Fréttablaðið - 03.03.2018, Blaðsíða 36

Sólveig Anna Jónsdóttir sem fer fyrir B-framboði til stjórnar Eflingar stéttar-félags býður upp á kaffi á heimili sínu í austurborg-inni. Þangað eru mætt Bar-
bara Sawka, stuðningskona fram-
boðsins, Guðmundur Baldursson
og Daníel Örn Baldursson sem eru
á listanum, til að segja frá lífi sínu
og kjörum. Þau eiga það öll sam-
eiginlegt að vilja breytingar í Eflingu
stéttarfélagi.
Mikill titringur er vegna fram-
boðs svonefnds B-lista til stjórnar
Eflingar og stjórnar félagsins. Sól-
veig Anna Jónsdóttir leiðir listann
en Ingvar Vigur Halldórsson leiðir
A-listann. Þetta er í fyrsta sinn í
sögu félagsins sem verður kosið um
nýja stjórn. Meðlimir Eflingar eru
hátt í þrjátíu þúsund og þeir sem
taka þátt í framboðinu með Sól-
veigu segja verkalýðsfélögin hafa
samþykkt láglaunastefnu og vilja
harðari baráttu fyrir betri kjörum.
Fyrir nokkrum árum stefndi í það
að kjarasamningum sem eiga að
halda til áramóta yrði sagt upp. Það
fór næstum svo. Meirihluti félags-
manna vildi fella kjarasamninga
vegna algjörs forsendubrests. En
meirihluti formanna félaganna vildi
bíða og undirbúa kjarabaráttu.
Þið hafið væntanlega fylgst með
þessu?
Sólveig Anna: Það er mikil
óánægja meðal félagsmanna vegna
kjarasamninga. Átta af hverjum tíu
sem starfa á leikskólum borgarinnar
eru óánægð eða mjög óánægð með
kjör sín. Yfirgnæfandi meirihluti og
það segir margt.
Daníel Örn: Þekkir þú einhverja
sem vinnur á leikskóla og er ekki í
annarri vinnu? Margar sem ég þekki
eru að skúra kvöldin.
Sólveig Anna: Þetta er rosalegur
þrældómur.
Guðmundur: Ég heyrði ágæta
skýringu um daginn á því að við
eigum met í geðlyfjanotkun. Það
er af því að við erum oft í mörgum
störfum og vinnum langan vinnu-
dag. Mér finnst það sennileg skýr-
ing.
Á aldrei frí
Segið mér frá ykkur. Barbara, hvað
gerir þú?
Barbara: Ég vinn á Landakoti.
Ég er félagsliði þar og vinn við
aðhlynningu. Hef gert það í átján
ár. Ég vinn líka sem félagsliði í Kópa-
vogi á sambýli fyrir heilabilaða. Það
hefur komið fyrir að ég hafi unnið
nærri því allan sólarhringinn. Tekið
dagvakt á Landakoti og næturvakt í
Kópavogi. En ég reyni að gæta mín.
Ég er í 100% starfi á Landakoti og
30% starfi í Kópavogi. Þannig að ég
vinn 130% starf. En með yfirvinnu
má segja að ég sé í 200% starfi.
Grunnlaun mín á Landakoti þar
sem ég vinn 80% næturvaktir til að
fá álag eru 405 þúsund krónur. Ég fæ
svo útborgaðar 80 þúsund krónur á
mánuði eftir skatt fyrir vinnu mína
á sambýlinu í Kópavogi. Það svíður.
Af hverju á ég að borga fullan skatt
fyrir aukavinnuna? Það er ekki hægt
að bjarga sér. Ég vinn allar helgar og
á aldrei frí.
Einhver gæti spurt mig: Hvers
vegna gerir þú þetta? Svarið er að
ég á ekkert val. Ég hef alltaf verið
ein með mínar tvær hendur. Ég
hefði aldrei komist af í einni vinnu.
Ég hefði ekki getað greitt leigu. Ég
hefði ekki getað séð fyrir börn-
unum mínum tveimur. Og get það
varla í dag. Nú er ég orðin amma og
dóttir mín er núna föst í fátæktar-
gildrunni. Hún er á leigumarkaði.
Greiðir 200 þúsund krónur fyrir
kytru og fær 240 þúsund krónur
útborgaðar. Þegar hún var nýbökuð
móðir var ekkert til. Bara ekkert! Og
enga aðstoð að fá. Þegar hún reyndi
að leita eftir aðstoð félagsyfirvalda
þá var hún spurð: Áttu ekki foreldra
sem geta hjálpað þér?
Sólveig: Þannig virkar það á
Íslandi.
Barbara: Ég var brjáluð. Ég fór og
spurði: Hvar eru skattpeningarnir
mínir? Allt sem ég borga í skatt?
Eins og ég vinn mikið. Ég vil fá þá til
að aðstoða dóttur mína.
Sólveig: Frænka mín missti hús-
næði sitt og var í miklum vand-
ræðum og þetta voru svörin sem
hún fékk. Þú verður bara að leita til
fjölskyldunnar. Annars er það bara
Kvennaathvarfið. Þetta er ótrúlegt.
Fjarlægi pabbinn
Daníel: Ég er bílstjóri og vinn við
það að bjarga geðheilsu landans.
