Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1996, Side 11

laga hefur það m.a. í för með sér að tap í einu félagi má
draga frá hagnaði í öðra.
6. Samantekt
Eins og fram kemur hér að framan er ffádráttur hjá
hlutafélagi vegna arðsúthlutunar til hluthafa hvergi
leyfður á hinum Norðurlöndunum, sbr. kafli 5 hér að
ffaman.
Finnland, Noregur og Svíþjóð höfðu slfkt kerfi
áður, en nú hafa tvö fyrrnefhdu löndin farið yfir í
skattígildiskerfi og Svíþjóð í sígilt kerfi. Danmörk hef-
ur hins vegar farið úr skattígildiskerfi yfir í sígilt kerfi.
Þá hefur hollenska fyrirkomulaginu aðeins verið lýst
en þar er sígilt kerfi.
Við lauslega skoðun á skattareglum Evrópuríkjanna
18 innan OECD varðandi skattlagningu hlutafélaga
og hluthafa virðist Island vera eina landið sem beitir
ffádráttaraðferð. Tíu lönd; Austurríki, Bretland, Finn-
land, Frakkland, Irland, Italía, Noregur, Portúgal,
Spánn og Þýskaland, hafa skattígildiskerfí. Sex lönd;
Belgía, Danmörk, Holland, Luxembourg, Svíþjóð og
Sviss, hafa sígilt kerfi. Grikkland, sem hafði frádráttar-
kerfi, skattleggur hagnaðinn aðeins í félaginu án nokk-
urs ffádráttar vegna greidds arðs.
Það athugast þó að skattlagningarkerfi hinna ýmsu
landa eru ekki öll „hrein“ kerfi.
I Finnlandi og Noregi er það innifalið í skattígildis-
kerfinu að arður (hagnaður) milli félaga innanlands er
skatdagður hjá því félagi sem greiðir arðinn en það fé-
lag sem móttekur arðinn sleppur við skattgreiðslu
vegna ígildisffádráttarins. Þannig er komið í veg fýrir
tvísköttun (keðjuskatdagningu) arðs milli félaga inn-
anlands.
Þá er í þessum löndum komið í veg fyrir tvísköttun
vegna arðgreiðslna frá erlendu dótturfélögum með því
að undanþiggja þær tekjur skatdagningu hjá móður-
fyrirtækinu eða veita því ffádrátt vegna erlends stað-
greiðsluskatts og skatts á hagnað þann hjá dótturfélag-
inu sem arðurinn er greidddur af. Þetta er venjulega
háð því að móðurfélagið eigi a.m.k. 25% í dótturfélag-
inu.
Arðgreiðslur rnilli innlendra félaga í Svíþjóð og
Danmörku eru undanþegnar skatdagningu ef móður-
félagið á a.m.k. 25% í dótturfélaginu Þessi undanþága
gemr einnig náð til arðs frá erlendum dótturfélögum
ef skatdagning í landi dótturfélagsins er sambærileg
skatdagningu í landi móðurfélagsins. Þá er samskött-
un félaga í Danmörku heimil að uppfylltum ákveðnum
skilyrðum.
Enda þótt ESB- tilskipunin um móður/dótturfélög
sé einungis bindandi fyrir lönd Evrópusambandsins er
ljóst að hún mun einnig hafa áhrif á lönd utan sam-
bandsins.
Eins og ffam kemur í kafla 5 hér að framan er tíl-
gangur tilskipunarinnar tvíþættur:
I fyrsta lagi að tryggja það að aðildamki móðurfé-
lagsins annað hvort falli frá skattlagningu hagnaðar
dótturfélagsins í öðru aðildarríki eða, ef það skattlegg-
ur slíkan hagnað, leyfi móðurfélaginu að draga frá
sköttum í heimaríkinu þann félagaskatt sem greiddur
hefur verið af dótturfélaginu í hinu aðildarríkinu.
I öðru lagi að undanþiggja arðgreiðslur dótturfélags
til móðurfélags staðgreiðsluskattí.
Eins og rakið er í kafla 2 hér að ffarnan getur 10%
frádráttarreglan í íslenska kerfinu komið í veg fyrir tví-
skattlagningu (keðjuskatdagningu) milli dótturfélags
og móðurfélags innanlands ef hagnaður dótturfélags-
ins er 10% eða ntinna af hlutafé þess. Að því leyti sem
hagnaðurinn er meiri en 10 % er hann skattlagður
bæði hjá dótturfélaginu og móðurfélaginu. Vandamál-
ið versnar þegar um er að ræða greiðslur á hagnaði úr
landi.
I kafla 3.1. er sýnt dæmi um það að tekjuskattur á
hagnað íslenska dótturfélagsins er núll og stað-
greiðsluskatturinn einungis 5%.
Þróunin í Evrópu sýnir að ffádráttarreglan hefur
verið á undanhaldi og þekkist vart lengur í Evrópu-
löndum OECD. Handbærar upplýsingar frá Norður-
löndunum og öðrum Evrópulöndum staðfesta þá þró-
un að skattlagning félaga fer fyrst og fremst fram í því
félagi þar sem tekjuskapandi starfsemi á sér stað og
reynt er að forðast keðjuskatdagninu milli dóttur- og
móðurfélaga og stefht er að því að innheimta engan
staðgreiðsluskatt af arðgreiðslum milli dóttur- og
inóðurfélags.
íslenska ffádráttarreglan gengur í þveröfuga átt þar
sem hún gerir ráð fyrir því að skattinum sé aflétt í
dótturfélaginu en tekinn í móðurfélaginu sem leiðir tíl
þess að fá verður í samningum hærri staðgreiðsluskatt
af arðgreiðslum úr landi (hækkunarreglan). Afleiðing-
in verður einnig sú að hluthafi heimilisfasmr á íslandi
sætir þyngri skatdagningu á íslandi en hluthafi heim-
ilisfastur erlendis.
Þetta skal skýrt með eftirfarandi dæmi í töflu 8. For-
sendur: íslenskt dótturfélag, hlutafé 1000 þús. í meiri-
hlutaeign bandarísks móðurfélags, hagnaður 100 þús.
allur úthlutaður eftir skatta. félags 33% og stað-
greiðsluskattur af arði til útlanda 5%.
Bæði erlenda móðurfélagið og innlenda móður-
9