Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1996, Síða 20

irlit á staðnum hvaða endurskoðunarþættir eða við-
skiptavinir verða athugaðir. Slík skoðun hjá hverjum
og einum endurskoðanda tekur einungis fáa klukku-
tíma en niðurstöðurnar gefa góða vísbendingu um
hvort ástæða er til að ffamkvæma ítarlegri skoðun hjá
viðkomandi endurskoðanda. Um hverja einstaka þætti
endurskoðunar svo og gerð og varðveislu vinnupapp-
íra gilda ákveðnir staðlar þannig að eftdrlitið byggist
fyrst og fremst á því að kanna hvort farið hafi verið
eftir viðkomandi stöðlum eða ekki. Reynslan af könn-
unum eftirlitsins sýnir að það er fyrst og fremst sá
hluti „skráðra endurskoðenda“ sem fengu undanþágu
á sínum tíma sem koma illa út úr skoðun eftirlitsins.
Sem dæmi um spurningar sem fram koma á spurn-
ingalista, sem endurskoðendum er gert að svara, má
nefna spurningu eins og hvort farið sé eftir staðli um
endurskoðunaráætlun fyrir viðskiptavini. Þess má geta
að spurningalistinn er hannaður sem nokkurs konar
krossapróf og er úrvinnsla svaranna vélræn. Gefitir eru
4 möguleikar á svörum þ.e. já, í aðalatriðum, í litlum
mæli og nei. Sem dæmi má nefita að þeir sem svöruðu
þessari spurningu með: „í lidum mæli“ eða „nei“ árið
1993 skiptust á eftirfarandi hátt: 7% meðlima í félagi
löggiltra endurskoðenda (NSRF), 16% meðlima í fé-
lagi skráðra endurskoðenda (NRRF) og 40% þeirra
sem eru ekki meðlimir í tilgreindum félögum. Líttil
hætta er talin á að viðkomandi svari rangt til þar sem
afleiðingarnar ef upp kæmist yrðu væntanlega svipting
leyfis.
Samkvæmt yfirliti yfir aðgerðir eða viðurlög eftir-
litsins gagnvart þeim 120 endurskoðendum sem skoð-
að var hjá árið 1994 eru „aðgerðirnar“ flokkaðar í 6
þætti þ.e. „engar aðgerðir“, „gagnrýni, „áminning“,
„alvarleg áminning", „svipting leyfis“ og að síðustu
„leyfi skilað inn“. Sem dæmi má nefna að 27 af 120
flokkast undir fyrsta þáttinn en 9 hafa verið sviptir
leyfi (allir úr hópi „skráðra endurskoðenda" sem eru á
undanþágu) og 23 hafa skilað inn leyfinu. Athyglisvert
er hversu stór hluti aðgerða eftirlitsins er gagnvart
þeim skráðu endurskoðendum sem eru á undanþágu
en að þeim frátöldum er líttill munur á skiptingunni
milli skráðra endurskoðenda og löggiltra endurskoð-
enda. Athuganir eftirlitsins hafa leitt í ljós að veikleik-
ar í endurskoðunarvinnu eru einkum hjá minni endur-
skoðunarfyrirtækjum, eldri endurskoðendum og end-
urskoðendum sem starfa einir að endurskoðunar-
vekefnum.
Til að efla gæðastandardinn hafa komið fram hug-
myndir um að leyfi fyrir löggilta eða skráða endur-
skoðendur verði endurnýjuð á 5 ára fresti og að skil-
yrði fyrir endurnýjun yrðu t.d. að viðkomandi endur-
skoðendur hefðu sótt endurmenntunarnámskeið í
a.m.k. 1 viku (175 tímar) á ári. Fram kom að engin efri
aldursmörk eru fyrir þá sem hafa leyfi til endurskoð-
unarstarfa.
Fram kom í máli fulltrúa Rredittilsynet að félög
skráðra endurskoðenda annars vegar og löggiltra end-
urskoðenda hins vegar eru rnjög sátt við ffamkvæmd
eftirlitisins enda munu þau telja það jákvætt að þeir
sem starfa á þessu sviði uppfylli lágmarks gæðakröfur.
Þess má geta að kostnaðinum við eftirlit með endur-
skoðendum er jafnað niður á alla löggilta og skráða
endurskoðendur og er byggt á veltutölum frá endur-
skoðunarþætti í starfsemi endurskoðendanna sam-
kvæmt svörum sem ffam koma á áðurnefhdu spum-
ingaeyðublaði.
1.2. Svíþjóð
I Svíþjóð er opinber skráning, umsjón með leyfis-
veitingum og eftirlit með endurskoðendum á vegum
opinberrar stofnunar sem heitir Kommerskollegium
(National Board ofTrade). Um er að ræða mjög gamla
stofnun sem á rætur sínar allt aftur til 17. aldar. Meg-
inverkefni þessarar stofnunar hefur undanfarið verið
umsjón með GATT samningum af hálfu Svíþjóðar svo
og ýmis mál sem snerta utanríkisviðskipti. Sérstök
deild innan stofnunarinnar „Revisorsenheten" sér um
leyfisveitingar og eftirlit með endurskoðendum og
endurskoðunarfyrirtækjum og eru starfsmenn deildar-
innar um 10 talsins. Undanfarið hafa verið umræður
um hvort einkavæða ætti effirlitið með því að setja á
laggirnar stofiiun með þátttöku ríkisins og endurskoð-
endafélaganna. Niðurstaðan af þessum umræðum varð
sú að þetta eftirlit ætti að vera áfram í höndum opin-
bers aðila en þó með þeirri breytingu að sett yrði á
laggirnar sérstök effirlitsstofhun til að sinna verkefh-
um fyrrnefhdrar deildar innan Kommerskollegium. I
samræmi við framangreint var frá 1. júlí 1995 sett á
laggirnar stofnun sem heitir Revisorsnámnden. Stjórn
þessarar stofhunar samanstendur af 9 mönnum sem
tilnefndir eru m.a. af atvinnulífinu, háskólanum, opin-
berum aðilum.
Eins og í Noregi eru tvær tegundir af endurskoð-
endum, þ.e. löggiltir og viðurkenndir (auktoriserade
og godkánda). Samtals er um að ræða nálægt 4.400
endurskoðendur og skiptast þeir nokkurn veginn til
helminga milli fyrrnefndra tveggja tegunda endur-
skoðenda. Frain kom að í Svíþjóð eru gerðar kröfur
um lágmarks endurmenntun og að leyfi eru endurnýj-
uð á 5 ára fresti.
18