Konan og nútíminn - 01.04.1936, Blaðsíða 16

[Konan og nutíminnj
Samvinna kvenna.
Eftir Bríeti Bjarnhéðinsdóttur.
Á Landsfundum þeim, sem K. R. F. í. hefir
staðið fyrir að konur héldu, hefir því verið haldið
fram bæði í opinberum ræðum og samtölum milli
fleiri eða færri fundarkvenna, að það, sem stæði
allri samvinnu kvenna mest fyrir þrifum, væri
skorturinn á góðu, frjálslyndu og fróðlegu kvenna-
blaði, sem eingöngu fengist við að opna augu
kvenna fyrir stöðu þeirra í þjóðfélaginu og á
heimilunum, svo að segja frá vöggunni til graf-
arinnar. Einkum voru sveitakonurnar úr strjál-
byggðinni og fólksleysinu þar, skilningsgóðar á
það, hvílíkur styrkur þeim gæti verið að því að
geta í blaði fengið tækifæri til svo að segja að
haldast í hendur við allar konur landsins og fá
þannig hver frá annari styrk og fræðslu til hinna
mismunandi starfa, sem þær allar þyrftu að inna
af hendi. Á þann eina hátt lærðu þær að þekkja
gallana, sem væru á lífsskilyrðum kvenna, og
hvernig úr þeim mætti oft bæta með samtökum
og meiri þekkingu og áhuga fyrir hinum marg-
þættu þjóðfélagsmálum, sem konur nú láta sig
svo litlu skifta, af því þær væru aldrei vaktar til
umhugsunar á þeirri hlið þjóðfélagsins, sem hin
mörgu blöð karlmannanna aldrei hreyfðu við eða
létu sig neinu skifta.
Á Landsfundi ísl. kvenna 1930 kom til umræðu,
að slíkir L. f., sem K. R. F. í. hefði byrjað á að
gangast fyrir, mættu ómögulega falla niður. Því
þótt hið nýstofnaða Samband Kvenfélaganna færi
að halda fundi með slíku millibili, gætu þeir ekki
náð jafn vel til hinna dreifðu smáu kvenfélaga, af
því þeir væru miðaðir við fjórðungssambönd og
fulltrúar væru aðeins frá þeim. Þar af leiðandi
yrðu smáu sveitafélögin fyrir utan þá vakningu og
samvinnu, sem Landsfundir, með fulltrúa frá
hverju smáfélagi, sem vildi taka þátt í fundinum,
gætu haft á heild kvenfélaganna í gegnum full-
trúa þeirra. —
K. R. F. í. hefir jafnan haft þau mál á dagskrá
sinni, sem önnur kvenfélög hafa helzt látið liggja
á milli hluta, en það eru þau mál, sem snerta jafn-
rétti kvenna og karla, bæði að lögum og í fram-
kvæmd laganna, svo og atvinnumál og mál um
uppeldi og undirbúning undir lífið. Á þessu sviði
hefir það fengið ýmsum umbótum komið á með
lögum, og má það einkum þakka því, að það hefir
tekið oftast fá mál fyrir í einu, en fylgt þeim þess
betur fram, til þess að þau fengi hagkvæm enda-
lok. Má þar telja eitt hið fyrsta mál, sem K.R.F.Í.
tók að sér 1909, um sömu réttindi kvenna og
karla að öllum æðri menntastofnunum landsins og
öllum embættum með sömu skilyrðum og karl-
menn. Flutningsmaður þessa frumvarps á Alþingi
1911 fyrir K. R. F. í. var H. Hafstein, en K. R.
F. I. hafði samið frumvarpið og haldið afarfjöl-
mennan kvennafund um það rétt fyrir þingið
1911, þar sem það var samþykkt í einu hljóði, að
viðstöddum fjölda þingmanna, sem boðnir voru á
fundinn. —
Næsta málið, sem K. R. F. í. tók fyrir að fá
fært í jafnréttisform, fyrir konur sem karia, var
stjórnarskrármálið, að fá konum veitt með þeirri
breytingu jöfn pólitísk réttindi og karlmönnum.
Allir vita, hvernig það fór. Konur fengu þessi
réttindi full og óskert 1918, en 1915 með tak-
mörkunum. Með og móti þessum málalokum voru
ýmsir alþingismenn af öllum flokkum. En á þess-
um árum höfðu konurnar það bezta baráttumeðal,
sem fáanlegt er: þær höfðu ákveðið og eindreg-
ið blað til að standa í fylkingarbrjósti fyrir
sameiginlegum kröfum þeirra allra. Blaðið var
sambandsliðurinn og hinn óþreytandi agítator
kvenna um allt land, sem taldi kjark í konur,
sýndi hversu réttmætar jafnréttiskröfur þeirra
væru og flutti þeim fréttir af erlendum konum,
sem stóðu í samskonar baráttu, og samúðarkveðj-
ur frá þeim. —
Mörg af þeim málum, sem Landsfundur kvenna
1930 hafði til meðferðar, þurftu góðs undirbún-
ings við og samvinnu kvenna, svo sem stofnun
Kvenréttindaráðs Islands, mæðrastyrksmálið, fá-
tækramálin, atvinnumál og uppeldismál kvenna
16