Fréttablaðið - 16.12.2017, Blaðsíða 24

Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kjartan Hreinn Njálssson kjaranh@frettabladid.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili
á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105
reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Gunnar
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir
Kannski voru
fyrirheit þar
að lútandi
hennar helsta
skrautfjöður í
kosninga-
baráttunni.
Skjótt skipast
veður í lofti.
Samkvæmt áreiðanlegum rannsóknum er það sem ég geri hér á síðum Fréttablaðsins einskis virði. Ég gæti allt eins starfað við að grafa skurði og moka ofan í þá
aftur. Það skilar engu og skilur ekkert eftir sig.
Flest lítum við á sjálf okkur sem upplýstar skynsemis-
verur. Við myndum okkur skoðanir byggðar á stað-
reyndunum og hafi einhver uppi betri rök skiptum við
um skoðun. Ekki rétt?
Rangt. Í ljós kemur að dýrategundin homo sapiens
skiptir ekki um skoðun. Sérstaklega ekki ef um er að
ræða stjórnmálaskoðanir. Í upphafi árs kynntu tauga-
vísindamenn við Háskóla Suður-Kaliforníu niður-
stöður rannsóknar sem sýndu fram á þessa þvermóðsku
mannsins. Jafnvel þótt þátttakendum í rannsókninni
væru sýndar sannanir þess að þeir hefðu rangt fyrir sér,
þrjóskuðust þeir við að skipta um skoðun.
En hvernig stendur á þessu? Myndir voru teknar af heil-
um þeirra sem tóku þátt í rannsókninni í MRI-skanna.
Sýndu þær að heilastöðvar sem ákvarða sjálfsmynd,
stýra tilfinningasvörun og meta hættu verða virkar þegar
stjórnmálaskoðanir okkar eru dregnar í efa.
Vísindamennirnir komust að þeirri niðurstöðu að það
er ekki sannleikurinn sem við stöndum vörð um þegar
við rökræðum um stjórnmál heldur ættbálkurinn. Að
falla í hópinn skiptir meira máli þegar kemur að því að
lifa af heldur en að fara rétt með staðreyndir.
„Stjórnmálaskoðanir eru eins og trúarskoðanir,“
útskýrði Jonas Kaplan sem fór fyrir rannsókninni. „Þær
eru annars vegar hluti af sjálfsmynd okkar, hins vegar
mikilvægar þegar kemur að því að ákvarða hvaða sam-
félagshópi við tilheyrum … Íhugi maður að breyta um
stjórnmálaskoðun er maður í raun að íhuga að breyta
um sjálf.“
Ógn við ættbálkinn
Rannsóknir sýna að okkur finnst ógnvænlegt að lesa
blaðagreinar sem innihalda stjórnmálaskoðanir sem
stangast á við okkar eigin. Hugurinn túlkar þær sem per-
sónulega árás, ógn við ættbálkinn, stuðningsnetið okkar.
Að lesa grein sem við erum sammála vekur hins vegar
með okkur sælutilfinningu, því slík grein eykur magn
taugaboðefnisins dópamíns í heila.
Í anda jóla, hátíðar ljóss og friðar, hefði ég viljað boða
lesendum pólitískan fögnuð sem allir gætu sammælst
um. Slík áform eru þó vísindalega dæmd til að mistakast.
Það er þó ekkert sem segir að ég geti ekki komið til móts
við alla með öðrum hætti.
Um leið og ég óska ykkur, kæru lesendur, gleðilegra
jóla deili ég með ykkur uppskrift að bestu súkkulaðiköku
í heimi – en súkkulaði, eins og stjórnmálaskoðanir sem
eru okkur þóknanlegar, eykur framleiðslu dópamíns í
heila. Gleðilega hátíð og verði ykkur að góðu.
Besta súkkulaðikaka í heimi:
350 g dökkt súkkulaði
225 g ósaltað smjör
5 egg
300 g strásykur
100 g eitthvert kex, brotið niður í munnbita
1) Hitið ofninn í 160 gráður (140 ef um er að ræða ofn
með viftu). Klæðið lausbotna, smellt kökuform (um
23 cm í þvermál) með bökunarpappír og smyrjið með
smjöri. Setjið súkkulaðið og smjörið í pott og bræðið yfir
lágum hita. Hrærið saman eggin og sykurinn þangað til
blandan er þykk, ljós á litinn og rúmmál hennar hefur
tvöfaldast (tekur um 5 mínútur).
2) Hellið súkkulaðiblöndunni út í eggjahræruna og
hrærið varlega saman. Bætið kexbitunum út í og hrærið.
3) Hellið blöndunni í formið og bakið í 40-45 mínútur.
