Morgunblaðið - 07.11.2016, Blaðsíða 27

MENNING 27
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. NÓVEMBER 2016
waves og er þekkt orðið að jafnvel
örgustu stjórnleysingjar beygja sig
möglunarlaust undir járnaga há-
tíðarinnar. Nema finnsku pönk-
ararnir, sem eru ekki tilbúnir að
segja skilið við glundroða og ringul-
reið pönksins með öllu.
Hljómsveitin kennir sig við for-
sprakkann, Pertti Kurikan, og hann
lætur ekki deigan síga þegar hljóm-
sveitin stekkur inn á sviðið. Lögin
eru stutt og laggóð. Kurikan syngur
rámri röddu sem er eins og sand-
pappír á striga. Þegar ljósmyndari
bregður myndavélinni á loft upp við
sviðið er hann ekki seinn á sér að
reka löngutöng framan í linsuna.
Kurikan er sviðsvanur. Milli radda
blótar hann kröftuglega: „Saatana
perkele!“
Blótið í Kurikan ómar enn í eyr-
um þegar sest er niður í Kaldalóni í
Hörpu. Á gólfinu liggur selló og bíð-
ur þess að Kelsey Lu fari um það
höndum. Lu er bandarísk og ein-
hvers staðar sagði að hún hefði alist
upp í strangtrúaðri fjölskyldu,
hlaupist brott 18 ára og farið að
læra á selló. Nú starfar hún í New
York og er með mörg járn í eldinum.
Tónleikarnir byrja á þekktustu
sellótónum tónlistarsögunnar, stef-
inu úr inngangi fyrstu sellósvítu
Bachs, en fljótlega leysist laglínan
upp í öllu meira framandi og annar-
legri tóna og Lu hefur upp raust
sína. Heillandi var að fylgjast með
því hvernig hún notar tæknina til að
byggja upp lögin, tekur upp lykkjur
um leið og hún spilar og leggur
þannig hvert lagið ofan á annað.
Tónlist Lu er mjög persónuleg og
draumkennd. Tónleikar hennar
urðu fyrir valinu út af biðröðinni
fyrir utan Gamla bíó þar sem breska
ljóðskáldið Kate Tempest kom fram
og reyndust eftirminnilegasta stund
kvöldsins.
Suðurríkjasveifla
Eftir andaktina hjá Lu tekur
smá tíma að koma sér í takt við
Suðurríkjarokk hljómsveitarinnar
Seratones, sem er komin á fulla ferð
á sviðinu á Nasa við Austurvöll, en
krafturinn í forsprakkanum, hinni
kynngimögnuðu AJ Haynes, er slík-
ur að ekki er annað hægt en að hríf-
ast með.
Haynes er fantasöngkona,
mundar gítarinn af kunnáttu og
slægð. Sér til fulltingis hefur hún
trommuleikara, bassaleikara og
gítarleikara, sem eru haldnir sama
kraftinum. Þótt röddin sé ólík minnti
krafturinn og innlifunin á köflum á
Janis Joplin og hljómsveit hennar,
Big Brother and the Holding Comp-
any. Rætur The Internet liggja í sál-
artónlistinni, en Seratones sækir inn-
blástur í sýrurokk sjöunda
áratugarins. Þegar kom að síðasta
laginu var Haynes komin í slíkan
ham að hún fór niður af sviðinu og út
í sal þar sem hún lagðist niður á gólf
og söng síðustu tónana.
Á eftir Seratones steig dansk/
finnska rafhljómsveitin Liima á
stokk. Í henni er finnski trommuleik-
arinn Tatu Rönkkö og þrír félagar
úr dönsku sveitinni Efterklang,
Mads Brauer, Casper Clausen og
Rasmus Stolberg. Liima var kannski
enginn greiði gerður að koma fram á
eftir Seratones, en allt um það er hér
góð hljómsveit á ferðinni.
Klukkan er að verða tvö þegar
færeyska hljómsveitin Konni Kass
stígur á svið í Iðnó. Enn ein sveitin
þar sem kona er forsprakki þetta
kvöld. Hljómsveitin heitir í höfuð
söngkonunnar, Konni Kass. Hljóm-
sveitin er ný og fyrsta plata hennar
kemur út á föstudag. Kass er mögn-
uð söngkona (hún mætti þó hlusta
minna á Adele) og hljómsveitin er
efnileg og gerði margt gott, þótt
kannski mætti vera örlítið meiri
broddur og áhætta í tónlistinni. Á
sviðinu stóð saxófónn, sem Kass blés
í af innlifun í einu laganna. Hún hefði
að ósekju mátt nota hann meira.
