Skólavarðan - 01.01.2001, Page 12

Dagana 6. til 8. nóvember
2000 gerði Guðmundur Óli
Sigurgeirsson dálitla vett-
vangsrannsókn á tónmennta-
kennslu í tveim dönskum
grunnskólum (folkeskolen).
Hann komst meðal annars að
því að Dönum þykir tón-
menntakennsla svo erfið að
hún megi aldrei vera nema
hluti kennslunnar.
Aðdragandi þessarar rann-
sóknar er sá að í vetur er ég
þeirrar gæfu aðnjótandi að vera
í orlofi og nota það til náms í
tónlist og tónmenntakennslu,
en hana hef ég stundað jafn-
framt annarri kennslu undan-
farin fimmtán ár. Dagana 2.- 5.
nóv. tók ég þátt í námskeiði um
grannmál í Kaupmannahöfn á
vegum norrænu ráðherranefnd-
arinnar og félags dönskukenn-
ara. Þar sem ég sá fram á að
geta einnig nýtt ferðina á ódýr-
an hátt til rannsóknar minnar
hafði ég samband við tvo skóla,
annan í Sabro sem er um 4000
manna sveitaþorp skammt fyrir
vestan Árósa og hinn í Hinner-
up sem er nokkru stærri bær
litlu norðar. Skólarnir eru hvor
í sinni sýslu svo að yfirstjórn
þeirra heyrir hvor undir sína
sýsluna. Þeir eru svipaðrar
stærðar, hafa báðir milli fjögur
og fimm hundruð nemendur á
aldrinum 6 til 15 ára, að jafnaði
tvær bekkjardeildir í árgangi.
Allt fullt af hljóðfærum
Aðbúnaður tónmennta-
kennslu var mjög góður í báð-
um skólunum. Báðir höfðu þeir
vel búna og rúmgóða tón-
menntastofu, þar sem öll tón-
menntakennslan fer fram, með
stórum geymslum fyrir hljóð-
færi og námsbækur inn af.
Hljóðfærakostur var mjög góð-
ur. Á báðum stöðum var fjöldi
alls kyns slagverkshljóðfæra,
trommusett (eitt í Sabro og tvö
í Hinnerup), nokkur rafhljóm-
borð, rafgítarar og -bassar,
kassagítarar, nokkur blásturs-
hljóðfæri, hljóðnemar, magn-
arakerfi með mixer, stakir
magnarar, auk hins sígilda pí-
anós. Í Hinnerup var auk þess
tölva með tónlistarforriti til af-
nota fyrir kennara.
Í báðum skólunum er tón-
mennt kennd sem skyldunáms-
grein á aldursbilinu 7 til 12 ára
og eftir það eiga nemendur kost
á að taka tónmennt sem val-
grein til loka grunnskólans. Í
Sabro fá 1. til 4. bekkur tvær 45
mínútna kennslustundir á viku
og 5. og 6. bekkur eina. Í Hinn-
erup er tónmenntakennslan í
1. bekk samþætt bekkjarkennsl-
unni og fer fram í bekkjarstof-
unni en að öðru leyti er tíma-
fjöldi sá sami. Kennslan er
skipulögð skv. aðalnámskrá frá
danska menntamálaráðuneytinu
og skólarnir gera ekki sérstakar
skólanámskrár fyrir tónmennt.
Þó þurfa kennarar í Hinnerup
að skila yfirliti yfir kennsluáætl-
un vetrarins til skólastjóra að
hausti. Námskráin er mjög opin
og rými til sveigjanleika næst-
um óendanlegt. Ekkert form-
legt námsmat er í tónmennt og
engar einkunnir eða umsagnir
eru gefnar en nemendur flytja
oft tónlist á bekkjarskemmtun-
um fyrir foreldra og gesti og má
Skólavarðan janúar 2001
Tónmennt í tve im dönskum grunnskólum
14
Helgina 3. til 5. nóvember hélt Skólastjóra-
félag Íslands námstefnu sem bar yfirskriftina
Stjórnun skólans í dag og undirtitill var
staða fámennra skóla og breytt stjórnunar-
mynstur í stærri skólum.