Ég ferðast á milli vinnustaða og
hef eftirlit með kaffivélum. Ég vinn
níu tíma á dag. Vinnustaðurinn er
í Hafnarfirði en ég bý í póstnúm-
eri 104. Ég þarf því að leggja af stað
klukkan hálf átta á morgnana. Ég
hef þannig ekki tækifæri til að koma
börnunum mínum í leikskóla eða til
dagmömmu. Ég er búinn að vinna
klukkan fimm og er ekki kominn
heim fyrr en um hálf sex leytið. Ég
er ekki hoppandi hamingjusamur
með launin og ég er að missa af
börnunum mínum. Upp á síðkastið
hef ég hugsað sífellt meira um þetta.
Til hvers er þetta allt saman? Ef ég
get ekki einu sinni verið með börn-
unum? Ég kem heim, elda matinn og
svo fara þau í háttinn. Þetta er bara
örlítil stund sem ég á með þeim.
Ég kann ekki að meta það að vera
fjarlægi pabbinn. Það á enginn að
þurfa að vinna svona. Konan mín
er í tveimur vinnum, vinnur hjá
Þjóðskrá og er líka með ráðgjöf
hjá Stígamótum. Hún kemur líka
krökkunum í leikskóla og til dag-
mömmu og sækir þau svo. Þið getið
rétt ímyndað ykkur álagið á henni.
Ábyrgðin skilar sér ekki
Guðmundur: Ég vinn sem rútubíl-
stjóri og hef gert síðastliðin fimm
ár. Ég er ansi langt fyrir neðan ykkur
hin í launum. Föst laun mín í dag-
vinnu eru 283.000 krónur. Af hverju
eru menn í þessu? mætti spyrja.
Í fyrsta lagi þá er þetta skemmti-
legt starf. Mikið af fólki og maður
er á ferðinni um landið. En þetta
er gríðarlega mikil vinna og mikil
ábyrgð. Við höfum stundum verið
að bera okkur saman við flugstjóra,
sem bera mikla ábyrgð. Með fjölda
manns í flugvélinni. Við erum líka
með mikinn fjölda manns, 60
manns, í bílunum. Við berum líka
ábyrgð en það sést ekki á laununum.
Og talandi um ábyrgð. Banka-
menn bera líka ábyrgð. En svo þegar
allt fer til andskotans þá bera þeir
enga ábyrgð. Við berum hins vegar
ábyrgð alla leið og þó með þessi
smánarlaun. Ef ég lendi í slysi þá
er hægt að saka mig um manndráp
af gáleysi. Þá er sótt á mig. Þetta er
smánarlegt.
Fyrir síðustu kjarasamninga var
ég í samninganefnd. Við vildum
fá sér kjarasamninga fyrir rútubíl-
stjóra og Sigurður Bessason vildi
taka sér góðan tíma í að skoða það.
Og kallaði svo á okkur og sagði að
það væri ekki hægt. Það væri ekki
innan lagaramma Eflingar. Svo
sagði hann: En þið eruð með ágætis
meðallaun.
Meðallaun? svaraði ég þá. Áttu
ekki að spyrja um dagvinnulaun?
Atvinnurekendur vilja bara ræða
þessar tölur. Enda eru þær hærri
með yfirvinnu. Það gengur ekki.
Ung hjón geta hvorugt unnið bara
dagvinnu. Þau lifa ekki af því. Geta
ekki rekið heimili. En ef við förum
fjörutíu til fimmtíu ár aftur í tímann
þá var ein fyrirvinna. Af hverju er
þetta svona breytt?
Konur í tveimur vinnum
Sólveig: Ég vinn á leikskóla og er
ekki leikskólakennari. Launin hafa
verið rosalega lág. Ég reyndar tók að
mér að vera deildarstjóri. Ástæðan
fyrir því er einmitt þessi flótti leik-
skólakennara úr kerfinu. Þeir flýja
vegna lágra launa og álags. Leikskól-
arnir eru minna og meira reknir á
vinnu þessa  ófaglærða fólks. Er
reyndar langoftast ekki ómenntað
en bara ekki með nákvæmlega þessa
menntun.
Ég fékk að sjá launaseðil konu í
þessari stöðu um daginn og hún var
með 309 þúsund krónur í laun fyrir
skatt. Hún fékk inn á reikninginn
sinn um 250 þúsund krónur. Þetta
eru fyrst og fremst konur. Og þær
eru oft í tveimur vinnum. Ein sam-
Látum ekki hafa okkur að fíflum
Barbara er í tveimur störfum, stundum vinnur hún nánast allan sólarhringinn. Daníel segist vera að missa af börn-
unum sínum, vinnudagurinn er svo langur. Guðmundur starfar sem rútubílstjóri á lágum launum og veltir fyrir sér
græðgi í ferðamannaiðnaði og Sólveig er ófaglærður starfsmaður á leikskóla og getur ekki lifað af laununum.
Guðmundur, Sólveig, Daníel og Barbara fyrir utan heimili Sólveigar. FréttaBlaðið/Ernir
Kristjana Björg
Guðbrandsdóttir
kristjana@frettabladid.is
Ég er að missa af börn
unum mínum. upp á síð
kastið hef Ég hugsað
sífellt meira um þetta.
til hvers er þetta allt
saman? ef Ég get ekki
einu sinni verið með
börnunum?
Daníel
3 . m a r s 2 0 1 8 L a U G a r D a G U r36 H e L G i n ∙ F r É T T a B L a ð i ð
0
3
-0
3
-2
0
1
8

0
4
:3
6
F
B
1
2
8
s
_
P
0
9
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
8
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
4
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
1
D
-F
8
B
8
1
F
1
D
-F
7
7
C
1
F
1
D
-F
6
4
0
1
F
1
D
-F
5
0
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
1
2
8
s
_
2
_
3
_
2
0
1
8
C
M
Y
K