Kvennalistinn - 01.06.1985, Qupperneq 6

6______________________________________________________________________________________
Meðallaun kvenna árið 1983 voru um 200 þús. kr. en karla um 308 þúsund kr. eða 54,0% hærri.
Stofnfundur Kvennalistans á
Vesturlandi var haldinn á Akra-
nesi í september 1984, fram-
haldsstofnfundur var síðan hald-
inn í Borgarnesi í nóvember. Á
J>essum fundum voru mættar
konur víðs vegar að úr kjör-
dæminu. Á Borgarnesfundinum
skiptum við okkur upp í hópa,
sem tóku fyrir hina ýmsu mála-
flokka, sem heyra undir land-
búnaðarmál. Þótti okkur það
eðlilegt og sjálfsagt val á við-
fangsefni, þar sem við búum í
blómlegu landbúnaðarhéraði,
auk þess sem þessi mál eru mjög
í brennidepli þessa stundina.
Verður ltka að geta þess, að
meirihluti kvennalistakvenna á
Vcsturlandi eru starfandi við bú-
skap. í Vesturlandsanga eru starf-
andi þrír hópar, einn á Akranesi,
annar norðan Skarðsheiðar og sá
þriðji á sunnanverðu Snæfells-
nesi. Konur úr Dölunum starfa
með okkur enn sem komið er í
hópnum norðan Skarðsheiðar.
Af starfinu er J>að að segja, að
það hefur verið mikið, við höf-
um haldið nokkra félagsfundi og
kynningarfundi. Kynningar-
fundir hafa vcrið haldnir á Akra-
nesi, í Logalandi, Borgarnesi og
á Snæfellsnesi. Einnig var farin
rútuferð á Snæfellsnes í vor til
kynningar á Kvennalistanum. Er
óhætt að fullyrða, að mikið hef-
ur verið starfað og mikil bjart- •
sýni ríkir um framhaldið. Vegna
þess hversu dreifðar við erum
kviðum við því í upphafi vetrar-
starfsins, að veður myndi hamla
starfseminni, en það var nú eitt-
hvað annað, veðurguðirnir hafa
verið okkur ákaflega hliðhollir.
Núna cr aöalmálið hjá okkur
undirbúningur fyrir ráðstefnuna,
sem við ætlum að halda að
Varmalandi dagana 22.—23. júní
í sumar. Við vonumst eftir góðri
þátttöku ykkar, sjáumst allar
með bjartsýni og baráttuhug í
farangrinum.
Katrín Hjálmarsdóttir, kennari
og húsfreyja, Eskiholti
Borgarhreppi
Ráö undir hverju rifi
Rætt við Sonju Elíasson, húsmóður, bónda og lista-
konu vegna þess að hún lætur aldrei deigan síga.
Það var kvöld eitt í byrjun maí, að við fórum saman í heimsókn að
Laxárholti á Mýrum þar sem búa hjónin Sonja og Jóhann Lárusson.
Sonja er fædd og uppalin í Danmörku enda var pabbi hennar dansk-
ur. 12 ára flutti fjölskyldan til íslands og bjó í Borgarnesi og í Hraun-
dal, Hraunhreppi. Sonja vann ýmis störf sem unglingur, m.a. í
Reykjavík og þá ,,í fiski og öllu sem til féll.“ í mars árið 1954 flutti
Sonja að Laxárholti, hafði þá gift sigjóhanni, sem var bóndi þar. Við
byrjum viðtalið, þar sem Sonja lýsir fyrstu kynnum sínum af bóndan-
um: ,,Ég hitta hann á balli í Skátaheimilinu, ég man að það var á
þriðjudagskvöldi, uppi í Laxárholt var ég komin sunnudaginn eftir!
Fyrstu búskaparárin voru erfið og lítið var um frítíma, við eign-
uðumst 5 börn og ólum upp dóttur Jóhanns af fyrra hjónabandi,
þannig að börnin voru 6 og þrjú þeirra eiga sitt lögheimili hér enn-
þá.“
— Var ekki erfitt aö finna tíma á þessum árum fyrirþín marg-
þcettu áhugamál?
, Jú, þegar ég lít til baka sé ég eiginlega ekki hvernig mér tókst
það.“ [Nú heyrist frá Jóhanni: „Manstu það ekki, það var á nótt-
unni!“] En Sonja heldur áfram: ,,En þegar vélakostur heimilisins
jókst, fór að gefast meiri tími frá búverkum. Ég hef mikinn áhuga á
m.a. garðrækt, alls kyns föndri, teiknun og málun. Skordýrum hef ég
safnað, skeljum og steinum, sem ég geymi í kössum uppi á lofti —
þessa kassa kalla ég ellisjóðinn minn.“
— Svo saumaröu og selur dúkkur, hvemig byrjaði það?
„Frá því ég man eftir mér, hef ég fengist við dúkkugerð, flest allar!
jóla- og tækifærisgjafir hef ég búið til sjálf og nú er ég sem sagt farin
að selja tuskuleikföng á almennum markaði — ég vona bara að ég
selji vel. Ég sýndi leikföng í Laugardalshöllinni á „Borgarnesdögum
1985“, kannski skilar sú auglýsing sér í aukinni eftirspurn."
— Hefurðu aflað þér menntunar á þessu sviði?
, Ja, ég hef sótt öll þau námskeið, sem ég hef haft tækifæri til, svo
hefur reynslan kennt mér heilmikið. Ég myndi vilja kalla þetta heim-
ilisiðnað og aukabúgrein, sem hefur fært mér mikla ánægju og vel-
þegnar aukatekjur."
