Fréttabréf - 01.12.1992, Blaðsíða 11
ekki jafn flókin og erfiö og fræðingamir vilja vera láta, þeir
kalla bara einfalda hluti óskiljanlegum nöfnum og plata okkur
þannig.
Viö laeröum ýmislegt nytsamlegt um helstu kenningar
á sviöi fisklhagfræöi og fiskveiöistjómun, og vom kennaramir
á einu máli um, aö við íslendingar væmm sú þjóð, sem helst
ætti aö geta stjómaö sjávarútvegnum af einhverri skynsemi,
viö væmm nú ekki fleiri en svo. Auövitaö vom kvótamál
mikið rædd, því Bretamir hafa bitra reynslu af óstjóm EB á
fiskveiðum. Reyndar hitti ég fáa, sem mæltu meö kvótakerf-
um, hvort sem þau heita heildarkvóti eöa framseljanlegur
eignarkvóti, aflamark, sóknarmark eöa eitthvað annaö. Þessi
kerfi viröast alltaf hafa í för meö sér sóun á fiski (sem er
hent) eöa fjármunum (offjárfestingar í fiskiskipum og/eöa
tæHjum). Þess fyrir utan er óskaplegur kostnaöur, sem þjóö-
arbúin hafa af öllu eftirlitinu og skriffinnskunni.
Stjómunin, eftirlitiö og þar meö ÁBYRGÐIN ætti aö
vera sem mest í höndum notendanna. Einnig vom allir sam-
mála um aö sjálfsagt væri aö greitt væri veiöileyfagjald. Rökin
fyrir veiöileyfagjaldi em þau, aö útgerðaraöilinn sé aö valda
þjóðfélaginu kostnaöi með sókn sinni (mengun, veiðir frá
næsta manni). Þar aö auki er jú auölindin sameign okkar, og
gera verður ráö fyrir því, aö stjómvöld verji tekjunum af
veiöileyfagjaldinu til hagsbóta fyrir alla landsmenn. Þaö má
auövitaö lengi deila um sanngimi stjómvalda og hvort veiöi-
leyfagjaldiö ætti ekki aö renna beint til sveitarfélaganna.
Jæja, snúum okkur þá aö konunum í þróunam'kjun-
um. Allt fram á síöustu ár hafa markmiö og skipulagning
þróunaraöstoöar í fiskveiöi/vinnslu einskoröast viö vandamál,
þarfir og 'huga karlmanna. Konumar í þessum atvinnugrein-
um hafa veriö hundsaöa, annaö hvort vegna þess aö skipu-
leggjendumir hafa ályktaö sem svo, aö konumar myndu
sjálfkrafa njóta hagnaöarins af verkefnum hönnuöum fyrir
karlmennina eöa einfaldlega vegna þess aö þeim hefur
yfirsést mikilvasgi kvenna á þessu sviöi. Samt sem áöur er
það augljóst, aö varanleg bót á framleiöni og lífskjörum fólks
í fiskiönaöi í þróunarríkjum er háö því, aö viöurkennt sé, hve
konur hafa mikilvægu hlutverki að gegna. í fjölmörgum
ríkjum stunda konur fiskveiðar, og í Gana stjóma konur
sölumálunum og fjármögnun veiöanna. Þaö er nú samt víöast
þannig, aö konur fá ekki sama aðgang að menntun og fjár-
magni og karlar. Ég ætla aö ljúka þessari ritsmíö minni meö