Femina - 01.11.1946, Blaðsíða 23

Þegar barnid
vill ekki borða
— Borðaðu riú, og láttu ekki allt
fólkið bíða eftir þér, segir mamma
Óla, gröm. En Óli hristir höfuðið og
herpir saman munninn.
- En Óli minn, þú verður aldrei
stór, e£ þú borðar ekkert, þú, sem ert
svo lítill og magur.
Óli er sex ára, lítill eftir aldri.
Hann gæti verið fjögra ára. Allir stag-
ast á því í sífellu, hvað liann sé lítill
°g lioraður, leikfélagar hans á dag-
heimilinu, mamma heima fyrir, og
Pabbi flengir hann, þegar hann vill
ekki borða. Því meir sem hann er
skammaður og flengdur, þeim mun
þrárri verður hann. Hann situr tím-
anum saman við borðið, nartar af og
ól í matinn og lætur sem hann heyri
ekki hótanir mömmu sinnar. Á end-
anum hættir hann alveg að borða. Þá
^eitar mamma ráða hjá sérfræðingum,
kjá barnasálfræðingum, sem hafa gæt-
llr á framferði drengsins í nokkra
óaga.
Það kemur í ljós, að Óli þjáist af
^ainnimáttarkennd. Hann er hávær
°g grobbinn í félagahóp, og gortar
'áspart við fullorðna fólkið. Allt staf-
ar þetta af því, að alltaf er verið að
tala um, hvað hann sé lítill og vesæld-
arlegur. Nú er tekið til nýrra ráða.
Pað er kallað á Óla í matinn eins og
^enjulega, hann sezt við borðið með
eftirgangsmunum og snertir ekki mat-
lr*n. Hitt fólkið lætur sem það sjái
það ekki. Diskurinn er tekinn frá
Dla, enginn segir orð um lystarleysið.
kHi er steinhissa, og býst við vanalega
nöldrinu þá og þegar. Hann færir sig
UPP á skaftið, ætlar að vita, hvað
angt hann kemst. Enginn skiptir sér
af honum. Einn daginn kemur hann
alls ekki í matinn, en þá er hann líka
staðinn að því að krækja sér í bita í
tldhúsinu. — Loks gefst hann upp.
þ'egar hann sér, að ekki duga lengur
fyrri aðferðir. Hanri fer að borða eins
og hitt fólkið — já, og borðar meira að
segja ósköpin öll. Augljóst er því, að
hann reyndi að hefna sín á mömmu
sinni og hinum með því að þrjózkast
við að borða. En þegar hefndin hætti
að hafa áhrif, var allt „gamanið"
búið.
Verra er þó, þegar slíkt lystarleysi
sprettur af eintómum þráa. Þá verður
barátta milli barnsins og hinna full-
orðnu. Bæði reyna að fá sinu fram-
gengt, barnið með því að hætta að
borða. Þá þýðir ekki að reyna að
neyða matnum ofan í barnið, heldur
verður að reyna að grafast fyrir orsök
þessa mótþróa, sem getur stafað af
ýmsum orsökum. T. d. kemur það
oft fyrir, að einkabörn verða afbrýðis-
söm, þegar annað bætist í hópinn,
yngra barn, sem mamma þarf að mata
við borðið. Þá verður það eldra af-
brýðisamt og borðar ekki matinn, af
því að það vill láta mömmu mata sig
eins og áður, finnst að hún hafi van-
rækt sig. Þessi vanrækslutilfinning er
mjög algeng meðal barna og ekki að
ósekju. Mæðurnar hafa oft minni
tíma en skyldi til þess að sinna börn-
unum og þá taka þau upp á einu og
öðru til þess að vekja athygli þeirra á
sér, þrjózkast t. d. við að borða.
En hvað eiga mæðurnar að gera,
þegar slíkt kemur fyrir? Þær mega
umfram allt ekki neyða matinn ofan !
þau með valdi, heldur taka diskinn
frá því þegjandi og hljóðalaust. En
ekki má þá gefa barninu neinn mat
í staðinn, og ekki heldur neinn auka-
bita á milli máltíða. Sé farið eftir
þesum ráðleggingum, fer ekki hjá
því, að barnið verður svangt á endan-
um og borðar eins og ekkert hafi
ískorizt. En vorkunnsemi mæðranna
eyðileggur oft þessa aðferð. Þær sjá,
að krakkarnir eru svangir, fara að
aumka sig yfir þá og ganga á eftir.
þeim.
Annars getur lystarleysi vitanlega
stafað af sjúkdómum eða vanlíðan, og
er þá sjálfsagt að leita læknis.
Betra er að byggja upp en endur-
bæta og þess vegna er áríðandi að
venja börnin á góða borðsiði frá upp-
liafi. Margir foreldrar banna börnun-
um að segja orð meðan á máltíðinni
stendur, en þetta er mesti misskiln-
ingur, því að oft hafa þau ekkert tæki-
færi annað til þess að segja frá við-
burðum dagsins. Einkum eru það þó
yngi'i börnin, sem hafa þessa talþörf.
Þess vegna ættu foreldrarnir fremur
að örva þau til þess að tala við borðið
en liitt. Ekki mega foreldrarnir held-
ur áminna börnin í sífellu, meðan á
borðhaldinu stendur. Borðsiðina læra
þati bezt með því að taka sér foreldr-
ana til fyrirmyndar. Ef faðirinn finn-
ur að matnum, apa börnin það eftir
honum og iifugt. Þá er og sjálfsagt
að leyfa börnunum að standa upp frá
borðum strax og þau eru búin, a. m.
k. yngri börnunum, því að þau hafa
enga þolinmæði til þess að sitja jafn-
lengi við borðið og fullorðna fólkið.
(Þýtt'úr greinafloklmum „Doktorn
gir goda rád“ i sœnska bl. Femina).
FEMINA
13