Dagblaðið Vísir - DV - 17.03.2017, Blaðsíða 14

Helgarblað 17.–20. mars 201714 Fréttir
F
ulltrúi Norðuráls í pallborðs­
umræðum á Iðnþingi 2017,
sem haldið var í síðustu viku,
lýsti því yfir að fyrirtækið
væri andsnúið kerfisáætlun
Landsnets og að óþarfi væri að efla
raforkuflutningskerfi landsins. Ekki
væri þörf á öllum framkvæmdum
og alls ekki þyrfti að fara jafn hratt
í þær og til stæði. Aðstoðarforstjóri
Landsvirkjunar segir umhugsunar­
efni hversu ótrúlega erfiðlega gangi
að styrkja og bæta flutningskerfið.
Margar, stórar og dýrar tillögur
„Við erum bara ekki sammála um að
það þurfi að fara í allar þessar fram­
kvæmdir og alls ekki svona hratt því
kerfið er ágætt á mörgum stöðum og
sinnir sínu hlutverki vel,“ sagði Guð­
rún Halla Finnsdóttir, verkefnastjóri
viðskiptaþróunar hjá Norðuráli, í pall­
borðsumræðum á Iðnþingi þar sem
meðal annars kerfisáætlun Lands­
nets var til umræðu. „Þar eru vissu­
lega margar tillögur og stórar, dýrar
tillögur. Það má vel líta á þær og skoða
þær,“ sagði Guðrún Halla um kerfis­
áætlunina og bætti við: „Við þurfum
að vanda til verka og bara ekki fara í
hvaða framkvæmdir sem er.“
Sívaxandi áhyggjuefni
Landsnet kynnti kerfisáætlun sína
fyrir 2016–2025 í nóvember síðast­
liðnum og er þar fjallað um hvaða
leiðir séu færar til uppbyggingar
raforkuflutningskerfisins á Íslandi
næsta áratuginn. Landsnet telur að
nauðsynlegt sé að styrkja flutnings­
kerfið á næstu árum, bæði til þess
að tryggja orkuöryggi í landinu en
einnig til þess að til staðar séu inn­
viðir til þess að ráðast í orkuskipti,
þar á meðal rafbílavæðingu landsins.
Í kerfisáætlun Landsnets er
meðal annars fjallað um öryggi
flutningskerfisins. Þar er bent á að
svo til öll atvinnustarfsemi á landinu
sé háð rafmagni og verði rafmagns­
laust stöðvist nær öll starfsemi á því
svæði sem straumrofið nái til. „ Íbúar
á landsbyggðinni þurfa að þola rof
á afhendingu rafmagns í mun meiri
mæli en íbúar höfuðborgarsvæðisins
og nágrennis þar sem áreiðanleiki
flutningskerfisins úti á landi er mun
lakari,“ segir í áætluninni og bent er
á að öryggi sem tengist stöðugleika
raforkukerfisins hafi síðustu ár verið
sívaxandi áhyggjuefni. „Leitast er
við að viðhalda stöðugleika með því
að halda flutningi milli landsvæða
undir ákveðnum
mörkum og er
flutningsgeta kerf­
isins milli land­
svæða þess vegna
afar takmörkuð,“
segir enn fremur í
kerfisáætluninni.
„Það getur vel
verið að ákveðnir
stórnotendur telji
að það þurfi ekki
að styrkja flutn­
ingskerfið og telja
að það liggi ekki
á því,“ sagði Ragna Árnadóttir, að­
stoðarforstjóri Landsvirkjunar, sem
einnig tók þátt í umræðunum og
brást þannig við málflutningi Guð­
rúnar Höllu. Ragna benti hins vegar
á að það þyrfti að horfa á heildina
þegar rætt væri um upp­
byggingu orkuflutningskerfisins, þar
væru aðrir notendur en bara stór­
notendur, bæði minni fyrirtæki og
almenningur, og nauðsynlegt væri
að bregðast við óöryggi kerfisins. n
freyr@dv.is
Norðurál telur óþarft að efla raforkuflutningskerfið
n Of mikið og of hratt n Landsvirkjun bendir á að horfa þurfi á heildina
Telja upp-
byggingu
óþarfa Norðurál
telur óþarft að
byggja upp raf-
orkuflutningskerfi
landsins.
