Víkurfréttir - 03.05.2002, Qupperneq 12

Föstudagurinn 3. maí 2002
______________UMRÆPAN » LÍFEYRISMÁL______________
Lifeyrissparnaður er fjölskyldumál
- tryggöu þér og þínum fjárhagslegt öryggi í framtíðinni
Enn ciga fjölmargir laun-
þegar eftir að gcra samn-
ing um viöbótarlífcyris-
sparnaö. Mörgum kann aö
þykja þessi mál flókin og óar
því viö aö velja réttu leiöina.
En með aðstoö þjónustulltróa
má auöveldlcga finna þá leið
sem hentar hvcrjum og cinunt.
Það er staðreynd aö viðbótar-
lífeyrissparnaöur cr ein besta
og ódýrasta leiöin til aö búa í
haginn fyrir framtíö tjölskyld-
unnar. Slíkur sparnaöur erfist,
auk þess aö vera gott bakland
ef áfóil eins og örorka dynja
yfir.
Lífeyrisspamaður er spamaður
sem ætlað er að nota eftir að
starfsævinni lýkur. Með hækk-
andi meðalaldri, bættri heilsu og
styttri starfsævi er ljóst að fjár-
hagur á eftirlaunaámnum skiptir
fólk sífellt meira máli. A þessu
æviskeiði hefur fólk loks tíma ti!
að láta verða af ýmsu sem það
hefur dreymt um alla ævi. Ferða-
lög, áhugamál og námskeið af
ýmsu tagi em allt möguleikar
sem heilla. Langtímaspamaður
gerir einstaklingum kleift að eiga
áhyggjulaus efri ár og getur gert
eftirlaunaárin að afar ánægjuleg-
um tíma.
2,2%, 4,4% eöa meira?
Eins og flestir vita geta einstak-
lingar nú lagt allt að 4% af tekj-
um fyrir skatta í séreignarlífeyris-
spamað. Mótframlag ftá riki í
formi lækkunar tryggingagjalds
er að lágmarki 1/10 af viðbótar-
framlagi launaþega. Heildar-
fiamlag einstaklings í séreignar-
lífeyrissjóði nemur þá alls 4,4%
aflaunum. Jafhframt hafa nokk-
ur stéttarfélög þegar samið um
sérstakt mótftamlag ftá launa-
greiðanda. Búast má við að enn
fleiri stéttarfélög fylgi í kjölfarið
á næstu árum. Rétt er að taka
ftam að spamaður hækkar ekki
sjálfkrafa úr 2% í 4% hjá þeim
launþegum sem þegar hafa gert
samning um 2% viðbótarlífeyris-
spamað. Það eina sem launþegi
þarf að gera til að hækka spam-
aðarfjárhæðina er að skrifa undir
nýjan samning og launagreiðandi
og Sparisjóðurinn sjá um restina.
Samspil ávöxtunar og áhættu
Eins og ævinlega fylgjast áhætta
og ávöxtun að. Því meiri áhætta
sem tekin er því hærri getur
ávöxtunin orðið. En hér þarf að
taka tillit til nokkurra atriða. Það
er ljóst að til að eiga möguleika á
hárri ávöxtun þarf fólk að hafa
taugar til að sjá ávöxtun spamað-
arins sveiflast til. Sveiflur geta
varað í nokkra mánuði og allt
upp í nokkur ár. Ekki er rétt að
horfa á skammtíma ávöxtun þeg-
ar meta á spamað til langs tíma.
Ahættusamari spamaður hentar
ffemur yngra fólki sem hefur
tíma til að vinna upp sveiflur sem
geta orðið á spamaðartímanum.
Eldra fólk ætti að velja íhalds-
samari fyrir spamað sinn, enda
hefur það ekki sömu tækifæri til
að vinna upp hugsanlegar sveifl-
ur. Hér verður þó hver aö velja
sinn stíl en gott er að miða við að
spamaðarleiðin tmfli ekki nætur-
svefn okkar.
Avinningur af viöbótar-
lífeyrissparnaöi
•Hægt að hefja töku lífeyris við
60 ára aldur (þó er ekki hægt að
taka spamaðinn út á skemmri
tíma en sjö ámm).
•Hægt er að fá greitt með ein-
greiðslu við 67 ára aldur.
•Mótframlag launagreiðanda og
rikis getur numið allt að 2,4%
(jafnvel meira - fer eftir samn-
ingum stéttarfélögum).
