Morgunblaðið - 05.03.2016, Blaðsíða 34

34 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. MARS 2016
CATAN DAGAR
Afsláttur í verslunum okkar af öllum viðbótum og stækkunum við Catan grunnspilið til páska!
Ferðafélag Íslands
hefur í samvinnu við
VÍS unnið áhættumat
fyrir gönguleiðir.
Þegar hefur verið
unnið áhættumat fyr-
ir fjölmargar göngu-
leiðir og er þeirri
vinnu haldið áfram.
Áhættumat göngu-
leiða má finna á
heimasíðu Ferða-
félags Íslands.
Helstu áhættur í vetrarferðum
fyrir göngufólk eru þessar:
 Hætta á að hrasa – renna í
hálku
 Hætta á að renna í fjalllendi í
harðfæri – hálku
 Hætta á að hrapa fram af fjalls-
brúnum / klettum
 Hætta á að villast
 Hætta á að lenda í
óveðri
 Hætta á að verða
blautur – kaldur
verða fyrir ofkæl-
ingu – krókna
 Hætta á að falla í
gegnum ís á vatni
 Hætta á að lenda í
steinkasti /snjóflóði/
aurskriðum
 Hætta á að verða
sambandslaus
 Hætta á að lenda í
vandræðum vegna þess að mað-
ur er vanbúinn/illa búinn
 Hætta á að vanmeta aðstæður /
ofmeta sjálfan sig/verða uppgef-
inn
 Hætta á ofþornun og næringar-
leysi.
 Hætta á að komast ekki í skjól.
Hér hafa verið nefndar aðstæður
sem göngufólk getur lent í þegar
vetrarferðir eru stundaðar. Þetta
er ekki tæmandi listi yfir hættu-
legar aðstæður. Farið er í göngu-
ferðir og fjallgöngur allan ársins
hring og geta aðstæður að ein-
hverju leyti verið sambærilegar að
vori, sumri og hausti þó vetr-
arferðir og aðstæður að vetri til
séu yfirleitt meira krefjandi.
Mikilvægt er að undirbúa sig
vandlega fyrir hverja ferð og með-
al annars:
Afla upplýsinga um aðstæður á
leiðinni, t.d. snjóalög, hálku, aur-
bleytu, vatnsföll eða annað og ekki
fara í ferðina nema aðstæður séu
viðráðanlegar.
Fylgjast með veðurspá fyrir ferð
– sé veðurspá slæm og gert ráð
fyrir meira vindhraða en 18 metr-
um á sekúndu er rétt að fresta ferð
eða breyta. Rétt er að hafa í huga
að veður breytist hér á landi á ör-
skammri stundu. Þá er veður til
fjalla yfirleitt mun verra en í
byggð.
Athuga hvort snjóflóðahætta sé á
viðkomandi leið og tryggja að þátt-
takendur eigi ekki á hættu að
lenda í snjóflóði. Vanda leiðaval og
forðast snjóflóðaaðstæður. Gott er
að kanna spár á www.vedur.is
Mikilvægt er að fara yfir búnað
sem þarf til hverrar ferðar miðað
við aðstæður og tryggja að allir
séu rétt búnir.
Ef farið er í ferð þar sem von
getur verið á snjóflóðahættu er
nauðsynlegt að hafa skóflu, snjó-
flóðastöng og snjóflóðaýli.
Nauðsynlegur búnaður í allar
vetrarferðir eru: sokkar og nær-
fatnaður úr ull eða gerviefnum,
gott millilag t.d. flís eða stretch
eða ull og góður hlífðarfatnaður,
jakki og buxur, vind og vatns-
heldur. Þá er nauðsynlegt að vera
með húfu og vettlinga. Góðir
gönguskór eru nauðsynlegir, helst
háir, með góðri styrkingu yfir
ökkla og grófum botni. Legghlífar
er oft gott að hafa. Gott er að hafa
hálkubrodda til að varna því að
renna og detta í hálku. Hálku-
brodda á aðeins að nota þar sem
ekki er hætta á að renna af stað
því þeir duga skammt í brattari
brekkum og krefjandi aðstæðum
og veita þar falskt öryggi. Ef leið
liggur um jökla, brattlendi eða
klettabelti er nauðsynlegt að hafa
ísöxi og kunnáttu í að stoppa sig
með henni ef fólk rennur að stað.
