Morgunblaðið - 02.01.2017, Síða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 2. JANÚAR 2017
Nýárssund Fólk svamlar ekki aðeins í sjó í útlöndum á nýársdag heldur er þá einnig margt um manninn í Nauthólsvík og mæta kapparnir að sjálfsögðu prúðbúnir í sjóinn í tilefni dagsins.
Ómar
Vikulegar fréttir
bárust af hetjuskap
Björns Pálssonar flug-
manns þar sem hann
flaug bráðveikum og
slösuðum sjúklingum
utan af landi til
Reykjavíkurspít-
alanna. Þetta gerði
hann á eigin vegum í
rúm tuttugu ár eftir
miðja síðustu öld.
Á þriðja áratug síð-
ustu aldar eru til átakanlegar lýs-
ingar lækna utan af landi um börn
sem dóu af einföldum sjúkdómum
eins og botnlangabólgu vegna þess
að ekki var hægt að koma þeim á
spítala í aðgerð (Jónas Sveinsson,
Lífið er dásmlegt, bls. 52). Óöryggi
þeirra sem bjuggu á afskekktum
stöðum landsins var al-
gert þegar þurfti á
bráðri læknisþjónustu
að halda. Samgöngur
voru víða hvar erfiðar.
Uppbygging héraðs-
og fjórðungssjúkra-
húsa landsins mætti
mjög þessari brýnu
þörf fyrir einfaldari
bráðaþjónustu og með
sjúkraflugi Björns
Pálssonar gaf þetta
fólki í strjálum byggð-
um landsins öryggis-
tilfinningu .
Mikil sérhæfing í læknisfræði hef-
ur átt sér stað s.l. 30 ár og kemur
bæði til aukin þekking og ekki síður
aukin og flókin tæknivæðing lækn-
isfræðinnar sem helst í hendur við
auknar kröfur sjúklinga og aðstand-
enda þeirra um gæði og árangur.
Þetta hefur komið fram í því að sér-
hæfð sjúkrahúsþjónusta hefur að
mestu flust á einn spítala í landinu
Landspítalann sem eðlilegt er í svo
fámennu landi og mjög hefur dregið
úr allri spítalaþjónustu úti á lands-
byggðinni. Búast má við að þessi þró-
un muni halda enn áfram á næstu ár-
um. Forsenda þessara breytinga í
spítalaþjónustu sem veitt var úti á
landi eru góðar og öruggar sam-
göngur við Reykjavík. Sjúkraflug
gegna hér lykilhlutverki enda voru
645 slík flug árið 2015 með sjúklinga
og helmingur þeirra voru í lífshættu
(F-1 og F-2 ).
Það skýtur því skökku við að neyð-
arbrautinni hafi verið lokað í sumar
þrátt fyrir viðvaranir fagaðila. Flug-
málafélag Íslands sendi frá sér til-
kynningu nýlega vegna stöðunnar:
„Ljóst er að varnaðarorð flugstjóra
og sérfræðinga í flugmálum áttu við
full rök að styðjast og að stjórn-
málamenn hafa gert alvarleg mistök
með því að loka neyðarbrautinni. Nú
skiptir miklu máli að bregðast hratt
við,“ segir í tilkynningunni. Nú hefur
þegar komið til þess að ekki er hægt
að lenda með sjúklinga í Reykjavík
vegna veðurs, beinlínis vegna lok-
unar neyðarbrautarinnar. Hér eru líf
sett í hættu.
Vinstri meirihluti Reykjavík-
urborgar hefur farið fram með of-
forsi í málefnum Reykjavík-
urflugvallar hann gerir ekkert með
undirskriftalista tugþúsunda til
stuðnings vellinum og allar skoð-
anakannanir sem staðfesta yfirgnæf-
andi stuðning við flugvöllinn.
Maður hefði haldið að borgarstjór-
inn hefði lært af reynslunni hann var
varaformaður Samfylkingarinnar
þegar þjóðin kaghýddi ríkisstjórn
Samfylkingarinnar í Icesave-
þjóðaratkvæðagreiðslu í tvígang og
hefur flokkur hans nær þurrkast út
af þingi síðan. Verulegt óöryggi hef-
ur skapast í bráða-sjúkrahúsþjón-
ustu á landsbyggðinni vegan misráð-
inna ákvarðanna embættis- og
stjórnmálamanna. Nú ber Alþingi
skylda til að grípa inn í stöðuna og
opna neyðarbrautina strax þar sem
almannahagsmunir liggja undir.
Það væri afturhvarf til liðins tíma
ef ekkert yrði að gert og sjúkraflugi
stefnt í óþarfa hættu.
Eftir Auðun Svavar
Sigurðsson »Nú hefur þegar kom-
ið til þess að ekki er
hægt að lenda með sjúk-
linga í Reykjavík vegna
veðurs, beinlínis vegna
lokunar neyðarbraut-
arinnar.
