Morgunblaðið - 27.04.2017, Blaðsíða 53

53
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 2017
Gróðursett Blóm sett niður á grasbletti við bekkinn hans Tómasar Guðmundssonar nálægt Reykjavíkurtjörn en skáldið ástsæla lætur það ekki raska ró sinni og situr kyrrt, djúpt hugsi.
Golli
Í 7. gr. skipulags-
reglna Sjálfstæð-
isflokksins segir að
landsfundur hafi
æðsta vald í málefnum
flokksins og marki
heildarstefnu hans í
landsmálum. Síðasti
landsfundur markaði
stefnu flokksins í mál-
efnum ferðaþjónust-
unnar m.a. með þess-
um orðum: „Mikilvægt er að hið
opinbera leggi ekki stein í götu
ferðaþjónustunnar með aukinni
skattlagningu.“
Í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórn-
arinnar sagði m.a. um ferðamál: „Á
næstu árum verður lögð áhersla á
verkefni [...] sem stuðla að aukinni
arðsemi greinarinnar, dreifingu
ferðamanna um land allt og skyn-
samlegri gjaldtöku, t.d. með bíla-
stæðagjöldum.“ Það voru ekki liðn-
ir þrír mánuðir frá þessum fögru
fyrirheitum þegar þau voru svikin
með tillögum um tvö-
földun virðisauka-
skatts á ferðaþjónustu
og þreföldun gistinátt-
agjalds. Þessar til-
lögur munu minnka
arðsemi greinarinnar,
hamla gegn dreifingu
ferðamanna um land
allt og fela í sér mjög
óskynsamlega gjald-
töku. Þetta hlýtur að
komast nálægt því að
vera Íslandsmet í við-
snúningi.
Hörð samkeppni
Þessar fyrirætlanir lýsa miklu
skilningsleysi á því alþjóðlega sam-
keppnisumhverfi sem ferðaþjón-
ustan býr við. Lág flugfargjöld og
miklir tengimöguleikar gera það að
verkum að hægt er að komast nán-
ast hvert sem er í heiminum með
litlum tilkostnaði. Ferðamenn hafa
því úr nær óþrjótandi möguleikum
að velja sem þýðir að við þurfum að
vera á tánum og tryggja að ferða-
mönnum finnist að þeir séu að
greiða sanngjarnt verð fyrir það
sem þeir fá og vilji koma hingað.
Meira en 11% hækkun á verði, ofan
á miklar verðhækkanir vegna
styrkingar krónunnar, án þess að
gæði aukist í réttu hlutfalli mun
augljóslega leiða til minni tekna af
ferðamönnum en ella, fyrir atvinnu-
greinina, ríkissjóð og sveitarfélögin.
Kaldar kveðjur
Formaður Sjálfstæðisflokksins
sendi svo ferðaþjónustunni kaldar
kveðjur í viðtali við RÚV hinn 24.
apríl sl. Hann sagði að það síðasta
sem hann hefði áhyggjur af væri
samkeppnisstaða ferðaþjónust-
unnar og vísaði þar til fjölgunar
ferðamanna. Að nota ferða-
mannafjölda sem mælikvarða er
jafngáfulegt og að nota fjölda
veiddra þorska sem mælikvarða í
sjávarútvegi. Það er afkoman sem
skiptir öllu máli og afkoma grein-
arinnar var ekki góð á síðasta ári
og hún stefnir í að verða enn verri
á þessu ári vegna hækkunar krón-
unnar. Þar koma minni fyrirtæki,
sem hafa ekki kost á að baktryggja
sig fyrir hækkun krónunnar, verst
út.
Ríkissjóður þarf hins vegar ekki
að kvarta yfir því að fá ekki nægj-
anlega stóra sneið, enda er áætlað
að tekjur hans af ferðaþjónustu
verði um 85 milljarðar á þessu ári á
sama tíma og nauðsynlegar fjár-
festingar, í innviðum hins opinbera
vegna ferðaþjónustunnar, eru
minna en 10 milljarðar.
Slæm afkoma
Formaður Sjálfstæðisflokksins
sagði í fyrrnefndu viðtali að fjölgun
ferðamanna væri á mörkum þess
sem við gætum ráðið við. Það er
auðvitað tóm þvæla. Það er vel
hægt að taka við fleiri ferðamönn-
um utan háannatíma og utan vin-
sælustu ferðamannastaðanna á
Suðvestur- og Suðurlandi. Þessar
skattahækkanir eru einmitt líklegar
til að koma harðar niður á lands-
byggðinni og vetrarferðamennsku
og minnka þannig hagkvæmari
dreifingu ferðamanna yfir árið og
landið.
