Hjúkrunarkvennablaðið - 01.12.1957, Blaðsíða 11

HJÚKEUNARKVENNABLAÐIÐ
9
rauðum blóðkornum og þar af leiðir
blóðleysi. Stundum endar þetta með
krömpum og dái. Sjaldgæft er að menn
deyi úr blýeitrun.
Við hægfara eitrun eru einkenni oft
óljós: Slen höfuðverkur og eirðarleysi.
Sjúklingur fær stundum gráfölan litar-
hátt, þreytist fljótt og á bágt með svefn.
Stundum gerir iðrakveisa vart við sig
með áköfum, langvarandi verkjum um
kvið og hægðatregðu. Einkenni frá
taugakerfi eru orðin sjaldgæf.
Greining sjúkdómsins er erfið. —
Einkenni sjúkdómsins eru oft væg og
almenns eðlis, og verður því sjúkdóms-
greiningin að byggjast á sérstökum
blóðrannsóknum, auk sjúkrasögunnar og
almennra og sérstakra einkenna.
Einkum verður að leggja áherzlu á
nákvæma eftirgrennslan eftir því hvort
sjúklingurinn hafi notað blý eða blý-
sambönd í því formi og magni að blý-
eitrujn sé líkleg.
Áþreifanleg einkenni eru fá. Helzt er
að finna svonefnda blýrönd. Hún sést
efst í tannholdinu, blásvört eins og röð
af deplum eða láréttum strikum. Ef ekki
finnst nein blýrönd byggist sjúkdóms-
greiningin aðallega á rannsókn á rauðu
blóðkornunum. Þá er leitað í smásjá að
bládeplóttum kornum í blóðútstroki, sem
litað er á sérstakan hátt. Hjá heilbrigðum
mönnum finnst ekkert eða sáralítið af
þeim, en við blýupptöku líkamans fer
þeim fjölgandi. Þótt þetta einkenni geti
fundist við ýmsar tegundir blóðleysis, þá
kemur það venjulega svo oft fram við
blýeitrun og svo snemma í sjúkdóminum,
að mikið gagn má hafa af því-
/ rannsóknarstofu Háskólans í lífeðlis-
og líffærafræði voru á árunum 1938—’45
og 1949—’56 gerðar alls 382 rannsóknir
hjá 261 manni, sem grunaðir voru um
blýeitrun.
Voru þeir flokkaðir eftir starfsgrein-
um til þess að fá nokkra hugmynd um
líkur fyrir blýeitrun í sambandi við ýms
iðnaðarstörf, þar sem blý er notað.
Starfsgreinarnar eru þessar:
Bifreiðastjórn og benzínafgreiðsla, bif-
vélavirkjun, járn og blikksmíði, blý- og
málmbræðsla, málningarframleiðsla,
prentiðn og prentmyndagerð, rafgeyma-
smíði og símalagnir.
Hver hópur var flokkaður eftir því,
hve mikið fannst af bládeplóttum kornum
og voru flokkarnir fjórir.
1. Ekkert af bládeplóttum kornum.
2. 1—3 af 10.000.
3. 4—9 af 10.000.
4. Meira en 10 bládeplótt af 10.000
rauðum blóðkornum.
I fyrstu tveim flokkunum voru blá-
deplóttu kornin talin vera innan eðli-
legra marka. í þriðja flokki var talið um
vafasama aukningu að ræða og í fjórða
flokki um örugga aukningu.
Þótt í hverjum hópi séu aðeins fáir
einstaklingar, gefur þó þessi flokkun og
niðurstöður rannsóknanna nokkrar bend-
ingar um það í hvaða starfsgreinum megi
helzt vænta blýeitrunar, en þær eru: Itaf-
geymasmíði, málningarframleiðsla, járn-
og blikksmíði og blý og málmbræðsla.
Hjá hinum fannst svolítið og sjaldan
aukið magn bládeplóttra korna, að lítil
sem engin hætta virtist vera þar á ferð-
inni.
Heilbrigðisyfirvöldin hafa haft vak-
andi auga á blýeitrunarhættunni, eftir-
ht hefur verið aukið til muna á vinnu-
stöðum og gefnar út ýtarlegar leiðbein-
ingar um nauðsynlegar varúðarráðstaf-
anir. Sjálfsagt er að eftirlit sé strangt
og unnið sé að því að starfsskilyrði séu
sem bezt, þrifnaðar- og hreinlætisreglum
fylgt út í yztu æsar, en með því má koma
í veg fyrir sjúkdóminn.