Hollendingar höfnuðu
þjóðernispopúlisma
n Gert allt of mikið úr Wilders n Umræðan var út úr öllu korti
Þ
jóðarflokkur Mark Rutte,
forsætisráðherra Hollands,
hlaut mest fylgi í hol­
lensku þingkosningunum
sem fram fóru síðastliðinn
miðvikudag. Frelsisflokkur Geert
Wilders, sem er þjóðernispopúl­
ískur hægri flokkur með áherslu á
útlendingaandúð og einangrunar­
stefnu, varð næststærstur en náði
ekki því flugi sem margir höfðu ótt­
ast. Stjórnmálafræðingur segir að
Wilders hafi engu að síður náð þeim
árangri að láta kosningarnar snú­
ast að ótrúlega miklu leyti um sín
áherslumál.
Ríkisstjórnin kolféll
Þjóðarflokkurinn hlaut um 21 pró­
sent atkvæða og 33 þingsæti í kosn­
ingunum nú, tapaði rúmum fimm
prósentustigum frá kosningunum
2012 og missti átta þingsæti. Frelsis­
flokkurinn hlaut 13 prósent atkvæða
og 20 þingsæti, bætti við sig þremur
prósentustigum og fimm þingsæt­
um. 150 þingmenn sitja á hollenska
þinginu. Samstarfsflokkur Þjóðar­
flokksins í ríkisstjórn, Verkamanna­
flokkurinn, beið hins vegar afhroð og
fékk ekki nema 5,7 prósent atkvæða
og níu þingmenn kjörna. Í síðustu
kosningum fékk flokkurinn tæp 25
prósent atkvæða og 38 þingmenn.
Ríkisstjórn Rutte er því kolfallin og
allar líkur eru á löngum og ströngum
stjórnarmyndunarviðræðum.
Margir anda léttar
En flestra augu voru á Wilders og
Frelsisflokki hans. Wilders hefur
enda talað harkalega gegn múslim­
um, vill láta loka moskum og banna
Kóraninn. Hann hefur einnig talað
gegn móttöku flóttamanna og vill
að Hollandi gangi úr Evrópusam­
bandinu. Eftir sigur Trumps í for­
setakosningunum í Bandaríkjunum,
Brexit­kosningarnar í Bretlandi og
uppgang Marine Le Pen í Frakklandi
höfðu margir verulegar áhyggjur af
hugsanlegum framgangi Wilders í
hollensku kosningunum. Eftir að úr­
slit urðu kunn önduðu því margir
léttar, bæði í Hollandi og víðs vegar
um álfuna. Rutte lýsti því yfir að með
úrslitunum hefði uppgangur popúl­
isma verið stöðvaður og Angela
Merkel Þýskalandskanslari fagnaði
úrslitunum.
Árangur eftir bókinni
Eiríkur Bergmann stjórnmálafræði­
prófessor er sérfróður um þjóðernis­
popúlisma og segir hann að allt of
mikilli athygli hafi verið beint að
Wilders í aðdraganda kosninganna.
„Árangur Wilders er nokkurn veginn
eftir bókinni. Það voru nokkrar skoð­
anakannanir sem sýndu að hann
hefði getað náð meira fylgi, um tíma,
en þetta er alveg í takt við það sem
spáð var. Það var gert allt, allt of
mikið úr stuðningi eða mögulegum
stuðningi við Wilders í umræðunni,
og þá sérstaklega í alþjóðapressunni.