Ég hef stutt Sjálfstæðisflokkinn
síðan ég komst til vits og ára, fyrst
og fremst vegna þess að hann seg-
ist standa fyrir lágum sköttum og
góðu rekstrarumhverfi fyrir at-
vinnulífið. Það er því sérstaklega
erfitt fyrir mann að horfa upp á
flokkinn sinn standa fyrir stór-
felldum skattahækkunum sem
munu skerða verulega samkeppn-
ishæfni mikilvægustu atvinnugrein-
ar landsins og þannig leiða til þess
að greinin muni skila minni skatt-
tekjum en ella.
Eftir Davíð
Þorláksson » Þessar tillögur munu
minnka arðsemi
greinarinnar, hamla
gegn dreifingu ferða-
manna um land allt og
fela í sér mjög óskyn-
samlega gjaldtöku.
Davíð Þorláksson
Höfundur er fyrrverandi formaður
SUS og starfar í ferðaþjónustu.
david.thorlaksson@gmail.com
Fögur fyrirheit, svikin loforð
Ég skrifaði grein í
Morgunblaðið fyrir 8
mánuðum, sem ég
nefndi „Seðlabankinn
tapar öllu sínu eigin fé
og lætur sem ekkert
sé“. Þar spáði ég því að
um áramót yrði tap
Seðlabanka Íslands af
gjaldeyrisforða um 113
millljarðar króna.
Seðlabankinn birti síðan
ársreikning sinn 30. mars sl. og þá
kom í ljós að tap bankans af gjaldeyr-
isforðanum á árinu 2016 nam 114
milljörðum króna.
Það eru auðvitað stórtíðindi, að ein
helsta stoð íslensks fjármálakerfis
rambi í raun á barmi gjaldþrots sam-
kvæmt öllum venju-
legum mælikvörðum
um efnahag fyrir-
tækja og stofnana. Af
einhverjum ástæðum
hefur hins vegar verið
furðu hljótt um þessi
afglöp bankans. For-
sætisráðherra minnt-
ist ekki einu orði á
þessa alvarlegu stöðu
á ársfundinum og
seðlabankastjóri
skautar yfir hana af
léttúð.
Seðlabankastjóri sagði að tap
bankans af stöðu sinni í erlendum
gjaldmiðlum skipti ekki máli, enda
ætti hann jafn margar evrur hvað
sem liði gengi íslensku krónunnar.
Fólk getur velt því fyrir sér til sam-
anburðar hvað því þætti ef fjárfestir
sem keypti hlutabréf í Icelandair á
genginu 38 á síðasta ári, segði nú
þegar gengið er 13, að það skipti ekki
máli, því hann ætti jafn mörg bréf í
félaginu og áður.
Mikið hefur verið fjallað í fjöl-
miðlum um tap annars ríkisbanka,
Landsbankans, á því að selja hluta-
bréf í Borgun, en þar varð bankinn af
um 4 milljarða verðmætum. Eins
hefur lítillega verið fjallað um tap
seðlabankans á því að selja kröfur í
Kaupþingi á alltof lágu verði, með 6
milljarða tapi. En þegar seðlabank-
inn tapar 114 milljörðum þegja fjöl-
miðlarnir þunnu hljóði.
Frá áramótum hefur gengi krón-
unnar styrkst enn frekar gagnvart
öllum helstu gjaldmiðlum. Staða
seðlabankans í erlendum gjaldeyri
hefur því versnað auk þess sem há-
vaxtastefna bankans býr til milljarðs
tap í hverri viku ársins út af vaxta-
mun. Þetta er ávinningur sem alþjóð-
legir spákaupmenn fá á hverju ári, en
íslenskur almenningur greiðir. Það
blasir við að fjármálaráðuneytið þarf
að leggja seðlabankanum til aukið
eigið fé vegna taprekstrar núverandi
hávaxtastefnu, það eru peningar
sem teknir eru af almenningi. Tap-
rekstur seðlabankans mun því
sprengja fjármálaáætlun rík-
isstjórnarinnar á fyrsta starfsári
hennar.
Lög um Seðlabanka Íslands frá
2001 kveða á um að hann skuli gæta
að stöðugleika fjármálakerfisins.
Hvernig getur banki sem tapar öllu
sínu eigin fé sinnt því hlutverki? Al-
þjóðagjaldeyrissjóðurinn hefur gefið
út rit sem fjalla um seðlabanka sem
tapa öllu sínu eigin fé og hvernig slík
óstjórn bitnar á trúverðugleika hag-
kerfa og þar með almenningi.
Hver er eiginlega stefna Seðla-
banka Íslands að þessu leyti? Af
hverju er þetta ekkert rætt? Er öll-
um bara alveg sama?
Eftir Heiðar
Guðjónsson » Það eru auðvitað
stórtíðindi, að ein
helsta stoð íslensks fjár-
málakerfis rambi í raun
á barmi gjaldþrots sam-
kvæmt öllum venjuleg-
um mælikvörðum um
efnahag fyrirtækja og
stofnana.
Heiðar Guðjónsson
Höfundur er hagfræðingur.
Seðlabankinn er búinn með allt sitt eigið fé