•Tekjuskattur greiðist við útborg-
un lífeyris sem leiðir til lækkunar
hátekjuskatts, betri nýtingar per-
sónuafsláttar o.s.frv.
•Enginn fjármagnstekjuskattur.
•Enginn eignarskattur.
•Lífeyrisspamaður erfist við ffá-
fall (greiðslur til erfingja em
skattlagðar eins og tekjur en ekki
meðhöndlaðar sem erfðafjár-
skattur).
•Hægt er að fá viðbótarlífeyris-
spamað greiddan út ef launþegi
verður fyrir varanlegri örorku
(lífeyrisspamaður greiddur út
ásamt vöxtum með jöfnum árleg-
um greiðslum á sjö ámm).
•Enginn kostnaður fylgir greiðsl-
um í viðbótarlífeyrisspamað.
•Hægt er að segja upp samningi
um viðbótarlífeyrisspamað
hvenær sem er.
Lífeyrisspamaður Sparisjóðsins
Sparisjóðurinn býður nokkrar
leiðir til ávöxtunar viðbótarlíf-
eyrisspamaðar:
Lífsval I
- er sérstakur lífeyrisreikningur.
Reikningurinn ber nú hæstu
verðtryggðu vexti sem Sparisjóð-
urinn býður upp á eða 6,5%.
Lífsval I hentar vel varfæmum
sparifjáreigendum sem leggja
mikla áherslu á öryggi, sem og
þeim sem eiga skamman söfnun-
artíma eftir.
Lífsval II
-er ávaxtað í séreignadeild lífeyr-
issjóðsins Einingar. Fjárfesting-
arstefhan er byggð á langtíma-
markmiðum og því er hluti af
eignum sjóðsins í hlutabréfúm og
erlendum verðbréfhm. Fjárfest-
ingar eru innan þeirra marka sem
sett em í lögum um starfsemi líf-
eyrissjóða. Lífeyrissjóðurinn
Eining er fra Kaupþingi hf.
Lífsval III
-er ávaxtað í séreignasjóði Kaup-
þings. Sjóðurinn hentar öllum
sem sækjast eftir hárri ávöxtun.
Mest er fjárfest í erlendum hluta-
bréfum og innlendum skulda-
bréfum.
Taflan sýnir ávinninginn af
viöbótarlífeyrissparnaöi
Þaö er einfalt aö spara...
Þegar búið er að taka ákvörðun
um viðbótarlífeyrisspamað, þarf-
tu ekki annað en hafa samband
við þjónustufulltrúa hjá Spari-
sjóðnum. Hann aðstoðar þig við
val á spamaðarleið sem sniðin er
að þínum þörfiim og sér um að
senda launagreiðanda öll nauð-
synleg gögn. Þú færð síðan send
yfirlit reglulega, sem auðveldar
þér að fylgjast með árangrinum.
Taktu ákvörðun og byrjaðu
viöbótarlífevrissparnaö... þaö
er ekki eftir neinu að bíöa.
Rétti tíminn er núna!
Raunávöxtun 6%
Mánaðarlaun 150.000 krónur
Framlag launamanns
Framlag ríkis
Framlag launagreiðanda
Framlag ríkis
Framlag launagreiðanda
Samtals framlag í sparnað
Útborguð laun lækka þó aðeins
Eign þín eftir 30 ár 3
Tekjuskattur -1.
Fjármagnstekjuskattur
Sparnaður til úborgunar 1
Dæmi 1
2%
0.2%
0%
3.000 kr.
300 kr.
Okr.
3.300 kr.
unf.849 kr.
232.452 kr.
240.292 kr.
Okr.
992.160kr.
Dæmi 2 Dæmi 3
4% 4%
0.4% 0.4%
0% 2%
6.000 kr. 6.000 kr.
600 kr. 600 kr.
Okr. 3.000 kr.
6.600 kr. 9.600 kr.
3.698 kr. 3.698 kr.
6.464.904 kr. 9.403.497 kr.
-2.490.584 kr. -3.608.122 kr.
0 kr. Okr.
3.384.320kr. 5.795.375kr.
I Einar Steinþórsson framkvæmdastjóri skrifar:
Fréttaflutningur af‘Taxi-Bus
”kerfinu er villandi
Ibæjarblöðunum, Morgun-
blaöinu og í fréttatíma
Stöðvar tvö liafa nú aö und-
anförnu birst
viðtöl viö Kjart-
an Má Kjartans-
son efsta mann
Framsóknar-
flokksins i
Reykjanesbæ. í
þessum viðtölum
og greinum hefur Kjartan lýst
ágæti svonefnds “Taxi-Bus”,
sent er einhvers konar bianda
af strætó og leigubílaakstri.