Konni Kass var góður endir á kvöldi
sem segja má að hafi verið óður til
kvenna.
Sviðsgleði Það var líf og fjör á sviðinu þegar hljómsveitin FM Belfast tróð
upp í Hörpu. Hljómsveitin hefur verið að í rúm tíu ár, gefið út þrjár plötur og
sú fjórða á leiðinni, og veit hvernig á að liðka um dansbein áhorfenda.
spilaði draumkennt indírokk í Silf-
urbergi. Þær gáfu, rýni að minnsta
kosti, kærkomna núllstillingu frá
Kronos og Múm og heillaðist hann
undir stöðugum gítarhrynjanda en
tilbreytingarlitlum tóni; duldar, í
raun nett-ómannblendnar í dökkri
eintóna sviðslýsingunni.
Hráar og hressar
Thunderpussy frá Seattle var
töluvert hrárri og hressari í Norð-
urljósum; fjórar glamúrskotnar
prógressífar hard-rock gleðikonur
í leit að nettri ágjöf, greddu og
glimmeri, með sterka ágenga liti í
bakgrunni, á köflum eggjandi
framkomu líkt og rokkara er siður.
Lögin voru meira en danshæf, gríp-
andi og æsandi. Það var auðséð og
fundið að þær ætla sér ekkert ann-
að í framtíðinni en að trylla lýðinn,
svo ágengt og krassandi var sjón-
arspilið.
Þá var röðin komin að Stein-
unni Eldflaug Harðardóttur, dj.
flugvél og geimskip, í Kaldalóni. Ef
amerísku rokkkonurnar voru þrí-
tengdar í jörð með sumareld í
tungli var dj. flugvél og geimskip
andrúmsloft fljótandi veruleika,
tenging við frumefni náttúrunnar,
þó sérstaklega loft og vatn. Það var
bæði flotið og svifið um geiminn í
geimflaug, ævintýraferð. Við vor-
um stödd í þúsund ára gömlum
kastala, hittum fyrir höfrunga, leð-
urblökur og önnur dýr merk-
urinnar með framandi raust svo
helst líktist kirkjutóntegundum
Forn-Grikkja. Steinunn er barma-
full af hugmyndum; allt fær að
flakka en samt er engu ofaukið.
Annar hápunktur
Santigold frá Fíladelfíu átti
annan hápunkt föstudagskvöldsins
með skemmtilegri ádeilu á allt hlut-
glundrið (e. kitch) í kringum okkur;
plastumbúðir og neysluvörur, helst
undir 99 sentum, er svifu um tjaldið,
ekki svo ólíkri fantasíu dj. flugvélar
og geimskips en innblásturinn sótt-
ur í dauða hluti, plast og smekk-
leysu. Úr varð mikill dansbræðingur
indípopps og reggís fyrir fullu
Silfurbergi.
Með söngkonunni, sem heitir
réttu nafni Santi White, spiluðu
tveir meðleikarar á hljómborð, gítar
og áslátt. Þá hjálpuðu tveir statistar
til sem höfðu uppi leikræna tilburði,
léku að því er virtist neytendur í
makindum heima í sófa eða ýttu
tómum innkaupakerrum um sviðið.
Öll skiptu þau reglulega um leik-
gervi, leikmuni og búninga svo úr
varð hin besta skemmtun. Á einum
tímapunkti hóaði Santigold dágóð-
um hópi af gestum upp á svið í snún-
ing undir dúndrandi danstakti.
Föstudagurinn á Iceland Airwaves
var með heldur rólegri brag í ár en
oft áður, minna um mannþröng og
ráp en heldur beittari þegar allt er
talið.
