Hjúkrunarkvennablaðið - 01.08.1940, Qupperneq 9

HJÚKHUNARKVENNABLAOIÐ
7
FRÆÐSLUFÝRIRLESTRAR F. í. H.
II. Heilbrigðiseftirlit i barnaskólum.
Erindi flutt af Ólafi Helgasyni lækni, 22. apríl 1940.
Iieilbrigðiseflirlit í skóluni. má tcljasl
eilt af þeirri fyrstu viðleitni, sein nú er
að vinna sér sívaxandi fótfestu, nefnilega
almenn heilsuvernd. Menn álitu sem sé,
að leggja beri meiri áherslu á profylaxis
eu tberapie, betra sé heilt en vel gróið.
í beinu áframbaldi af bessu var ekki nema
eðlilegt að byrjað væri á heilsuvernd
bál'na, enda var málinu það langt komið,
])<) að skólaeftirlit liafi verið framkvæmt
uin, nokkurn tíma áður, að 6. sept. 191(5
gefur heilbrigðisstjórnin út fyrirmæli til
héraðslækna um eftirlit með barna- og
unglingaskólum, og eru helstu ákvæðin
þessi: „Héraðslæknar skulu liafa árlegt
eftirlit með skólunum. Skólaherbergi
skulu vera vel umgengin, svo að lieilsu
uemenda stafi eigi liætta af þeim. Kenn-
arar skulu vera lausir við berklaveiki og
næma sjúkdóma. Börn með næma sjúk-
dóma má ekki taka í skóla.“ Og enn er
hert á ákvæðunum með setningu berkla-
löggjafarinnar frá 27. júní 1921, þar sem
krafist er að kennarar, nemendur og
starfsfólk sanni með vottorði læknis að
það sé ekki baldið smitandi berklaveiki
áður en því er veittur aðangur að skólun-
um. Enn hefir eftirlitið verið skerpt á
ýmsan bátt siðar, eins og eg mun seinna
koma að. Svo sem kunnugt er, er skóla-
eftirlitið allstaðar i böndum héraðslækna,
að því er eg frekast veit, nema í Reykja-
vík, þar sem það er í höndum sérstakra
skólalækna. Fram til ársins 1919 bafði
héraðslæknir einnig skólaeftirlitið bér,
eins og annars staðar, sem hluta af em-
bættisskyldum sinum, en þá er orðið ó-
gerlegt fyrir hann að rækja það, vegna
anna við embættið, fólksfjölda í bænum
og nemendafjökla í skólunum. Er þá ráð-
iun sérstakur skólalæknir og skólaeftir-
litið þannig fráskilið héraðslæknisem-
bættinu, nema hvað þangað ber að senda
heilbrigðisskýrslur skólans. Síðar, þegar
herklalöggjöfin befir verið setl og allii
nemendur, kennarar og starfsfólk er
skyldað til að sýna „berklavottorð“, ann-
ast héraðslæknirinn að mestu leyti uni
þessar vottorðagjafir, og svo er þelta enn.
Haustið 1922 voru tannlækningaáhöld
sett upp í læknisstofu skólans og tann-
læknir ráðinn til að vinna 1 klukkustund
á dag ,og veita börnum nauðsynlegustu
bjálp, svo sem bjálpa við tannpínu og
annast nauðsynlegustu fyllingar fvrir
efnalítil börn. Sex árum siðar er svo tann-
læknir ráðinn til að vinna allan daginn,
meðan kenslutiminn stendur yfir og vinna
systematiskt að viðgerðum og fyllingum
o. s. frv. 1. janúar 1922 er ráðin hjúkrun-
arkona að skólanum. Léttir ]iað að mikl-
um mun starf skólalæknisins, eins og eg
mun siðar koma að, auk Jiess, sem það
gerir alt eftirlitið öruggara og effectivara.
Haustið 1931 tekur Auslurbæjarbarna-
skólinn til starfa að fullu, og er þó skóla-
læknisstarfinu skift, þannig að sinn lækn-
irin.ii starfar i hvorum skóla og er þá
jafnframt ráðin hjúkrunarkona í viðbót,
til að starfa þar. Er því þá þannig bagað
bér í Reykjavik, að 1 læknir og 1 hjúkr-
unarkona starfa við bvorn skóla, og vinna
þau þá jafnframt við 2 skóla i úthverfum
bæjarins, þannig að Skildingarnesskóli
fvlgir Miðbæjarskólanum, en Laugarnes-
skóli Austurbæjarskólanum.
Það er sannarlega mjög mikilsvert, að
bjúkrunarkonur kynni sér þessi mál. Að