Morgunblaðið - 10.10.2015, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 2015
Veldu margverðlaunuð finnsk gæðadekk sem eru sérstaklega
hönnuð fyrir krefjandi aðstæður norðlægra slóða
ein öruggustu dekk sem völ er á
ítrekað valin bestu dekkin í gæðakönnunum
breitt úrval nagla-, vetrar- og heilsársdekkja
eigum dekk fyrir fólksbíla, jeppa og sendibíla
Skoðaðu dekkjaleitarvélina á MAX1.is
MAX1 býður 20% afslátt af hágæða Nokian dekkjum og hluti söluágóða
rennur til Krabbameinsfélagsins
SENDUM UM ALLT LAND
Flutningur með Flytjanda
500 kr. hvert dekk
Bíldshöfða 5a, Reykjavík
Jafnaseli 6, Reykjavík
Dalshrauni 5, Hafnarfirði
(Knarrarvogi 2, Reykjavík
Ath. ekki dekkjaþjónusta)
Aðalnúmer:
515 7190
Opið:
Virka daga kl. 8-17
Laugardaga: sjá MAX1.is
Fáðu 20% afslátt af
NOKIAN dekkjum og styrktu
Bleiku slaufuna um leið
Laufey Rún Ketilsdóttir
laufey@mbl.is
Sigurjón Þ. Árnason, fyrrverandi
bankastjóri Landsbankans, og Sig-
ríður Elín Sigfúsdóttir, fyrrverandi
framkvæmdastjóri fyrirtækjasviðs
bankans, gerðust sek um umboðs-
svik og markaðsmisnotkun árið 2008
að mati Hæstiréttar Íslands sem
sneri við sýknudómi Héraðsdóms
Reykjavíkur á dögunum í Imon-
málinu svokallaða. Laut málið að
sölu Landsbankans á eigin bréfum
til tveggja eignarhaldsfélaga í lok
september og byrjun október árið
2008. Félögin tvö voru Imon ehf. og
Azalea Resources Ltd. Til stóð að
Landsbankinn fjármagnaði kaupin
en einungis varð af einni lánveitingu
af þremur, upp á fimm milljarða
króna til Imon. Engu að síður voru
hlutabréf færð inn á félögin í öllum
tilvikum og Kauphöllinni tilkynnt
um viðskiptin.
Hæstiréttur telur markmiðið með
sölu hlutabréfanna til félaganna
tveggja hafa verið að losa Lands-
banka Íslands hf. við eigin hlutabréf,
sem hann hafði áður keypt í ríkum
mæli, án þess að salan hefði áhrif til
lækkunar á gengi hlutabréfa í félag-
inu í Kauphöll Íslands.
Röng skýring hegningarlaga
„Bankastjórar Landsbanka Ís-
lands hf. og þeir, sem komu í þeirra
stað, hlytu að hafa gert sér grein fyr-
ir að hin víðtæka heimild þeirra að
taka ákvörðun um lán hafi eðli máls
samkvæmt verið takmörkunum
háð,“ segir í dómi Hæstaréttar í rök-
stuðningi fyrir sakfellingu Sigurjóns
Þ. Árnasonar, fyrrverandi banka-
stjóra Landsbankans, og Sigríðar
Elínar Sigfúsdóttur, fyrrverandi
framkvæmdastjóra fyrirtækjasviðs
bankans, vegna umboðssvika.
Ákvarðanir þeirra um lánveit-
ingar hefðu verið líklegar til að valda
hluthöfum bankans, stórum og
smáum, ásamt öllum almenningi
fjártjóni. Þá hefðu þau einnig farið
gegn útlánareglum bankans um
lánahlutfall.
Hæstiréttur tekur fram að hluta-
bréfin sem seld voru Imon ehf. hafi
verið verðmæt og greitt var fyrir
með andvirði lánsins til félagsins.
Þegar metin er veruleg hætta á að
fjártjón hafi skapast í þeim að-
stæðum sem uppi voru og gegn
tryggingum verður að miða við það
að bankinn hefði getað selt bréfin á
öðrum markaði á gangverði. Vísar
Hæstiréttur til Al Thani-dómsins,
máli sínu til stuðnings. Ekki skipti
máli við matið á fjártjónshættunni
að bankinn hafi áður keypt bréfin
með tilheyrandi fjárútlátum.
Sigurjóni og Sigríði Elínu hafi
ekki getað dulist að mun meiri líkur
en minni væru á því að verðmæti
trygginga fyrir lánum bankans til
Imon ehf. myndi rýrna og ekki
nægja til greiðslu lánanna ef vanskil
yrðu. Því sannist að þau hafi af
ásetningi valdið bankanum verulegri
fjártjónshættu.
Tekið er fram að niðurstaða hér-
aðsdóms að þessu leyti sé ekki
byggð á munnlegum skýrslum held-
ur á rangri skýringu á ákvæðum
hegningarlaga.
Hvatir valda ekki refsileysi
Sigurjón Þ. Árnason, fyrrverandi
bankastjóri, var einnig dæmdur til
refsingar í Hæstarétti fyrir mark-
aðsmisnotkun vegna ákvörðunar
sinnar um að veita Imon ehf. lán til
kaupa á hlutabréfum í bankanum
þrátt fyrir að hafa yfirsýn yfir um-
fangsmikil kaup bankans á eigin
hlutabréfum. Í munnlegri skýrslu
fyrir héraðsdómi sagðist hann hafa
tekið umrædda ákvörðun með hags-
muni bankans í huga til að auðvelda
sameiningu bankans og Byrs, þar
sem Imon hafi verið stærsti hluthafi
Byrs. „Slíkar hvatir að baki broti
ákærða geta ekki gert það refsi-
laust,“ segir í dómi Hæstaréttar.
