Morgunblaðið - 27.04.2017, Blaðsíða 94

94 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 2017
Documenta 14 er stærsta listsýning í
heimi. Hún hefur verið haldin annað
hvert ár frá 1955 og hingað til alltaf í
Kassel í Þýskalandi. Nú bættist
Aþena við sem sýningarstaður og
var sýningin opnuð hér 8. apríl. Eins
og heitið Documenta 14 ber með sér
er þetta í 14. skipti sem sýningin er
sett upp en þessi gríski hluti hennar
í Aþenu er opinn til 16. júlí.
Hvað aðalsýninguna í Kassel
varðar þá verður hún með svipuðu
formi og áður og stendur frá 10. júní
til 17. september. Báðir hlutar Docu-
menta eru því opnir í eitt hundrað
daga en sú er hefðin.
Grikkir eru flestir mjög stoltir yfir
því að hafa fengið hingað fyrstu
Documenta-sýninguna sem sett er
upp utan Þýskalands en heiti gríska
hlutans er Að læra af Aþenu. Það
var spænskur heimspekingur, Paul
Preciado að nafni sem er náinn sam-
starfsmaður stjórnanda Documenta,
sem ákvað að taka boði um húsnæði
að hafa miðstöð sýningarinnar í. Það
stendur í Parco Elefteria, Frels-
isgarðinum svonefnda, og er rétt
fyrir aftan hina frægu tónlistarhöll
Megaro Musikis. Preciado vildi
fjalla um einræði og lýðræði og
benda jafnframt á erfiða stöðu hin-
segin fólks. Þegar hann birti skýrslu
með hugmyndum sínum um sýning-
arstaðinn og viðfangsefnin voru
ýmsir allt annað en ánægðir og
hneyksluðust þá einkum vegna vals-
ins á aðslsýningarstaðnum, sem var
miðstöð herforingjastjórnarinnar á
einræðisárunum í Grikklandi. Dag-
blöðin fylltust af skammargreinum,
bæði menningarsíðurnar og hinn
pólitíski hluti blaðanna.
Nú í apríl er vorið komið í suður-
hluta Grikklands, tré og runnar
standa í blóma og veðrið er þægi-
legt, engir vetrarstormar lengur,
hitinn á daginn er 15 til 25 gráður og
veitingahúsin hafa flest borð og stóla
úti. Því er þetta góður tími til að
hefja dagskrá Documenta. Hinn list-
ræni þáttur hátíðarinnar felst að
mestu leyti í performönsum eða
gjörningum og oft undir berum
himni, í görðum og á torgum borg-
arinnar. Það passar ágætlega við
heimspeki, sem er helsta viðvangs-
efni Dokumenta 14 í Aþenu eins og
innihald endurspeglast í sýning-
arskránum tveimur sem gefnar eru
út á þýsku, ensku og grísku og nefn-
ast upp á ensku Reader og Daybook.
„Lesbókin“ er 708 bls. en „Dag-
bókin“ ótölusett en með fleiri mynd-
um. Fyrir þá sem koma að sjá sýn-
inguna er best að kaupa heftið
Athens Map Booklett sem er viðbót
við Daybook og inniheldur góð kort
af sýningarstöðunum og kynnir auk
þess allt listafólkið og verk þess.
Pólskur sýningarstjóri
Stjórnandi Documenta 14 er
Adam Szymczyk sem fæddist 1970 í
Póllandi og er enn unglegur að sjá,
grannur og með innslegnar kinnar.
Hann lærði myndlist og bókmenntir
og rak fyrstu starfsárin gallerí í Pól-
landi en á árunum 2003 til 2016
stýrði hann listasafninu í Basel í
Sviss. Hann var síðan með góðum
fyrirvara, árið 2013, valinn stjórn-
andi Documenta 14 og hafði því góð-
an tíma, fjögur ár, til að undirbúa
sýninguna. Hann segist hafa þekkt
alla samstarfsmenn sína þegar hann
hóf undirbúninginn en þeim hefur
síðan fjölgað verulega; þegar kynnt
var að sýningin yrði í tveimur lönd-
um voru starfsmennirnir orðnir yfir
200 talsins og Szymczyk hættur að
þekkja alla persónulega. Langur
undirbúningstíminn fyrir Szymczyk
og allt hans fólk var nauðsynlegur
því fyrirspurnir voru sendar út um
löndin um viðfangsefnin en nú var
starfsfólk Documenta samhliða
myndlistinni að undirbúa sýningu
um heimspeki í samtímanum. Sýn-
ingarskrárnar bera vitni um þetta
ferli og viðfangsefnin. En áherslan á
samtímamyndlistina verður áfram í
Kassel og talsverður munur á fram-
setningunni á sýningarstöðunum
tveimur.
Til marks um áhugann á sýning-
unum voru á blaðamannafundinum
hér tveim dögum fyrir opnunina
sæti fyrir 1.000 manns og á sviðinu
sat allt samstarfsfólkið, 200 að tölu,
listfræðingar, heimspekingar og
aðrir sérfræðingar. Og flestir héldu
stutta tölu, eina til tvær mínútur um
heimsmálin.
Fjármál að sumu leyti leynileg
Skömmu eftir að einni Docu-
menta-sýningu lýkur er vanalega
nýr stjórnandi næstu sýningar val-
inn af nefnd sem skipuð er fulltrúum
þeirra sem borga brúsann og sú
upphæð hleypur á milljónum. Ég
Að læra af Aþenu
Grímur Innsetning eftir kanadíska listamanninn Beau Dicks. Fortíð Verk eftir Pólverjann Piotr Uklanski og hina bandarísku McDermott & McGough.
AFP
Sýningarstjórarnir Stjórnandi Documenta 14, Adam Szymczyk, í fremstu röð á fjölsóttum blaðamannafundinum.
Hin viðamikla myndlistarsýning Documenta er
sett upp Kassel í Þýskalandi á fimm ára fresti og
er ætlað að veita yfirsýn yfir mikilvæga strauma
og stefnur í samtímyndlistinni. Documenta 14
verður opnuð í Kassel í júní en í fyrsta skipti hef-
ur hluti sýningarinnar verið settur upp í annarri
borg og öðru landi en sýningin hófst nú í Aþenu.
Helgi Briem Sæmundsson skrifar frá Grikklandi.