Hjúkrunarkvennablaðið - 01.08.1940, Blaðsíða 3
Útgefandi: F. í. H. Form. F.f.H.: Frú Sigríður Eiríksdóttir.
Ritstjóri: Jakobína Magnúsdóttir. Adr.: Ásvallagötu 79, Reykjavík.
Auglýsingastjórn: Guðmundína Guttormsdóttir, Sími 1960.
Sigríður Bachmann. Gjaldk.: Frk. Bjarney Samúelsdóttir,
Afgreiðsluk.: Elín Ágústsd., Magdal. Guðjónsd. Adr.: Pósthússtræti 17, Reykjavík.
FRÆÐSLUFYRIRLESTRAR F. í. H.
I. MÆÐRAVERND.
Erindi, flutt 12, apríl 1940 af PÉTRI J. JAKOBSSYNI lækni.
Nauðsyn á því að leiðbeina konum og
fylgjast með þeim að miklu leyti allan með-
göngutímann, og þá einkum seinustu mán.
og vikurnar, er komin fram vegna þess að
liún liefir gegnum dýrkeypta réynslu sýnt
sig að vera mjög þýðingarmikil, bæði fyrir
móður og barn. Þótt ótrúlegt megi vii'ðast
þá hefir þessi vernd ekki náð skipulagðri
framkvæmd fyr en á seinustu áratugum.
Verður hér leitast við að skýra svolítið
livað það er sem áhótavant er í þessum efn-
um og með livaða aðferðum reynt er að
ráða hót á því.
Það sem kallað er mæðravernd, á ensku
„ante-natal care“ liefir fyrst komið til
skipulagðrar framkvæmdar i Norður-Ame-
ríkii og síðar um öll Iönd hinnar svo-
kölluðu siðmenningar, en mjög mikið
vantar enn á, að þyi sé komið í við-
unanlegt Iiorf. Aðallega er það i sam-
bandi við fæðingarstofnanir, cn einnig
er það meira og minna í höndum al-
mennra lækna. í Danmörku er það fyrst
á þessu ári, að heilhrigðisstjórnin hefir
skift landinu niður í umdæmi, sem
hverju um sig er stjórnað af sérfræð-
ingi í fæðingarhjálp, sem hefir nokkrar
hjúkrunarkonur sér lil aðstoðar. Mér
er ekki kunnugt um, að svo sé í fleiri
löndum, þótt vel megi vera. En alment
er Danmörk talin vera meðal fremstu
þjóða í heilhrigðismálum og fyrirkomu-
lagi þeirra.
Fyrir 7 árum siðan voru í 15 ríkjum
Bandaríkja N.-Ameríku 7380 dánartilfelli
vegna harnsfara. 2948 eða 40% af til-
felhmum stöfuðu af sýklasjúkdómum
og 1900, eða 26% af fæðingarkrömpum
eða þessháttar eitrunum (toxæmia). 3.
í röðinni voru blæðingar fyrir og eftir
fæðingu, og voru það þó ekki nema
6.7% af öllum þeim konum, sem dóu
af barnsförum. Þótt það sé of mikið,
kemur þó greinilega fram hve tiltölu-
lega miklu meiri liætta stafar af sýkl-
um og fæðingarkrömpum, og virðisl það
i fljótu bragði ótrúlegl, þegar jiess er
gætt, bve miklum ótta slær á alla, þeg-
ar um blæðingar við barnsburð er að
ræða. Hið furðulegasta við þessar töl-
ur er þó það, að af þessum 1900, sem
dóu úr fæðingarkrömpum eða þesshátt-
ar eitrunum, koniu 35% af konunum
fyrst undir læknishendi meðvitundar-