Morgunblaðið/Ingvar Bates
Santigold Bandið var með skemmtilega ádeilu á allt hlutglundrið. Sigurður Pálsson er afkasta-mikill höfundur og hefurvíða komið við. Þetta er 16.ljóðabókin síðan hann
kvaddi sér hljóðs 1975, en auk þess
liggja eftir hann skáldsögur, leikrit,
þýðingar, minningabækur o.fl. Þessi
bók skiptist í fjóra kafla: Eldur og
skuggar, Jörð, Raddir í loftinu og
Vötnin yfir vötnin
undir. Fyrir
hverjum kafla er
eins konar leiðar-
stef sem er til-
vísun í aðrar bók-
menntir og vísa
lesanda veg til
túlkunar. Öll eru
ljóðin í frjálsu
formi og án hefð-
bundinna einkenna, m.a. nokkur
prósaljóð.
Yrkisefni Sigurðar hafa verið fjöl-
þætt, en hér er sleginn áberandi
tónn: dauðinn er allt umhverfis þótt
hann sé aldrei nefndur beint á nafn.
Það er enginn dauðabeygur í ljóð-
mælandanum, en hann veit af þess-
um gesti: „Nú bíður hann færis /
þessi sem ég vil ekki nefna / bíður
færis ég finn það“. Í öðru ljóði segir
svo: „Mig langaði ekki að syngja fyr-
ir hann / langaði ekki heldur að
syngja um hann // Langaði bara að
syngja um lífið“. Ljóðið „Jörðin bíð-
ur“ er á þessa leið: „Síðasta daginn /
bíður rólegt svarthol / eftir þér //
Galopið galtóm / bíður eftir ljósinu //
Gleypir þig / gleypir ljósið // Síðasta
daginn / síðasta daginn“. Og hvernig
tekst maður á við þessa nánd dauð-
ans?: „Sólrík glaðværð / Það er rétta
innstillingin“. Dauðinn kemst ekki
nær „meðan ágústbirtan / breytir
draumum / í orð // breytir orðum í
drauma“. Kvöldið, nóttin birtast
þráfaldlega í ljóðunum, gamalkunn
tákn fyrir nánd dauðans.
Annað leiðarstef sem þræðir sig
gegnum bókina er röddin: „Rödd
sem er líf / Ég finn fyrir henni /
bakatil í draumunum // Alltaf“. Rödd
berst honum til eyrna, hann heyrir
rödd Erosar, tónlist hefur sína rödd.
„Meðan tónlistin lifir / óttast ég ekki
// Ber enga virðingu fyrir / svo-
nefndum buska“. Ljóðmælandi bið-
ur um að fá rödd til að bera fegurð-
inni og réttlætinu vitni. Í
bókarkaflanum Raddir í loftinu eru
12 ljóð sem bera það heiti og í hinu
fjórða standa þessar línur: „Röddin
kom skyndilega og hvíslaði: / Þú átt-
ir þessi fjögur orð / á blaðinu //
Frelsi / Löngun / Gleði / Hamingja“.
Þrátt fyrir skýra vitund um dauðann
tekst ljóðmælandinn á við hann með
hamingju að vopni, ást og kærleik,
sbr. lokaljóð bókar, „Kærleikur“.
Ljóðmælandi Sigurðar hefur
löngum haft gagnmenntað sjónar-
horn á lífið og hlutskipti manns,
hann horfir hingað heim utan úr
víðri veröld, reynslunni ríkari, en sér
ekki hlutina með augum heimaln-
ings. Þetta er meira áberandi í fyrri
bókum hans, en sér þó stað í þessari
bók, t.d. í ljóðinu „Hér á spássíu
Evrópu“ sem byrjar á þessa lund:
„Hér af spássíu Evrópu / horfi ég á
eilífð álfunnar“ og lýkur á þessum
línum: „Við erum á sömu blaðsíðu /
en við erum á spássíunni“. Þetta er
réttilega orðað. Ljóðið „Í þöggunar-
þorpinu“ má vel lesa í ljósi atburða
hér heima þar sem eru „orð sögð / til
þess að orðin verði ekki sögð // orðin
um sannleikann / um það sem gerð-
ist // í þorpinu / þöggunarþorpinu“.
Er það ekki enn svo að erfið mál
víkja stundum fyrir hinum léttvæg-
ari?
Æðruleysi hans er aðdáunarvert
og hann syngur um lífið, gleðina.
„Ég ber enga virðingu fyrir honum /
hann kemur þegar hann kemur /
„Kom þú sæll, þá þú vilt“ // Og ég
syng áfram um lífið“. Þetta er falleg
bók, utan sem innan.