Ísbrodda (jöklabrodda) þarf að
nota ef aðstæður í brekkum eru
þannig að hætta er á að renna af
stað ef fólk dettur, brekkur eru
með hörðum snjó eða ís, grjót eða
klettar eru fyrir neðan. Ef farið er
á ísbrodda þá þarf viðkomandi allt-
af að hafa ísöxi í hendi og kunna að
nota hana.
Fjallalínur og öryggisbelti getur
þurft að nota á erfiðum gönguleið-
um að vetrarlagi. Ef gengið er á
jökla skal ávallt nota öryggisbelti,
fjallalínur sem og hafa ísbrodda og
ísöxi til taks. Mikilvægt er að hafa
gps-tæki og kunnáttu til að vinna
með tækið. Áttavita og kort þarf að
hafa meðferðis og kunnáttu í notk-
un. Göngustafir eru góðir og veita
stuðning í ákveðnum aðstæðum.
Nauðsynlegt er að hafa hlaðinn
farsíma með í ferð. Aldrei skal
vera einn á ferð í vetraraðstæðum.
Láttu vita af ferðum þínum og
áætlaða heimkomu. Gott er að nota
safetravel.is. Gott er að hafa bak-
poka með auka hlífðarfatnaði t.d.
sokka, höfuðbuff, vettlinga, peysu
eða dúnúlpu, sjúkrapoka, nest-
isbita vatn og heitt á brúsa.
Gott er að kaldstarta sem kallað
er, þ.e. vera ekki of mikið klæddur
í upphafi og hafa frekar fatnað í
bakpoka. Göngumaður er mjög
fljótur að ganga sér til hita en um
leið þarf að varast að svitna. Blaut
föt og kuldi eru hættuleg göngu-
manni. Þess vegna er mikilvægt að
vera í fatnaði sem andar eða tekur
ekki í sig raka. Mikilvægt er að
stoppa eftir 15-20 mínútna göngu
og hagræða fatnaði eftir þörfum.
Göngur og fjallaferðir að vetr-
arlagi eru í eðli sínu meira krefj-
andi vegna færis og veðurs. Skoða
þarf veðurspár og huga að snjóa-
lögum og aðstæðum. Mikilvægt er
að lesa og fræðast um vetrar-
gönguferðir og vetrarfjalla-
mennsku og auka þannig þekkingu
sína. Gönguleið sem er auðveld eða
meðalerfið að sumarlagi er oft erf-
ið eða mjög erfið að vetrarlagi og
þarfnast búnaðar og kunnáttu.
Eins er gott að læra af reyndari
fjallamönnum og byggja upp
reynslu sína og þekkingu.
Eftir Pál
Guðmundsson
Páll
Guðmundsson
» Ferðafélag Íslands
hefur í samvinnu við
VÍS unnið áhættumat
fyrir fjölmargar göngu-
leiðir og er þeirri vinnu
haldið áfram.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Ferðafélags Íslands.
Öryggisreglur fyrir vetrarferðir í fjalllendi
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi umræðu í landinu og birtir aðsendar grein-
ar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega beðnir að nota
innsendikerfi blaðsins. Kerfið er auðvelt í notkun og tryggir öryggi í sam-
skiptum milli starfsfólks Morgunblaðsins og höfunda. Morgunblaðið birtir
ekki greinar sem einnig eru sendar á aðra miðla.
Að senda grein
Kerfið er aðgengilegt undir Morgunblaðslógóinu efst í hægra horni forsíðu
mbl.is. Þegar smellt er á lógóið birtist felligluggi þar sem liðurinn „Senda inn
grein“ er valinn.
Í fyrsta skipti sem innsendikerfið er notað þarf notandinn að nýskrá sig inn
í kerfið. Ítarlegar leiðbeiningar fylgja hverju þrepi í skráningarferlinu. Eftir að
viðkomandi hefur skráð sig sem notanda í kerfið er nóg að slá inn kennitölu
notanda og lykilorð til að opna svæðið. Hægt er að senda greinar allan sólar-
hringinn.
Nánari upplýsingar veitir starfsfólk Morgunblaðsins alla virka daga í síma
569-1100 frá kl. 8-18.