Hjúkrunarkvennablaðið - 01.08.1940, Blaðsíða 6

4
IIJÚKRUNARKVENNABLAÐIÐ
Eins og þcgai’ lici'ir vcrifi getið, þá cr
ckki hægl að gcra neinar obstetriciskar
rannsóknir, ef konan er aðeins á þriðja
inánuði, en þá er rétt, ef nokkur vafi
cr á, að ganga úr skugga nni J>að, livort
konnn sé vanfær, með innri rannsókn
(exploration), og þá um leið að útiloka
livorl um æxli geti verið að ræða í grind-
inni, og eins athuga, hvort nokkur útferð
sé, sem þá væri hægt að lækna áður en
fæðing hyrjar. Ytri grindarmál má þá
lika mæla, en slöðn barnsins er auð-
vitnð ekki liægt að ákveða fyr en seinna,
og er sú rannsókn ekki gerð fvr en eft-
ir eru 1—6 vikur meðgöngutímans. Þar
með er fyrstu skoðun lokið og eru síð-
an gefnar ráðleggingar um hvernig liag-
að skuli mataræði og um Iiei 1 brigða lifn-
aðarháttu á meðgöngutímanum. Auk
]>essa er ítrekað fvrir konunni, að koma
undir eins og í Ijós koma „hætluleg ein-
kenni“, en það er bjúgur á höndum eða
fótum eða i andliti, æðalinútar, sjón-
truflanir eða stöðugur höfuðverkur. Eins,
ef byrjar hlæðing, einkum þó seint á
meðgöngutímanum, og það þótt hún
virðist lítilfjörleg. Stundum verða líka
uppköstin, sem svo algeíig eru fyrstu
mánuðina, nokkuð mikil og verður þá
líka að gera aðvart tímanlega.
Að lokum er konunni sagt að koma
lit skoðunar einu sinni i mánuði fyrstu
7 mánuðina, síðan hálfsmánaðarlega og
seinasta mánuðinn vikulega. Það teksl
misjafnlega að fá konurnar lil þess að
mæta svo oft, einkum ef þær eru vel
hraustar ,en það gengur ]>ó orðið sæmi-
lega víðast livar. í seinni skoðununum
er venjulega nægilegt að tala við ]iær,
mæla hlóðþrýsting, gá að hvort bjúgur
sé nokkursstaðar og athuga þvagið.
Eg ætla ekki að fara að lýsa því, hvern-
ig ákveðin er slaða harnsins, og tekin
grindarmál, því það hevrir til starfi ljós-
móðurinnar, sem fyr er getið, en rétt er
að fara nokkrum orðum um mataræði
á meðgöngutimanum.
Yfirleitt má segja, að óþarl'i sé að
hreyla lil um fæði konunnar, og venju-
lega má hún borða Jiá fæðu, sem hún
hefir kunnað vel við áður en hún varð
vanfær. Fæðan vcrður þó að liafa i sér
nægilega mikið af því, sem á ensku er
kallað „protective foodstuff“, en það er
lifur, fiskur, egg, smjör og nýmjólk, sal-
at, grænmeti og spinat, að ógleymdum
nýjum, ósoðnum ávöxtum, sem þó ckki
er Iiægt að veita sér liér á landi.
Það er gamalt viðkvæði, að vanfærar
konur eigi að borða mikið á meðgöngu-
tímanum, og helsl tvöfall það venjulega
In’m á að borða fyrir tvo, segir fólk-
ið. Ekki er sú regla einlilit og er meir
undir því komið, að fæðan sé rétt sam-
sett, ]). e. a. s. með nægilega miklu „lif-
andi fæði“, svo eg taki upp orðatiltæki
svokallaðra náttúrulækna nútímans. —
Konan á að horða í meðalhófi og revnsl-
an hcfir sýnt, að þeim konum, sem horð-
að hafa mikinn og svokallaðan góðan
mat, er oft hættara við fæðingarkrömp-
um. Það, sem kallaður er „góður mat-
ur“ er nefnilega mikið af allskonar kjöt-
meti og fituríkum mat, með bökuðum
sósum og miklu af kryddi. í heimsstyrj-
öldinni 1914—1918 sýndi það sig, að fa'ð-
ingarkrampar voru mun sjaldgæfari en
áður. Var ])að einkuin áherandi í Þýska-
landi. Barnið er snikjudýr og tekur til sin
])að, sem nauðsynlegt er af næringu og það
þótt móðirin hálfsvelti, en þauefmýsemlík-
ami móðurinnar ekki getur húið til sjálf-
ur, eins og vitaminin, getur harnið ekki
fengið nema móðirin fái þau með sinni
fæðu. Móðirin á ekki að þyngjast meir
en 10 lil 12 kg. allan meðgöngutímann,
og mest undir ])að síðasta. Þess vegna
er það lika einn þátturinn í mæðra-
verndinni, að vigtá konurnar reglulega.
Síðan er hægt, eftir ástæðum, að draga