Morgunblaðið - 28.10.2015, Blaðsíða 11

DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. OKTÓBER 2015
Morgunblaðið/Eva Björk
Gerður og synirnir Allt klárt fyrir hrekkjavökuboðið og Hjalti óþekkjanlegur sem Ninja-beinagrind, en Skírnir er
illur seiðkarl eða jafnvel vitsuga, hann átti eftir að ákveða hvort gervið hentaði honum á hrekkjavökunni.
komin. Þetta er skemmtileg hefð og
það er lífleg stemning hér í hverf-
inu þennan dag.“ Synir Gerðar
Kristnýjar, fyrrnefndur Skírnir og
Hjalti sjö ára, voru búnir að klæða
sig í hrekkjavökubúninga þegar
blaðamann bara að garði, klárir í
myndatöku. Hjalti var beinagrind-
ar-Ninja og ekki nokkur leið að
þekkja hann undir glæsilegum bún-
ingi sem huldi nánast andlit hans.
Skírnir var í svörtum búningi með
staf og sagðist ekki alveg vera bú-
inn að gera upp við sig hvort hann
væri vitsuga eða illur seiðkarl.
„Það er mikið um vitsugur og
góð lýsing á þeim í þriðju Harry
Potter-bókinni sem ég er að lesa
núna. Ég er hrifinn af þessum bók-
um og við fjölskyldan heimsóttum
Harry Potter-heiminn í London í
sumar. Það var mjög skemmtilegt
og ég keypti mér ekta töfrasprota
þar,“ segir Skírnir sem fór í vetr-
arfríinu norður í Skagafjörð til
ömmu sinnar sem sá um
að sauma á
hann aðalbún-
inginn fyrir
hrekkjavöku-
boðið.
„Hún hefur
saumað á mig
marga búninga
og er mjög flink.
Ég hef meðal ann-
ars verið varúlfur
og beinagrind á
hrekkjavökunni.“
Þegar Skírnir
er spurður að því
hvað hann hafi orðið
mest hræddur við í
bíómynd, svarar hann
því til að það hafi verið ógeðslegir
nornabanar og óhugnanleg tröll í
kvikmynd um Hans og Grétu, þar
sem þau eru fullorðin.
Heillandi að láta hræða sig
Gerður Kristný segir að hún
hafi alltaf haft gaman af drauga-
gangi og hryllingi, alveg frá því hún
var krakki. „Það er gjörsamlega
heillandi að láta hræða sig þegar
maður er barn. Þegar ég var lítil
stelpa þá fannst mér nátttröllið í
samnefndri þjóðsögu það allra
ógeðfelldasta. Það er nauðsynlegt
að hræða börn mátulega mikið, þau
sækja í draugasögur og annað
hrollvekjandi,“ segir Gerður
Kristný og bætir við að henni hafi
fundist vanta fleiri bækur fyrir
yngri börn með hryllingsívafi, þess
vegna skrifaði hún barnabókina
Dúkku, sem nýlega kom út.
„Hugmyndin að henni kviknaði
í fyrra þegar ég var ég stödd í
Bandaríkjunum, en þar fór ég inn í
búð sem heitir American Girl, og
mér fannst dúkkurnar sem fengust
þar svo óhugnanlegar, sérstaklega
að sjá þær margar saman starandi
á mig. Í bókinni minni um Dúkku
segir einmitt frá óhugnanlegum
dúkkum sem vinkonur eignast, og
þessar dúkkur hafa ekki góð áhrif á
eigendur sína. En bókin er líka um
söknuð, vináttu og samstöðu,“ segir
Gerður Kristný og bætir við að
henni finnst nokkuð góð meðmæli
með bókinni sinni að 10 ára sonur
vinkonu hennar hafi skriðið nokkuð
skelfdur upp í rúm til foreldra
sinna eftir að hafa lesið bókina.
„Hún vekur þá væntanlega ein-
hvern hroll, eins og hún á að gera.“
Hrekkjavaka er hátíðisdagur ættaður
frá keltum þar sem hann hét upp-
haflega Samhain. Þá voru færðar
þakkir fyrir uppskeru sumarsinns og
boðuð koma vetursins. Hrekkjavaka
er haldin 31. október og á Íslandi var
á sama tíma haldið upp á hina hlið-
stæðu hátíð veturnætur.