Morgunblaðið/Einar Falur
Skáldið „Líklega er þetta besta ljóðabók Sigurðar og víst er hún hnitmið-
aðri en allar hinar fyrri, ljóðmælanda er meira niðri fyrir,“ skrifar rýnir.
Söngurinn um lífið
Ljóð
Ljóð muna rödd bbbbn
Eftir Sigurð Pálsson.
JPV útgáfa, 2016. Innbundin 81 bls.
SÖLVI SVEINSSON
BÆKUR
AUGLÝSING ÁRSINS – ★★★★ – M.G. Fbl.
MAMMA MIA! (Stóra sviðið)
Fös 11/11 kl. 20:00 114. s. Lau 19/11 kl. 20:00 119.s Sun 27/11 kl. 20:00 124.s
Lau 12/11 kl. 20:00 115. s. Sun 20/11 kl. 20:00 120.s Fim 1/12 kl. 20:00 125.s
Sun 13/11 kl. 20:00 116.s Fim 24/11 kl. 20:00 121.s Fös 2/12 kl. 20:00 126.s
Fim 17/11 kl. 20:00 117.s Fös 25/11 kl. 20:00 122.s Lau 3/12 kl. 20:00 127.s
Fös 18/11 kl. 20:00 118.s Lau 26/11 kl. 20:00 123.s
Gleðisprengjan heldur áfram!
Blái hnötturinn (Stóra sviðið)
Lau 12/11 kl. 13:00 13.sýn Sun 20/11 kl. 13:00 15.sýn
Sun 13/11 kl. 13:00 14.sýn Lau 26/11 kl. 13:00 16.sýn
Nýr fjölskyldusöngleikur byggður á verðlaunasögu Andra Snæs Magnasonar
Njála (Stóra sviðið)
Fim 10/11 kl. 20:00 Mið 23/11 kl. 20:00
Mið 16/11 kl. 20:00 Mið 7/12 kl. 20:00
Njáluhátíð í forsal frá kl. 18:45. Kjötsúpa og fyrirlestur. Síðustu sýningar.
Extravaganza (Nýja svið )
Fim 10/11 kl. 20:00 7. sýn Mið 16/11 kl. 20:00 auka. Lau 19/11 kl. 20:00 10.sýn
Sun 13/11 kl. 20:00 8. sýn Fös 18/11 kl. 20:00 9.sýn
Nýtt verk eftir Sölku Guðmundsdóttur
Jólaflækja (Litla svið)
Lau 26/11 kl. 13:00 Frums Lau 3/12 kl. 13:00 3. sýn Sun 11/12 kl. 13:00 6. sýn
Sun 27/11 kl. 13:00 2. sýn Sun 4/12 kl. 13:00 4. sýn
Sun 27/11 kl. 15:00 aukas. Lau 10/12 kl. 13:00 5. sýn
Bráðfyndin jólasýning fyrir börn
Brot úr hjónabandi (Litla sviðið)
Mið 9/11 kl. 20:00 3.sýn Fös 18/11 kl. 20:00 8.sýn Lau 3/12 kl. 20:00 14.sýn
Fim 10/11 kl. 20:00 4.sýn Lau 19/11 kl. 20:00 9.sýn Sun 4/12 kl. 20:00 aukas.
Fös 11/11 kl. 20:00 aukas. Sun 20/11 kl. 20:00 10.sýn Þri 6/12 kl. 20:00 15.sýn
Lau 12/11 kl. 20:00 5.sýn Fös 25/11 kl. 20:00 11.sýn Mið 7/12 kl. 20:00 16. sýn
Sun 13/11 kl. 20:00 6.sýn Lau 26/11 kl. 20:00 12.sýn
Fim 17/11 kl. 20:00 7.sýn Sun 27/11 kl. 20:00 13.sýn
Aðeins þessar sýningar. Örfáir miðar lausir.
Jesús litli (Litli svið )
Mið 30/11 kl. 20:00 1. sýn Fim 8/12 kl. 20:00 4. sýn Sun 11/12 kl. 20:00 6. sýn
Fim 1/12 kl. 20:00 2. sýn Fös 9/12 kl. 20:00 5. sýn
Fös 2/12 kl. 20:00 3. sýn Lau 10/12 kl. 20:00 aukas.
Margverðlaunuð jólasýning
Ert þú á leið í leikhús? Pantaðu ljúffengar veitingar til
að njóta fyrir sýningu eða í hléi á borgarleikhus.is