Lystræninginn - 01.11.1979, Blaðsíða 24

Charles Mingus
CHARLIE PARKER
Bird veitti mér þann vafasama heiður aðslá migum
fimm dollara árið 1946 þegar ég lék með hljómsveit
Lionel Hampton. Árið 1951 sló hann mig um fimm
dollara til viðbótar. Næsta ár var mér erfitt á tónlistar-
sviðinu svo ég réðst til póstþjónustunnar. Eitt kvöld
hringdi Parker til mín: „Mingus, hvað á það að þýða að
vera að vinna á pósthúsi? Maður með þína snilligáfu.
Komdu að leika með mér.“ Ég sagði honum að ég hefði
gott kaup. Hann bauð mér 150 dollara á viku og ég sló
til.
Þegar kom að fyrstu útborgun bað ég um 165 dollara.
Ég minnti hann á skuldina gömlu. Hann ranghvolfdi
augunum af undrun: „Ég man, ég man, en manstu
þegar ég lánaði þér fimmtán dollarana fyrir framan
Birdland? (aldrei átti sá atburður sér stað).
Ég ákvað að ylja honum undir uggum: „Ég þéna
næstum eins mikið á póstinum með yfirvinnunni og það
eru öruggir peningar. Þú borgar mér eða kemst að því
fullkeyptu. Þó að þú sért snillingur slæ ég þig í klessu."
Hann borgaði.
í hléum vorum við vanir að sökkva okkur niður í
langar og flóknar samræður um allt milli himins og
jarðar og áður en við vissum af áttum við að ganga á
sviðið. Þá var hann vanur að segja: „Mingus, ljúkum
samræðunum á sviðinu. Ræðum þetta gegnum hljóð-
færin.“ Hann var vanur að tala um mig sem tónskáld
frekar en bassaleikara: „Ég veit þú skrifar. Þú ert í
sannleika sagt gott tónskáld.“
Eitt sinn var ég að æfa eitthvað með einhverjum. Einn
þeirra er altóisti í Fílharmóníunni. Hann átti í erfiðleik-
um með að leika einn kaflann. Parker, sem sat aftast í
tónleikahöllinni, kom þá upp á svið oghjálpaði honum
að finna réttu fingrasetninguna til að leysa vandamálið.
Það undraði mig hvernig hann gat séð fingrasetningu
hans fyrir hvern tón úr þessari fjarlægð.
Ég elskaði hann svo mikið að ég gat ekki afborið að
horfa upp á hann eyðileggja sjálfan sig. Ég ákvað að
ræða við hann af djúpri alvöru. Það var þegar við lékum
á Birdland, sem frægt var. Hver hefur sína sögu að segja
frá þeirri furðulegu helgi. Hér er saga þess sem stóð á
sviðinu.
Á föstudeginum gekk allt að óskum. Allt gekk sem
best var kosið, engin vandræði. Bird var stórkostlegur
að venju og lék meira að segja ýmislegt nýtt. Á laugar-
dagskvöldið var Bud Powell mjög órór. Bird kom of
seint. Ég og Art Blakey byrjuðum að spila. Kenny Dor-
ham kom líka of seint. Charlie gekk inn á sviðið og
sagði okkur að hætta að spila, kallar upp lag og telur
fyrir. Bud leikur í öðrum takti. Þetta endurtekur sig.
Bird gengur af sviðinu í fússi og hellir sig fullan. Þá
ákvað ég að tala við hann: „Bird, þú ert ekki aðeins leið-
togi okkar heldur allra negra. Sýndu ekki slæmt for-
dæmi.“
Art Blakey studdi mig: „Bird, mikilmenni eins og þú
ætti að færa okkur gull og græna skóga.“
Ég sagði honum að ef hann stykki út um glugga
mundu tuttugu krakkar stökkva á eftir honum. Þá gall
við í Kenny Dorham: „Ekki mundi ég stökkva." Við
sögðum Kenny að hypja sig.
I fyrsta skipti fékkst Bird til að hlusta. Svo streymdu
tárin niður kinnar hans. Ég hélt áfram: „Þú veist að þú
tapaðir kosningunum."
„Ég tapaði þeim ekki,“ svaraði hann. „Ég á skjöld-
inn heima til að sanna það.“
„Hann er úr Down Beat kosningunum. Ég er að tala
um Metronom kosningarnar. Þú varðst númer tvö.
Paul Desmond var í fyrsta sæti.“
Það sem eftir lifði kvölds gekk ekkert betur en áður.
Klukka Birds hlýtur að hafa stansað því hann lék loka-
þemað í byrjun í stað enda og við lékum lengi án hans.
Oscar Goldstein og Charlie rifust. Oscar rak hann á
dyr. Bird lét hann vita við hvern hann væri að tala og
skálmaði út. Augnabliki síðar kom hann aftur inn á
barinn og þrýsti votri kinn að minni og sagði: „Mingus,
brátt fer ég þangað sem ég verð engum til ama.“
Flestir einleikararnir á Birdland urðu að bíða eftir
næstu hljóðritun Parkers til að vita hvað þeir áttu að
spila. Hvað gera þeir nú? Bird er ekki dáinn, hann er
einhvers staðar í felum og hann mun snúa aftur með
nýja tónlist sem mun fá hjörtu allra til að hætta að slá,
sem mun gera alla orðlausa.
Vernharður Linnet þýddi.
24