— Svo ertu með refabú, segðu okkur frá tildrögum þess.
, Já, það kom að því að drengirnir urðu uppkomnir og þá voru á
heimilinu þrír fullorðnir karimenn. Á sama tíma var búmarkið sett
á lögbýli, þannig að búið framfleytti okkur ekki lengur og það þó svo
að strákarnir hafi af og til fengist við vélaviðgerðir og stundum sótt
vinnu annað. Ég fór þá að vinna í Borgarnesi, fyrst í sláturhúsinu og
svo á saumastofunni Hetti þar til hún var lögð niður. Þá var ég orðin
atvinnulaus og braut heilann um það hvernig ég gæti aflað mér við-
unandi tekna hér á heimilinu. Fyrst datt mér í hug ullarkanínur og
ég fór að sækja kynningarfundi um loðdýrarækt. Lagði dæmið um
ullarkanínurnar niður fyrir mér og komst að þeirri niðurstöðu að ég
gæti ekki fjármagnað byggingu á kanínuhúsi. Aftur á móti sýndist
mér það vera auðveldara að byggja refahús, þau þarf ekki að ein-
angra. Ég sótti um leyfi til að setja upp refabú og tilkynnit það síðan
heima — karlmönnunum leist ekkert á þetta í byrjun en ég hafði
kynnt mér þessi mál eftir bestu getu svo ég fékk þeirra stuðning. Þeir
byggðu fyrir mig húsið úr símastaurum og járnklæddu það að utan.
Byggingin reyndist mjög hagkvæm vegna þess að þeir gerðu þetta.
Refirnir eru mín aðalbúgrein
Refabúskapurinn er mín aðalbúgrein og mér finnst fráleitt að tala
um refabúskap sem aukabúgrein. Dýrin krefjast mikillar natni og ég
tel að konur séu sérstaklega vel hæfar til að stunda loðdýrarækt."
— Hvað byrjaðir þú með mörg dýr?
„Þær voru 30 læðurnar og ég var með 15 læður í fóstri fyrir Hvann-
eyrarbúið til skamms tíma. Núna er ég með 52 læður. Ég kveið mikið
fyrir því að aflífa og flá dýrin og fór þess vegna til Krísuvíkur, þaðan
sem dýrin eru, til að læra aðferðirnar. Dýrin eru aflifuð með sprautu
og fyrir mér er það mannúðlegasta aðferðin. Síðan fór ég á námskeið
á vegum Sambands íslenskra loðdýraræktenda til að læra verkun
skinnanna og verkaði mínn skinn þar. Ég er ánægð með það verð sem ég-
fékk fyrir þau. Eg er sú eina á þessu svæði, sem laga matinn í dýrin
sjálf og það hefur gefist vel fyrir nú utan það að fæðan verður ódýrari
ofan í þau.“
— Að lokum sþurðum við Sonju, hvaða ráð hún vildi gefa kon-
um, sem eru að velta fyrir sér nýjum leiðum fyrir sjálfar sig.
„Ég vil bara segja það, að það að fást við þetta allt gefur manni
bæði ánægju og sjálfstæði og ég myndi ráðlegja konum að vanmeta
ekki sjálfa sig.“
Við kvöddum Sonju og vorum sammála um, að á þessu heimili
verði til skemmtilegar og frumlegar hugmyndir, sem komið er í fram-
kvæmd.
Rósa Viggósdóttir
Snjólaug Guðmundsdóttir
Batnandi tímar
Ég man þær æskuóskir
er unglingskrakki ég var,
strákur að vera, en stelpa ei,
það stoðaði ekki þar.
Kvenmaður varð ég að vera
því verður alls ekki breytt,
ég sætti mig allvel við orðinn hlut,
og ekki kvarta neitt.
Sú kvennahreyfing og hugsjón
sem höfðar til okkar í dag
biður um jafnrétti á borði sem orði
og bætir konunnar hag
Og það er alveg auðséð
hvað allir keppast nú við
að gefa okkur byr undir báða vængi,
boðar það nýjan frið?
„Sambandið" loksins sá það
að svona gengur ,,það“ ei
og nú loks á níræðisaldri
nálgast það unga mey.
Og eins er í öllum flokkum
upp skal með konurnar,
þær brátt munu komast í baráttusætin
brosandi og galvaskar.
Já konur, komum nú sterkar
við kjósum ei vol og lár
nú, þegar loksins gæsin gefst
að grípa, eftir þúsund ár.
Svava Guðm.
„Sambandið" loksins sá það, að svona gengur það ei. . . yrkir Svava.
En svo eru mál með vexti, að Samband íslenskra samvinnufélaga ætlar
sér að fjalla um stöðu kvenna í samvinnuhreyfingunni á komandi aðalfundi
og finnst sumum tími til kominn hjá níræðum samtökunum!
■
ATHUGUM
MÁUÐ
Við viljum vekja athygli á sérstökum innlánsreikningum
Alþýðubankans.
Alþýðubankinn býður sérstök kjör á innlán
æskufólksins, aldraða fólksins, launþega og bundnar
innstæður.
■ Nánari upplýsingar fást á öllum afgreiðslustöðum.
Uþydubankínn hf.
Við gerum vel vió okkar fólk
Laugavegi 31 sími 28700, Suðurlandsbraut 30, sími 82911
og Róðhústorgi 5, Akureyri, sími 26777