Námstefna þessi var haldin í Reykjanesbæ
og var mjög vel sótt.
Erindi um stjórnun skólans í dag fluttu Sig-
urjón Mýrdal dósent við KHÍ og Guðrún Geirs-
dóttir lektor við HÍ. Gerður var góður rómur að
máli þeirra en þau hafa verið að rannsaka
þetta efni og gerðu m.a. grein fyrir þeirri þró-
un og þeim breytingum sem orðið hafa á
þessum vettvangi. Í máli þeirra kom fram að
tilhneiging væri í þá átt að fagleg stjórnun viki
fyrir fjármálastjórnun.
Steen Hildebrandt prófessor frá Árósum í
Danmörku flutti erindi sem hann nefndi Sjálf-
stæði í stjórnun, þar lagði hann áherslu á að
skólastjórar fylgdust vel með breytingum í
samfélaginu en gættu þess að missa ekki leið-
togahlutverkið sem faglegir stjórnendur.
Fimm stutt erindi voru flutt undir yfirskrift-
inni Fámennir skólar og breytt stjórnarmynst-
ur í stærri skólum. Ólafur Arngrímsson skóla-
stjóri á Stórutjörnum gerði grein fyrir stöðu
fámennu skólanna nú, þar sem menn stæðu
frammi fyrir sífelldri fækkun nemenda, og
ræddi þau félagslegu áhrif sem það hefði á
hvert byggðarlag ef skólinn gæti ekki staðið
sig. Guðmundur Þór Ásmundsson hjá
Fræðslumiðstöð Reykjavíkur gerði grein fyrir
þeim breytingum sem hafa verið í gangi í
Reykjavík með því að auka við stjórnunarþátt-
inn í skólunum. Í sjö skólum var farið að stað
með þessa tilraun haustið 1999 og ætlunin er
að þessu verði komið á í öllum skólum Reykja-
víkur innan tíðar. Ragnar Gíslason skólastjóri
skýrði frá því hvernig þetta væri útfært í
Foldaskóla, einum stærsta skóla borgarinnar.
Jóhann Albertsson skólastjóri Grunnskóla
Húnaþings vestra gerði grein fyrir breytingum
þar sem einn skóli er nú starfandi í nýju sveit-
arfélagi sem nær yfir Vestur-Húnavatnssýslu
en þar voru áður fjórir skólar. Kennt er á fjór-
um stöðum í þessum nýja skóla en Jóhann er
skólastjóri yfir kennslustöðunum.
Bragi Michaelsson bæjarfulltrúi í Kópavogi
gerði grein fyrir sjónarmiðum sveitarfélag-
anna varðandi skólann á nýrri öld og skýrði
frá breytingum í stjórnun sem gerðar hafa ver-
ið í Kópavogi.
Eftir þessi erindi var mönnum skipt upp í
vinnuhópa þar sem þessi mál voru tekin til
umræðu. Hóparnir gerðu svo grein fyrir niður-
stöðum sem uppeldis- og menntamálanefnd
SÍ fékk í hendur til frekari úrvinnslu.
Eftir móttöku hjá bæjarstjórn Reykjanesbæj-
ar lauk námstefnunni með afmælishófi SÍ sem
fagnar 40 ára afmæli á þessu ári.
Það var mál manna að námstefnan hefði
heppnast mjög vel og ástæða væri til þess að
Skólastjórafélagið gæfi félögum sínum tæki-
færi árlega til að hittast og ræða saman um
það sem væri að gerast á sviði stjórnunar
skóla.
Kári Arnórsson
Námstefna Skólastjórafélags Íslands 2000
Klappað, stigið og
stappað
Tónmennt í Danmörku
Þriðjungur kennsluskyldu
Ekkert formlegt námsmat