Hrekkjavaka nefnist á enskri tungu
„Halloween“ sem er annar ritháttur
fyrir „Hallowe’en“. Hallowe’en er svo
stytting á nafninu „All Hallows’ Even-
ing“ eða „All Hallows’ Eve“. Kirkjan
flutti hátíðina allraheilagramessu til
fyrsta nóvember til að reyna að taka
yfir þessar heiðnu hátíðir á borð við
hrekkjavöku og veturnætur.
Upphaf vetrar og árs er það sem
kallað er liminal tímabil, einskonar
millibilsástand sem ríkir á tímum
mikilla umskipta. Þá geta menn jafn-
vel skynjað handanheima; eða séð
handanheimsverur, og geta spáð í
framtíðina. Andar voru taldir vera á
kreiki á Samhain, mörk heima hinna
lifandi og hinna dauðu voru talin óljós
þetta kvöld og draugar, nornir og aðr-
ar óvættir voru taldar sveima um og
voru því bálkestir kveiktir til að
vernda hina lifandi. Fólk dulbjó sig til
að þekkjast ekki og bauð óvættunum
mat og drykk til að friðþægja þeim.
Hefð myndaðist fyrir því að á
hrekkjavöku væri brennandi kertum
komið fyrir í útskornum næpum og á
Írlandi og í Skotlandi tíðkaðist að
kveikja bálkesti. Einnig fóru bæði
unglingar og fullorðnir á milli húsa
klæddir búningum með grímur og
gerðu öðrum gjarnan einhvern grikk í
leiðinni.
Þegar Írar og Skotar fluttust bú-
ferlum til Ameríku á 19. öld fluttist
hrekkjavakan með þeim. Í Bandaríkj-
unum uxu aftur á móti grasker sem
voru mun stærri en næpurnar og auð-
veldari að skera út. Þannig tóku gras-
kerin við af næpunum sem tákn fyrir
hrekkjavöku Bandaríkjamanna.
Leifar sumra gamalla hefða lifa
ennþá í hrekkjavöku nútímans þar
sem fólk klæðist grímubúningum og
sjá má drauga og aðrar óvættir í
skreytingum. Börn ganga oft á milli
húsa og biðja um nammi og fái þau
það ekki er viðkomandi hrekktur á
einhvern hátt.
(Af vefsíðunni wikipedia.org)
Hvaðan kemur hrekkjavakan?
Morgunblaðið/Eggert
Uppvakningar Þessi tvö lögðu mikla vinnu í förðun fyrir Halloween-Partí Páls
Óskars í fyrra á Rúbín, þangað sem mætti fjöldi fólks í klæðum við hæfi.
Mörk heima hinna lifandi og
dauðu talin óljós þetta kvöld
Skelfileg Þessi var heldur ógnvekj-
andi í samkvæminu góða á Rúbín.
Eftir tíu ára afmælið getur Krist-
ín Katla loksins keypt sér dúkk-
una sem allar stelpur eru með
æði fyrir. Henni er alveg
sama þótt Pétur tvíbura-
bróðir hennar geri grín að
henni, þetta er dúkka fyrir
stórar stelpur. En af
hverju finnst honum
dúkkan óþægileg? Er
hún ekki eins blíð og
góð og stelpurnar
halda?
Sólveig vinkona
Kristínar Kötlu á
samskonar dúkku og
þar er ekki allt með
felldu.
Dúkka er ætluð
börnum 8 ára og
eldri og fær hárin til
að rísa í hnakkanum.
Fær hárin
til að rísa
DÚKKA
Á hrekkjavökudaginn nk. laug-
ardag, 31. október, ætlar Gerður
Kristný að lesa upp úr bók sinni
Dúkku, í Eymundsson á Skóla-
vörðustíg kl. 11 og í Eymundsson í
Kringlunni kl. 15. Hún hvetur
krakka til að mæta í hrekkjavöku-
búningum og hlusta á lesturinn, og
það verður líka boðið upp á
hrekkjavökunammi.