Þjóðmál - 01.09.2007, Side 81

Þjóðmál HAUST 2007 79
manndráp. í. stórum. stíl .. Í. framhaldinu. er.
svo. talað. um. „hernað“. gegn. landinu. og.
mætti.kannski.afgreiða.það.sem.innihalds-
litla. klisju. ef. höfundur. fylgdi. orðalaginu.
ekki. eftir. eins. og. hann. gerir. í. kaflanum.
„Lítilsháttar. limlesting“ .. Þar. talar. hann.
um.náttúruna. sem.vin. sinn.og. líkir. fram-
kvæmdum.sem.breyta.landinu.við.pynting-
ar.og.gróft.ofbeldi:.
Undanfarin. ár. hefur. verið. gengið. í.
skrokk.á.einum.af.mínum.bestu.vinum ..
Og.það.er.enn.verið.að ..Það.er.gert.með.
skipulegum.hætti.en.þó.í.nokkrum.flýti ..
Til.stendur.að.limlesta.hann ..Ég.veit.að.
þessi. vinur. minn. mun. lifa. af. —. hann.
er.mjög. sterkur.—.en.hann. mun. ekki.
ganga. heill. til. skógar. eftir. aðförina ..
Þetta.er.svona.eins.og.ef.framhandleggur.
væri.tekinn.af.mér ..Ég.myndi.lifa.það.af.
og. megnið. af. líkamanum. myndi. ekki.
beinlínis. skaðast .. En. ég myndi. skaðast.
verulega .
Einhverjum. þætti. efalaust. ónotalegt.
að. horfa. upp. á. meðan. hnífnum. væri.
rennt. í. liðinn. og. skinnið. rist. í. sundur.
og. skorið. á. sinar .. Mér. þætti. skárra. til.
þess.að.hugsa.að.einhverjir.myndu.rísa.
á. fætur. og. segja. að. svona. gerði. maður.
ekki ..Jafnvel.ekki.þótt.einhverjir.fengju.
vinnu.við.að.hakka.framhandlegginn.og.
búa.til.úr.honum.dýrafóður.sem.mætti.
selja.fyrir.kostnaði ..(Bls ..185 .)
Af. þessu. er. helst. að. skilja. að. Ólafur. Páll.
álíti. framkvæmdir. á. borð. við. virkjanir. og.
vegagerð. með. einhverjum. hætti. sambæri-
legar.við.níðingsverk.—.að.því.sem.menn.
vinna.með.jarðýtum.og.skurðgröfum.megi.
jafna.við.glæpi.af.verstu.gerð ..Ég.á.satt.að.
segja.erfitt.með.að.trúa.því.að.maður.sem.
annars. skrifar. af. jafn. skynsamlegu. viti. og.
Ólafur.Páll.geti.haldið.þetta. í. fullri.alvöru.
og.mér.finnst.að.þeir.sem.vinna.við.vegagerð.
og.virkjanir.eigi.betra.skilið.en.að.vera.líkt.
við.böðla.og.níðinga ..
Ef. til. vill. býr. lítið. að.baki. þessum. sam-
líkingum. annað. en. viðleitni. til. að. leggja.
áherslu.á.mikilvægi.náttúrverndar ..Ef.til.vill.
eru.þær.bara.ýkjur.sem.beitt.er.til.áherslu-
auka .. En. ýmislegt. sem. Ólafur. Páll. segir.
bendir. þó. til. þess. að. hann. líti. að. nokkru.
leyti.á.náttúruna.sem.persónu ..Þetta.kemur.
til.dæmis.fram.í.kaflanum.„Staður,.náttúra,.
umhverfi“.þar.sem.hann.segir:
Sú. sýn. á. náttúruna. sem. ég. hef. verið.
að. lýsa. dregur. dám. af. siðfræði. þýska.
heimspekingsins. Immanuels. Kant,. en.
hornsteinn.þeirrar. siðfræði. er. að. aldrei.
megi.koma. fram.við. aðrar.manneskjur.
sem. einbert. tæki. heldur. beri. ævinlega.
að.virða.þær.sem.sjálfstæð.markmið.—
sem manneskjur ..[…].Kant.sagði.að.við.
skyldum. aldrei. koma. fram. við. mann-
eðlið.sem.einbert.tæki ..Það.sama.vil.ég.
segja.um.náttúruna ..(Bls ..60–61 .)
Um.leið.og.Ólafur.Páll.hefur.sagt.þetta.er.
eins.og.hann.dragi. í. land,.enda.gefur.auga.
leið.að.það.er.ekki.hægt.að.rækta. land.eða.
nýta. nein. náttúruleg. verðmæti. án. þess. að.
farið.sé.með.einhvern.hluta.náttúrunnar.sem.
tæki. til. að. þjóna. markmiðum. mannfólks-
ins ..Menn.geta.hins.vegar,.a .m .k ..þegar.best.
lætur,.lifað.saman.án.þess.að.nota.hver.annan.
sem.hver.önnur.tæki.vegna.þess.að.þeir.geta.
gert.samninga.sem.jafningjar.og.þannig.haft.
gagn.hver.af.öðrum.án.þess.að.beita.undir-
okun ..Við.náttúruna.geta.menn.ekki.samið.
og. ef. þeir. ætla. að. hafa. gagn. af. henni. gera.
þeir.það.á.sínum.forsendum.en.ekki.hennar.
—.enda. er.hæpið. að.ætla.náttúrunni. vilja,.
markmið.eða.eigin.forsendur .
Í.beinu.framhaldi.af.orðunum.sem.vitnað.
var.til.hér.að.framan.segir.Ólafur.Páll:
Þetta. þýðir. þó. ekki. að. allt. sem. Kant.