Hollenskir kollegar mínir furðuðu
sig á allri þessari umræðu sem þeir
töldu að væri út úr öllu korti. Það er
ekki meirihlutastuðningur í Hollandi
við þau sjónarmið sem Wilders hefur
fært fram.“
Glugginn færður til
Þrátt fyrir að niðurstaða kosning­
anna hafi ekki verið sú sem Wilders
vonaðist eftir segir Eiríkur að hann
hafi náð árangri sem ekki megi van­
meta. „Mesti árangur Wilders í þess­
um kosningum er sá að honum hef­
ur tekist að láta þær snúast um sín
áherslumál. Honum hefur tekist að
ala á ótta við útlendinga og honum
hefur tekist að fá aðra flokka með sér í
þessa vegferð að einhverju leyti. Hann
færir gluggann, hann færði stjórn­
málin til í landinu. Þetta er sambæri­
legt við það sem gerðist í Danmörku
að ýmsu leyti. Danska þjóðarflokkn­
um, þó rétt sé að gera þann greinar­
mun á að hann styður ríkisstjórnina
þar í landi og er þar með þátttakandi
í meirihlutasamstarfinu án þess að
vera í ríkisstjórn, hefur tekist að fá
nánast alla aðra stjórnmálaflokka í
Danmörku til að taka upp hluta af
stefnu sinni. Hið sama var að gerast,
að hluta til, í Hollandi. Það vekur líka
athygli að sósíaldemókratar í Hollandi
létu teyma sig í þessa vegferð og við
það hrundi fylgi þeirra. Það er sama
tilhneiging og við höfum séð víðar.
Þegar sósíaldemókratar fara að elta
þjóðernispopúlistana þá glata þeir frá
sér kjarnafylgi sínu, sem er ekkert á
þessari vegferð. Í þessu tilfelli græddu
græningjar og sósíalistar á því.“
Þróunin í Hollandi er sú sama og
sjá hefur mátt víðar, meginátaka­
línurnar eru ekki á milli hægri og
vinstri heldur milli þjóðernissinnaða
hægrisins og frjálslynda hægrisins.
„Átakalínan er hægra megin, á milli
Rutte og Wilders. Eftir sitja sósíal­
demókratar með sárt ennið,“ segir
Eiríkur og bendir á að í Bretlandi sé
Verkamannaflokkurinn algjörlega
heillum horfinn. Stjórn og stjórnar­
andstaða sé öll innan Íhaldsflokks­
ins og gegn Skoska þjóðarflokknum.
Orðinn algjört eyland
Eiríkur telur því sem næst útilokað að
Frelsisflokkur Wilders fái nokkra að­
komu að ríkisstjórnarmyndun, hann
sé orðinn slíkt eyland í hollenskum
stjórnmálum. Síðustu vikur fyrir
kosningar hafi aðrir flokkar keppst
við að sverja af sér nokkurt samneyti
við hann. Rutte útilokaði þannig slíkt
samstarf milli flokks síns, Þjóðar­
flokksins, og Frelsisflokksins í janúar
síðastliðnum.
Ljóst er að Rutte muni fá umboð
til stjórnarmyndunar í Hollandi nú að
afloknum kosningum. „Það er alveg
hefðbundið að það taki mjög langan
tíma að koma saman ríkisstjórn í
Hollandi. Þetta eru svo margir flokkar
og ólíkar áherslur. Núna féll ríkisstjórn
Rutte og það er viðbúið að þetta taki
enn lengri tíma í því ljósi.“ n
Freyr Rögnvaldsson
freyr@dv.is
Fagnar varnarsigri Mark Rutte, formaður
Þjóðarflokksins, gleðst yfir að uppgangur
popúlisma hafi verið stöðvaður.
Náði ekki flugi Allt of mikið
var gert úr Geert Wilders og
áherslumálum Frelsisflokks
hans í hollensku þingkosningun-
um segir stjórnmálfræðingur.
Eiríkur Bergmann Segir allt of mikið hafa verið látið með Wilders í aðdraganda kosninganna.