. gat. reynst. feikna.
erfitt. að. hlýða. á. sjúklinginn. þakka. fyrir.
blóðgjöfina ..Á.þessum.árum.var.útilokað.
að. geyma. blóð. og. því. þurftu. skátar. í.
Blóðgjafasveitinni. að. vera. til. taks. allan.
sólarhringinn .39
Ef.komið.hefði.til.loftárásar.á.Reykjavík.
er.óvíst.að.allir.skátar.úr.loftvarnasveitunum.
hefðu. verið. til. frásagnar .. Til. loftárásar.
kom. þó. sem. betur. fer. ekki. en. engu. að.
síður.var.ekki.vanþörf.á.að.vera.viðbúinn.
því. að. þýskar. flugvélar. hæfu. skothríð.
á. Reykvíkinga. eða. vörpuðu. jafnvel.
36 Jón Mýrdal, viðtal 29 . október 2003 .. . . . . .
37 Sama heimild .. .
38 Jón Mýrdal, viðtal 29 . október 2003 .. . . . . .
39 Páll H . Pálsson, viðtal 27 . mars 2003 .. . . . . . .
sprengjum ..Það.sannaðist.best.í.loftárásum.
er.gerðar.voru.á.Seyðisfirði .
Þeim.skátum.er.höfundur.hefur.rætt.við.
verður. þó. hugsað. til. þess. hve. óviðbúnir.
þeir. voru. í. reynd .. Þeir. hafi. að. líkindum.
ekki. verið. í. stakk. búnir. að. bregðast. við.
með. fullnægjandi. hætti. hefði. komið. til.
loftárása ..En.þrátt. fyrir. fátæklegan.búnað.
og.kunnáttuleysi.hafi.skipulagið.og.starfið.
allt. „funkerað“. mjög. vel .40. Við. erfiðar.
aðstæður,. svo. sem.við. leitir. að.flugvélum.
til. fjalla,. sannaðist. gildi. þeirrar. þjálfunar.
er. skátarnir. höfðu. fengið,. ekki. hvað. síst.
fyrir. tilstilli. Jóns. Oddgeirs. Jónssonar ..
Því.er.vandséð.hvort.nokkrir.hafi. í. reynd.
verið.færari.til.að.takast.á.hendur.almenn.
loftvarnastörf. og. hjálp. í. viðlögum. en.
einmitt.skátar .
Loftvarnasveitir. skáta. á. stríðsárunum.
eru.skýrt.dæmi.um.það.hvaða.gagn. frjáls.
félagasamtök. geta. gert. á. viðsjárverðum.
tímum ..Skipulögð.samtök.borgaranna.geta.
verið.betur.til.þess.fallin.að.leysa.krefjandi.
viðfangsefni. er. varða. öryggismál. þjóð-
arinnar.heldur.en.ríkisreknar.stofnanir .
40 Jón Mýrdal, viðtal 29 . október 2003 .. . . . . .