Land & synir - 01.04.2002, Qupperneq 9

og fantasía. Mary Poppins
fjallar um samnefnda barn-
fóstru (Julie Andrews) sem
getur allt sem henni dettur í
hug, hvort sem það er að fljúga á regnhlífinni
sinni eða hoppa inn í krítarteikningar.
Fantasían í Regínu er að aðalpersónan getur
fengið fólk til að gera hvað sem er með því einu
að syngja fyrir það. Það eru aðeins tvær
persónur sem eru ónæmar fyrir söng Regínu,
Pétur vinur hennar og þjófurinn Ivar. Þessar
persónur hafa sérstaka listræna hæfileika:
Regína syngur, Pétur rímar og Ivar dansar. Á
einhverjum tímapunkti tekst hverri og einni
þessara persóna að heilla einhvern með list
sinni. Regína heillar köttinn sinn og Pétur selur
strák hárrúllur á tombólunni sem Regína
heldur með því að rappa fyrir hann. Saman
tekst þeim að selja stóran hluta lagers
búðarinnar Kjarakaups sem Atli á með því að
Regína syngur fyrir viðskiptavinina og undir
dansinn stöðvast offast. I upphafi er Regína
send út í búð að kaupa mjólk og hún er ánægð,
svo hún syngur og dansar. Pósturinn og aðrir
sem hún hittir á leiðinni taka undir með henni.
Á leiðinni til baka hittir hún stelpur sem segja
henni að „allir“ séu að fara í sumarbúðirnar
Regnbogalandið. Stelpurnar eru rosalega
ánægðar með það og dansa og syngja því til
stuðnings, en Regína, sem er ekki að fara
þangað, horfir þögul á. Söngur hennar hefur
þagnað og hún dansar ekki á meðan á þessu
stendur. Sem þýðir að henni líður ekki vel, því
hana langar líka. Annað gott dæmi er atriðið
þegar Atli heldur að Margrét hafi bakað köku
fyrir hann og beðið hann að hitta sig (sem var
hluti af áætlun Regínu og og Péturs til að koma
þeim saman). Atli er ánægður því hann er
sem tengir Regínu við Disney
teiknimyndirnar sem hafa undan-
farið verið einn aðalvettvangur
dans- og söngvamynda í Holly-
wood og það er litanotkunin.
Disney teiknimyndir nota litina oft
til að sýna tilfinningar persóna.
Regína er mjög litrík mynd, þar sem
hvítt og grátt sést sjaldan. Húsin í
henni eru raunveruleg þó svo þau
séu litríkari en venjulega. Maður
gæti séð í raunveruleikanum hvað
sem er af leikmynd, leikmunum og
búningum. Það sem hefur verið
gert er að safna því litríkara saman
og forðast hið litlausara. Litirnir í
Disney teiknimyndunum eru
bjartir nema þegar gráir tónar eru
notaður til að túlka angist eða
annað miður gott. Grár himininn
sem Regína syngur undir bendir til
saknaðar. Regína er yfirleitt frekar
hamingjusöm og himininn blár því til
stuðnings. Á heildina litið er Regína mjög björt
og litrík mynd, enda fjallar hún meira um
hamingjuna í söngnum og dansinum en
söknuð.
Höfundur erMA í bóktnenntafrœðifrá Háskóla íslands og hefur
skrifað tiljafns um kvikmyndir og bókmenntir.
Heimildir:
Feuer, Jane. The Hollywood Musical. önnur útgáfa. London:
The Macmillian Press, 1993 [1983].
Miller, Mark. „Of Tunes and Toons: The Movie Musical in the
1990s“. Film Genre 2000: New Critical Essays. Wheeler
Winston Dixon ritstýrði. New York: State University of New
York Press, 2000, bls. 45-62.
Regal, Martin. „Hollywood-söngleikurinn sem kvikmynda-
grein“. Björn Ægir Norfjörð þýddi. Heimur kvikmyndanna.
Guðni Elísson ritstýrði. Reykjavík: art.is og Forlagið, 1999,
685-696.
baksviðssöngleikja. Það sem kemur í veg fyrir
þá túlkun er að mestur hluti dansins og
söngsins er utan sýningarinnar líkt og í Singin
in the Rain (Gene Kelly og Stanley Donen,
1952). Regína syngur meðal annars þegar hún
heldur tombólu og persónur taka dansspor upp
úr þurru hvar sem þær eru staddar. Þjófurinn
Ivar steppar oft og iðulega utan sýningarinnar
eins og þegar hann er að tala við mömmu
Regínu utan við elliheimilið og hún tekur undir
með honum. Það örlar jafnvel fyrir dansspori í
slagsmálum hans og samverkakonu hans,
Katrínar (Sólveig Arnarsdóttir), undir lok
myndarinnar. Því á Regína meira sameiginlegt
með Mary Poppins, en Með allt á hreinu.
Eins og Mary Poppins er Regína barnamynd
lokin heilla þau alla gestina á karnivalinu með
söng. Ivari tekst að heilla flesta vistmenn elli-
heimilisins Sólborgar og Margréti með fótafimi
sinni.
I raun taka flestar persónur myndarinnar
annað hvort dansspor eða syngja. Jafnvel þær
sem eru ekki til staðar hafa gert það, Regína
segir til dæmis frá því að hana hafi dreymt
pabba sinn sem drukknaði á sjónum og að hann
hafi sungið fyrir hana. Sagt hefur verið að dans-
og söngvamyndir séu ein sjálfhverfasta kvik-
myndagreinin því hún fjalli alitaf um sjálfa sig.
Hvort sem það er rétt eða ekki, þá vísar Regína
mikið til annarra mynda innan sömu greinar.
Aðalefni hennar er söngurinn og dansinn.
Sagan er sögð með hjálp dansins og söngsins,
sem túlkar tilfinningar persóna, gleði þeirra og
sorgir. Myndin fjaliar ekki síður um listina
sjálfa, það að leyfa söngnum eða dansinum að
gagntaka sig. Þegar persónur eru hamingju-
samar þá er söngurinn og dansinn til staðar.
Þegar þær eru það ekki þá þagnar söngurinn og
hrifinn af Margréti og heldur að þetta merki að
hún sé hrifin af honum, sem er sýnt með því
hann dansar og syngur alla leiðina upp á
elliheimilið til að hitta hana. Þegar þangað er
komið sér hann hana og ívar að dansa. Dans og
söngur Atla þagnar við þetta, hann snýr sér við
reiður og strunsar út.
Þar sem persónur bresta í söng hvenær sem
andinn —eða handritið— blæs þeim það í
brjóst er vart hægt að tala um raunsæi. Undir
niðri geta legið alvarlegir hlutir eins og
klíkustríð sem endar með dauða í West Side
Story. I Regínu er hægt að finna alvarlega hluti í
bakgrunni, svo sem söknuð. Regína hefur misst
pabba sinn í sjóslysi og kona Hinriks (Rúrik
Haraldsson), sem er vinur Regínu og vistmaður
á elliheimilinu, er látin. Söknuðurinn kemur
upp á yfirborðið í tvenns konar formi í Regínu.
Hjá Hinriki, sem var heimsfrægur tenór, kemur
það fram í því að hann vill hvorki syngja né
dansa. Regína syngur hins vegar um söknuðinn
í seinni hluta myndarinnar undir gráum himni.
Hér erum við komin að noltkru
LAND & SYNIR 9