Þar sem fréttaflutningur af þessu
“Taxi-Bus” kerfi er mjög viilandi
að mínu mati og ekki hefur allt
komið fram sem skiptir máli, tel
ég mér skylt að koma með nokk-
ur af þessum atriðum.
Kjartan talar um að hægt sé að
lækka kostnað Reykjanesbæjar
við strætisvagnakerfið um helm-
ing, eða úr 36 milljónum í 18.
Vissulega eru þetta háar upphæð-
ir, en setja verður þetta i sam-
hengi við hvað hlutimir kosta. í
Reykjavík er talað um að kostn-
aður sé u.þ.b. 1.200 milljónir á
ári, eða nálægt 10.000 kr á íbúa á
ári og þá er ótalinn kostnaður við
skólaasktur sem er talsverður. I
Reykjanesbæ er kostnaður við
strætisvagnaakstur og skólaakst-
ur u.þ.b. 3.500 kr á ári á íbúa, eða
rétt um þriðjungur af kostnaði í
Reykjavík. Tillögur Kjartans um
að lækka kostnað um 18 milljón-
ir á ári, em að mínu mati alger-
lega óraunhæfar. Hans forsendur
í farþegafjölda standast alls ekki,
kostnaður við að halda utan um
kerfíð er allt of lágt reiknaður og
siðast en ekki sist er ekki búið að
skoða hvað eiginlegur skólaaskt-
ur kostar, sem hann reiknar ekki
með í sínum forsendum.
Þetta kerfi getur átt rétt á sér í
Kanada þar sem em hugsanlega
aðrar aðstæður. Hér á landi hefur
þetta kerfi verið kannað í
nokkmm sveitarfélögum og alls
staðar hefur niðurstaðan verið sú
sama, þetta hentar ekki.
Mögulegt að að ástæðurnar séu
effirfarandi:
Við treystum okkar leigubílstjór-
um, en vilja foreldarar taka á-
hættu á þvi að bamið þeirra fari
upp í bíl hjá einhveijum öðrum
sem stoppar við stoppistöð til að
bjóða barni far? Telur fólk að
börn eða unglingar sjái mun á
leigubíl, eða einhvetjum öðmm
sem ákveður að bjóða litlu bami
far? Hvernig á að leysa málið
þegar bíða tveir eða þrir barna-
vagnar, eða reiðhjól á stoppistöð?
Hvemig á að leysa málið þegar
standa óvænt leikskólahópur á
stoppistöð? Þurfa allir að ganga
með farsíma í vasanum, allt frá
6-7 ára bömum upp í fúllorðna?
Og siðast en ekki síst, telja leigu-
bílstjórar að þeir hafi góðar tekj-
ur af því að taka t.d. upp fjóra
farþega á fjórum mismunandi
stöðum í Innri Njarðvík eða
Höfnum og skila þeim aftur á
fjóra mismunandi staði i Kefla-
vík, fyrir 800 kr? Ætla leigubíl-
stjórar að tryggja það að alltaf
séu nægir bilar til staðar til að
þjónusta kerfið? Þessum og
mörgum fleiri spurningum er
ósvarað.
Gerir fólk sér grein fyrir því að
með svona tillögum er verið að
stíga gríðarlegt spor aftur á bak í
þjónustu við bæjarbúa, á sama
tima og kostnaður mun trúlega
aukast þótt eingöngu sé miðað
við að hafa sama tíma á kerfinu
og er i dag. Reyndar reiknar
Kjartan með því að skera niður
þjónustuna, þannig að kerfið
verði ekki i gangi nema fram yfir
kvöldmat, eins og forsendur vom
settar upp á kynningarfundi á
dögunum.
Eg held að bæjarbúar ættu frekar
að krefjast þess að þjónustan
verði bætt fra því sem nú er. Það
er örugglega hægt að fara yfir
strætókerfið og hagræða, en nota
þá hagræðingu til að efla kerfið
og að fá samgöngur einnig um
helgar.
Ég held að Kjartan ætti að leggja
spilin á borðið og koma með þær
tillögur sem hann vill koma í
gegn eftir kosningar, ffekar en að
vera með einhverjar hálfkveðnar
vísur um griðarlegan spamað t
strætókerfinu, án þess að rök-
styðja það á nokkum hátt.
Einar Steinþúrsson
12