Hlutdeild Sigríðar Elínar var
einnig færð til refsingar í dómi
Hæstaréttar. Þó að hún hafi hvorki
komið að sölu hlutabréfanna né til-
kynningu um hana til Kauphallar,
var ákvörðun hennar forsenda lán-
veitingarinnar. „Hlaut hún að gera
sér grein fyrir, meðal annars með
setu sinni í fjármálanefnd bankans,
að viðskiptin gæfu ranga mynd af
verði bréfanna eða væru líkleg til að
gera það.“
Telst ósannað gegn neitun
Hæstiréttur slær því einnig föstu
að þegar Imon ehf. hafi farið fram á
annað lán í byrjun október frá
Landsbankanum til frekari kaupa á
hlutabréfum í bankanum með sömu
veð að baki, hafi ekkert veðrými ver-
ið fyrir hendi í hlutabréfunum og
stofnfjárbréfum Byrs sparisjóðs.
Steinþór Gunnarsson, fyrrverandi
forstöðumaður verðbréfamiðlunar
bankans, var dæmdur bæði í héraðs-
dómi og Hæstarétti fyrir markaðs-
misnotkun en hann sem miðlari við-
skiptanna tilkynnti þau til Kaup-
hallar án frekari trygginga fyrir
láninu. Sigurjón var jafnframt sak-
felldur fyrir markaðsmisnotkun
vegna seinna láns til Imon ehf.
Steinþór var ennfremur sakfelld-
ur fyrir markaðsmisnotkun vegna
sölu Landsbankans á hlutabréfum í
eigu bankans til Azalea Resources
Ltd.
Hæstiréttur staðfesti niðurstöðu
héraðsdóms að ósannað væri gegn
eindreginni neitun Sigurjóns að
hann hefði tekið ákvörðun um þau
viðskipti.
Hvatir gera brotið ekki refsilaust
 Hæstiréttur snýr við héraðsdómi í Imon-málinu  Markmið að losa bréfin án þess að hafa áhrif á
gengi þeirra  Lánveitingaheimildin með takmörkunum  Gáfu ranga mynd af verði bréfanna
Morgunblaðið/Kristinn
Hæstiréttur Sýknudómi héraðsdóms í Imon-málinu var snúið í Hæstarétti og ákærðu dæmdir í fangelsi
Þegar rýnt er í tölur Spalar um sam-
setningu umferðar septembermánað-
ar í ár og undanfarinna tveggja ára
blasir býsna skýrt við að fjölgun er-
lendra ferðamanna á þjóðvegum
landsins skýri að miklu leyti aukna
umferð í göngunum núna í septem-
ber. Þeir eru þannig áberandi fleiri
sem keyptu stakar ferðir í göngin en í
september 2014 og 2013 og hlutfall
tekna af „lausaumferð“ í september
var hærra en áður.
Þetta kemur fram í yfirliti Spalar
um umferð um Hvalfjarðargöng í
september, en metumferð var um
göngin í september og meiri en í sama
mánuði nokkru sinni áður frá því
göngin voru opnuð. Fyrra metið átti
september 2007 með hátt í 175 þús-
und ökutæki en í september í ár fóru
nær 10 þúsund fleiri ökutæki undir
Hvalfjörð en þá.
Útlit er nú fyrir að umferðin í göng-
unum aukist í heild um 4,6% á árinu
öllu. Þá er meðtalin umferð þeirra
sem óku ókeypis undir fjörðinn á tím-
um verkfalls. Hlutfall tekna af „lausa-
umferð“ í september var hærra en áð-
ur. Tekjur af staðgreiðslu eða stökum
ferðum námu 36,2% í september 2015
en 31,8% í september 2013. Tekjur af
fyrirframgreiddum ferðum eða
áskrift námu 45,7% árið 2015 en
50,7% í september 2013.
Aukning við efri mörk
Umferðin á hringveginum jókst um
12,2 prósent í september frá sama
mánuði í fyrra, samkvæmt því sem
fram kemur á vef Vegagerðarinnar.
Umferðin hefur aldrei aukist jafn-
mikið á milli septembermánaða frá
því þessar mælingar hófust árið 2005.
Umferðin í ár hefur aukist um 4,7 pró-
sent það sem af er.
Hegði umferðin sér svipað og í
meðalári, það sem eftir lifir árs, stefn-
ir í að umferðin aukist um tæp 5%.
Gangi þessi spá eftir er ljóst að slík
aukning er talin vera við efri mörk
þess sem talið er þægilegt miðað við
viðhald og uppbyggingu vegakerfis-
ins. Þar eins og víða annars staðar er
hæg aukning betri en mjög snögg
aukning, segir á vefnum.
Mikil aukning eystra
Milli septembermánaða árin 2014
og 2015 jókst umferðin mest á Aust-
urlandi eða um 30,8% en minnst í
grennd við höfuðborgarsvæðið, 8,1%.
Frá áramótum hefur umferð einnig
aukist mest um Austurland eða 12,4%
en minnst í grennd við höfuð-
borgarsvæðið eða um 3,8%. Ef frá er
talið síðasta ár þarf að leita aftur til
2007 til að finna meiri aukningu miðað
við árstíma. aij@mbl.is
Meiri tekjur af
„lausaumferð“
 Stór september í Hvalfjarðargöngum
 Metaukning í umferð á hringveginum
Morgunblaðið/Eggert
Fjölgun Útlendingar voru áberandi
í umferð um göngin í september.