Auðun Svavar
Sigurðsson
Höfundur er skurðlæknir
Neyðarbrautina verður að opna strax
Morgunblaðið hefur í
seinni tíð fjallað tals-
vert um deilu þá, sem
undirritaður hefur átt í
við svonefnt endur-
skoðendaráð, en ráðið
hefur m.a. það hlutverk
að hafa eftirlit með
starfsemi endurskoð-
enda. Deilan hefur
fyrst og fremst snúist
um gildi alþjóðlegra
endurskoðunarstaðla á Íslandi en
samkvæmt mínu áliti og fleiri hafa
þeir ekki lagalegt gildi hér á landi þar
sem þeir hafa hvorki verið formlega
birtir né þýddir á íslenskt mál. Ráðið
og aðrir, sem málið varðar, hafa æv-
inlega komið sér undan að svara
þessu efnislega. Hefur ráðið beitt þá
ýtrustu hörku, sem ekki hafa viljað
fallast á skoðun þess og keyrt gæða-
eftirlit áfram á grundvelli hinna um-
deildu staðla.
Í Morgunblaðinu
þann 19. desember sl.
var frá því greint, að
ráðherra hefði öðru
sinni hafnað tillögu
ráðsins um að svipta
mig stjórnarskrár-
vörðum réttindum mín-
um til endurskoð-
unarstarfa. Fyrri
tillögu ráðsins í apríl
2014 var hafnað í maí
2015 þar sem ráðinu
hafði yfirsést grund-
vallarregla stjórnsýslulaganna sem
fjallar um, að jafnan skuli gæta með-
alhófs í stjórnsýsluathöfnum. Í heift
sinni yfir þessari niðurstöðu lagði
ráðið, átta dögum eftir úrskurðinn,
upp í nýjan „leiðangur“ til höfuðs
mér. Í maí sl. lagði ráðið svo að nýju
til við ráðherrann, að svipta mig rétt-
indum. Því ferli lauk síðan með ann-
arri höfnun eins og fyrr sagði. Hver
var ástæðan fyrir seinni höfnuninni?
Jú, hið mikla ráð, með alla sína lög-
fræðiþekkingu innanborðs, hafði aft-
ur „gleymt“ grundvallarreglu stjórn-
sýslulaganna um meðalhóf!
Þessi útreið ráðsins verður enn
neyðarlegri sé rifjuð upp málsgrein,
sem fram kom í einu af mörgum bréf-
um mínum til ráðsins, í þessu tilviki
þann 25. mars 2014, en þar komst ég
svo að orði: „Í lokamálsgrein bréfs
yðar frá 18. febrúar sl. var vitnað í
stjórnsýslulögin nr. 37/1993. Endur-
skoðendaráðsmenn hafa ef til vill
veitt því athygli, að í sömu lögum er
einnig að finna svokallaða meðalhófs-
reglu í 12. gr. laganna. Ef til vill væri
hollt fyrir endurskoðendaráð að huga
aðeins að þeirri lagagrein og því,
hvort hún kunni ef til vill að eiga að
einhverju leyti við í þessu máli.“ Auð-
vitað lét ráðið þessa hógværu ábend-
ingu sem vind um eyrun þjóta.
Óhjákvæmilegt er að velta því fyrir
sér hver staða ráðsins er eftir að hafa
í tvígang orðið uppvíst að því að virð-
ast ekki kunna skil á einni mikilvæg-
ustu reglu stjórnsýslulaganna. Ekki
má gleyma að í ráðinu sitja tveir lög-
menn og þrír endurskoðendur. Er
sjálfsagt eftir slík grundvallarmistök
að halda áfram starfi sínu eins og
ekkert hafi í skorist? Má ekki búast
við að traust á mikilvægri stjórn-
sýslustofnun sem slíkt hefur hent hafi
beðið alvarlegan hnekki? Slíkar
spurningar hljóta að verða áleitnar.
En fleiri „lögfræðislys“ virðast
vera í bígerð í boði endurskoð-
endaráðs. Um þessar mundir á annar
roskinn endurskoðandi, sem við skul-
um nefna X, í vök að verjast gagnvart
ráðinu. Svo vill til að X vann fyrir sér-
stakan saksóknara að rannsókn á
ákveðnum hrunmálum. Meðal annars
vann X að máli, sem annar endur-
skoðandi, sem við skulum nefna Y,
átti aðild að. Nú vill ráðið taka vinnu-
brögð endurskoðandans X til skoð-
unar á grundvelli hinna umdeildu
reglna. Og hvern skyldu þeir hafa
ráðið til þess verks? Jú, einmitt. Auð-
vitað liggur beint við að ráða endur-
skoðandann Y til verksins og er þeirri
fyrirætlan haldið stíft fram af hálfu
ráðsins! X hefur að sjálfsögðu mót-
mælt þessum ótrúlega framgangi en
orðið lítið ágengt.
Næst þegar endurskoðendaráðs-
menn huga að viðeigandi fagfræðum
sínum varðandi ráðið, ráðlegg ég
þeim að byrja á orðinu „vanhæfi“ og
að kynna sér vel merkingu þess orðs,
áður en lengra er haldið. Eilítil upp-
rifjun á margnefndum stjórn-
sýslulögum í kjölfarið myndi vart
skaða.
Endurskoðendaráð með falleinkunn
Eftir Guðmund
Jóelsson » „Má ekki búast við
að traust á mik-
ilvægri stjórnsýslu-
stofnun sem slíkt hefur
hent hafi beðið alvar-
legan hnekki?“
Guðmundur Jóelsson
Höfundur er löggiltur endurskoðandi.