Takið kökuna úr ofninum og leyfið henni að kólna í
kökuforminu í 30-45 mínútur. Nú stendur valið milli
tveggja leiða til að bera fram kökuna. Annars vegar er
hægt að njóta hennar þegar hún er enn heit og miðja
hennar er mjúk og minnir um margt á súkkulaðibúðing.
Hins vegar má kæla hana svo að hún harðni og hægt er
að skera hana í sneiðar. Gott er að bera kökuna fram með
þeyttum rjóma og jarðarberjum.
Pistill sem þú getur
ekki verið ósammála
Jólaskeiðin 2017
Hönnuður: Hanna
Sigríður Magnúsdóttir
Verslun
Guðlaugs A. Magnússonar
S: 562 5222, Skólavörðustíg 10
www.GAM.is
Vonin
17.900kr.
925 sterling silfur
Ný ríkisstjórn hefur þegar gengið á bak orða sinna. Þrátt fyrir fögur fyrirheit fyrir kosningar og síðan í stjórnarsátt-mála liggur fyrir að samkvæmt fjárlögum verður virðisaukaskattur á bækur ekki
afnuminn strax.
Þess í stað er að finna í fjárlögum loðin fyrirheit um
að skoðaðar verði frekari skattalækkanir, meðal annars
á bækur, á fyrsta starfsári nýrrar ríkisstjórnar.
Þetta eru mikil vonbrigði fyrir þá sem starfa við
bókaútgáfu og höfðu talið skattalækkunina í höfn við
útgáfu stjórnarsáttmálans, og jafnvel gert rekstraráætl-
anir á þeim grundvelli. Það er illa gert gagnvart atvinnu-
grein sem á undir högg að sækja.
Þetta er ekki sérlega beysin byrjun hjá nýjum
menntamálaráðherra, en bókaútgefendur höfðu áður
hrósað Lilju Alfreðsdóttur í hástert fyrir að berjast fyrir
afnámi bókaskattsins. Kannski voru fyrirheit þar að
lútandi hennar helsta skrautfjöður í kosningabarátt-
unni. Skjótt skipast veður í lofti.
Rökin að baki meðgjafar með innlendri bókaútgáfu
eru öllum kunn. Sumum þykir nauðsynlegt að vernda
íslenska tungu sem á undir högg að sækja á tölvuöld.
Önnur rök eru, að bókum á íslensku eigi að halda að
fólki, einkum börnum og unglingum, af þeirri ömurlegu
ástæðu að lestrarkunnáttu íslenskra ungmenna hefur
hrakað ár frá ári. Í þeim efnum erum við orðin eftir-
bátar margra þjóða sem við viljum bera okkur saman
við. Bókaþjóðin virðist smátt og smátt vera að hætta að
lesa.
Ekki er sjálfgefið að hygla eigi bókaútgáfu umfram
annað sem getur orðið til þess að varðveita íslenska
tungu. Mætti ekki af sömu ástæðu aðstoða prentmiðla
sem koma út á íslensku, eða sjónvarpsstöðvarnar sem
framleiða efni á ástkæra ylhýra? Væri ekki sömuleiðis
sjálfsagt að ríkið greiddi eða tæki þátt í kostnaði við
textun og talsetningu sjónvarpsstöðva? Auðvitað á að
skoða þetta allt í varnarbaráttunni.
En óneitanlega eru það hrífandi rök, að ástæða sé til
að halda lífi í bókaverslun, einfaldlega vegna þess að
hún auðgar bæjarlífið, nú þegar allt er að verða eins og
túristabúðir sem fylla verslunarrými í bestu versl-
unarhverfum í borgum heimsins. Við höfum útlend
fordæmi fyrir því að ýtt sé undir bókina, til dæmis í
Frakklandi. Þar fær bókaverslun opinberan stuðning
gagngert til að forða því, að bæjarlíf verði einsleitni að
bráð.
En óumdeilt er að ríkisstjórnin og menntamálaráð-
herra hafa valdið stórum hópum vonbrigðum með því
að standa ekki við stóru orðin. Bókin á sér marga öfluga
talsmenn og það gæti orðið nýrri ríkisstjórn, sem nýtur
mikils meðbyrs, dýrkeypt að fá þá upp á móti sér. Fáir
hafa meiri áhrif á umræðuna en skáld og rithöfundar,
sem kunna að orða hugsun sína svo eftir sé tekið.
Bókabúðir
auðga bæinn
1 6 . d e s e m b e r 2 0 1 7 L A U G A r d A G U r22 s k o ð U n ∙ F r É T T A b L A ð i ð
SKOÐUN
1
6
-1
2
-2
0
1
7

0
4
:1
7
F
B
1
2
8
s
_
P
1
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
1
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
8
4
-4
0
D
8
1
E
8
4
-3
F
9
C
1
E
8
4
-3
E
6
0
1
E
8
4
-3
D
2
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
B

F
B
1
2
8
s
_
1
5
_
1
2
_
2
0
1
C
M
Y
K