Dagblaðið Vísir - DV - 16.12.2016, Blaðsíða 38

Helgarblað 16.–19. desember 201630 Menning
Traust fasteignaviðskipti
og persónuleg þjónusta
- þinn lykill að nýju heimili
414 6600 | nyttheimili.is
FRÍTT
SÖLUMAT
Reynir Eringsson
820 2145
Skúli Sigurðarsson
898 7209
Guðjón Guðmundsson
899 2694
Fasteignasala
Leigumiðlun
A
ð heiman er fyrsta skáld­
saga Arngunnar Árna­
dóttur og jafnframt fyrsta
skáldsagan sem kemur út
hjá bókaforlaginu Partus
Press, sem hefur áður getið sér gott
orð í útgáfu ljóða og smásagna.
Arngunnur, sem er 29 ára og starfar
dagsdaglega sem fyrsti klarínettuleik­
ari Sinfóníuhljómsveitar Íslands, hef­
ur áður sent frá sér ljóðabókina Ung­
lingar, árið 2013. Hún byrjaði að vinna
að skáldsögunni skömmu áður en
hún flutti aftur til Íslands eftir nokk­
ur ár að heiman, þegar hún stundaði
tónlistarnám í Berlín.
Að heiman fjallar einmitt um
unga konu, Unni, sem kemur heim
frá þessari menningarhöfuðborg
Evrópu eftir skiptinám og upplifir
sig í lausu lofti á Íslandi – eftir frelsi
og nafnleysi stórborgarinnar er hún
komin aftur í þrúgandi smábæjar­
stemningu þar sem maður á allt eins
von á því að hitta tvær fyrrverandi
tengdamæður og eina kviðmágkonu
í stuttri kjörbúðarferð. Bókin gerist í
einhvers konar millibilsástandi, sí­
felldri en óræðri löngun bæði eft­
ir ást og samastað í tilverunni. Að
sama skapi er bókin ferðasaga þar
sem Unnur flýr Reykjavík og ferðast í
kringum landið ásamt vinum.
„Bókin er innblásin af einhverju
sem ég fann fyrir sjálf þegar ég flutti
heim – en svo byrjuðu karakterarnir
bara að verða til. Það er þessi til­
finning að vera á milli heima, að vera
í lausu lofti. Að einhverju leyti felst
þetta bara í því að fullorðnast og átta
sig á því að lífið er hverfult, en svo er
þetta líka það að vera Íslendingur úti
í stóra heiminum, koma aftur heim
og upplifa sig utan gátta, milli heima,
hvorki hér né þar.“
Náttúrufegurðin orðin að klisju
Að heiman er stutt bók og textinn
tálgaður. Arngunnur segir að lýsing­
um sé haldið í lágmarki að yfirlögðu
ráði:
„Samtíminn er svo hlaðinn upp­
lýsingum, þær eru alltaf innan seil­
ingar. Það er algjört ofhlæði af
myndum og myndskreytingum í
heiminum og maður er orðinn hálf­
ónæmur. Þetta kveikti hjá mér þorsta
eftir einhverju minna bókstaflegu
í lýsingum, meira plássi til að fylla í
eyðurnar. Smáatriðin sem ég lýsi eru
því mjög sérvalin.“
Þannig að bókin er skrifuð í and-
stöðu við samtímann?
„Ja, þessi bók er að vissu leyti
sprottin úr óþoli gagnvart samtím­
anum … en ég held að það sé ein
leið til að fjalla um hann,“ segir Arn­
gunnur og hlær.
Það má taka undir þetta því þó að
bókin sé ekki uppfull af tilvísunum
eru það nútímalegar tilfinningar sem
drífa söguna áfram: þráin eftir milli­
liðalausum tengslum við umhverfið
á tímum gegndarlausrar ímyndar­
sköpunar og þráin eftir því að vera
einstakur í æ einsleitari heimi.
„Aðalpersónan er að gera sér
grein fyrir ákveðinni einsleitni upp­
lifunar. Heimurinn skreppur auð­
vitað saman með hnattvæðingu, öllu
er deilt í gegnum samfélagsmiðla og
trend breiðast svo hratt út. Einstök
reynsla er því ekki auðfinnanleg.
Unnur kemur heim frá Berlín með
einhverja reynslu í farteskinu. En
þegar hún hittir gamlar vinkonur í
partíi eru þær eru allar að fara þang­
að líka, þekkja vinsælustu barina og
svo framvegis,“ segir Arngunnur.
Þegar þú talar um að einstök
reynsla sé ekki auðfinnanleg dettur
mér í hug hugtakið hipster – sem
kemur nokkrum sinnum fyrir í bók-
inni. Unnur bölvar þeim sem henni
finnst falla í þá skilgreiningu en er svo
sjálf sett í sama flokk. En mér finnst
þessi barátta einmitt vera það sem
einkennir hið hipsteríska ástand sem
við lifum svo mörg við, okkur finnst
við þurfa að vera einstök, stöðugt að
reyna að vera það en endum öll á því
að gera eitthvað mjög svipað. Utan
frá verður þetta mjög hjákátlegt, allir
eins að reyna að vera einstakir.
„Algjörlega, og svo vill enginn
gangast við því að vera hipster!“
Náttúran tapar sakleysi sínu
Þó að bókin sé ferðasaga og nátt-
úra Íslands leiki nokkuð hlutverk í
henni virðist þjóðernisrómantík og
náttúrudýrkun fortíðar algjörlega
úrelt, hinir ungu ferðalangar upp-
lifa landið í gegnum markaðsátök
undanfarins áratugar: Jökulsárlón er
orðið vörumerki og „Ísland er klisja.“
Ég velti fyrir mér hvort það sé nán-
ast óhjákvæmilegt að taka þetta inn í
myndina þegar maður skrifar um ís-
lenska náttúru í dag, hvað finnst þér?
„Já, þetta er kannski fáránlegt lúx­
usvandamál þegar maður býr í landi
með aðgang að nánast ósnertum víð­
ernum en ég held að ímyndasköpun­
in geti mengað samband okkar við
náttúruna. Þessar myndir eru komn­
Ísland
er klisja
n Að heiman er fyrsta skáld-
saga klarinettuleikarans
Arngunnar Árnadóttur
n Heimkoma, tónlist
og klisjukennd
náttúra
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
Metsölulisti
Eymundsson
8.– 14. desember 2016
Allar bækur
1 PetsamoArnaldur Indriðason
2 AflausnYrsa Sigurðardóttir
3 Stjörnuskoðun Sævar Helgi Bragason
4 Pabbi prófessor Gunnar Helgason
5 Þín eigin hrollvekjaÆvar Þór Benediktsson
6 HeiðaSteinunn Sigurðardóttir
7 Vögguvísurnar okkarÝmsir
8 Ör Auður Ava Ólafsdóttir
9 DrungiRagnar Jónasson
10 Svartalogn Kristín Marja Baldursdóttir
Arnaldur
Indriðason