Fréttablaðið - 04.04.2018, Qupperneq 10

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5800, ritstjorn@frettabladid.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Halldór
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is

Heildarvand-
inn er nefni-
lega fólginn í
viðhorfinu til
stétta sem eru
bornar uppi
af konum og
hafa löngum
mátt þola
skort á
virðingu og
verðmæti í
launaum-
slaginu óháð
mikilvægi
þeirra í
samfélaginu.

Um leið og
erlendir
aðilar geta
svindlað og
svínað verða
íslenskir
leiðsögu-
menn og
ferðaskrif-
stofur að fara
að lögum og
reglum.
www.artasan.is
Fæst í næsta
apóteki og helstu
stórmörkuðum
Mundir þú eftir að
bursta og skola í
morgun?
Tannlæknar mæla með GUM tannvörum
GUM Orginal 2x10 copy.pdf 1 26/01/2018 12:51
Ég hitti um daginn erlendan leiðsögumann sem sagðist hafa boðið upp á ferðir með fjölskyldur, 1-4 einstaklinga og aðra örlitla hópa til Íslands í
15 ár, leigt hér hús og bíl, sótt fólkið á flugvöllinn, farið
með það í skoðunarferðir, tekið til morgunverð og
nesti og eldað svo kvöldmat. Hún sagðist þjónusta þau
24 tíma á sólarhring. Í skoðunarferðum sagðist hún sjá
um leiðsögnina því hún hefði komið svo oft til Íslands
að hún viti allt um landið.
Ég var sem steini lostin. Á Íslandi eru ekki gerðar
neinar kröfur til leiðsögumanna hvað varðar mennt-
un, þekkingu og reynslu. Hver sem er má starfa sem
leiðsögumaður hér á landi þó að leiðsögumenn hafi
lengi krafist þess að gerðar verði kröfur um menntun
og að starfsheitið fái löggildingu. Sjálfstætt starfandi
leiðsögumenn búsettir á Íslandi verða hins vegar að
hafa ferðaskipuleggjendaleyfi og rekstrarleyfi, leigu-
bílapróf eða meirapróf eftir því hvaða farartæki þeir
keyra. Önnur nauðsynleg leyfi eru hópferðaleyfi, leyfi
fyrir breytta jeppa eða eðalvagna og/eða ferðaþjón-
ustuleyfi.
Erlendi leiðsögumaðurinn virðist ekki fara eftir
lögum og reglum á Íslandi. Hún lágmarkar hversu
miklir peningar verða eftir í landinu um leið og hún
nýtir sér vinsældir Íslands og selur grimmt. Hún er
ekki ein um þetta eins og glögglega sést ef rætt er við
þá sem vel til þekkja í ferðaþjónustunni.
Um leið og erlendir aðilar geta svindlað og svínað
verða íslenskir leiðsögumenn og ferðaskrifstofur að
fara að lögum og reglum, virða kjarasamninga og
standa skil á öllum sköttum. Þeim er auðvitað engin
vorkunn. En samkeppnisstaðan er skökk. Félagslegt
undirboð er eitt af þeim hugtökum sem koma upp
í hugann. Þessir aðilar geta boðið ferðirnar á mun
lægra verði en Íslendingar og láta ekki kjarasamninga
þvælast fyrir sér.
Þetta þarf að laga. Það þarf að gera kröfur til mennt-
unar, helst fá löggildingu. Það þarf líka að sjá til þess
að ökuleiðsögumenn geti ekki farið um með örhópa
án þess að hafa tilskilin leyfi og réttindi.
Í trássi við reglur
Guðrún Helga
Sigurðardóttir
blaðamaður og
ökuleiðsögu-
maður
Fyrir fimm árum völdu Íslendingar orðið ljósmóðir sem fegursta orðið í íslenskri tungu. Það voru hugvísindasvið Háskóla Íslands og RÚV sem stóðu fyrir þessum skemmtilega gjörningi á sínum tíma en eins
og segir í verðlaunuðum rökstuðningi Magnúsar
Ragnarssonar, eins af þeim sem tilnefndu orðið, þá
koma þar saman: „Tvö fallegustu hugtök veraldar
sett í eitt.“ Það er rétt og það er ekki lítið. Frá orðinu
ljósmóðir stafar birtu, hlýju.
Ljósmæður eru með okkur á stærstu og bestu
stundum lífsins en stundum því miður líka á þeim
sárustu og erfiðustu. Ábyrgð ljósmæðra er mikil og
í hugum okkar flestra verður færni þeirra og starf
seint ofmetið og auðvitað átti mikilvægi þeirra í lífi
þjóðarinnar stóran þátt í hversu heilluð hún er af
orðinu. Hið sama virðist þó því miður ekki vera hægt
að segja um íslenska ráðamenn sem virðast mun
heillaðri af orðum á borð við kjararáð, stöðugleiki,
þingfararkaup og akstursgreiðslur, þó að ekkert
þeirra hafi átt upp á pallborðið hjá þjóðinni á sínum
tíma.
Einhverjum kann að þykja þetta óþarfa tilfinn-
ingasemi en því miður er þetta engu að síður lýsandi
fyrir íslenskt samfélag eða í það minnsta stjórnmál.
Störfin sem skipta okkur mestu máli í lífinu eru oft
lítils metin af samfélaginu í trausti þess að fólkið
sem störfin vinnur láti sér nægja fegurðina og mikil-
vægið. Að það sætti sig við hluti eins og að menntun
þess sé ekki metin að verðleikum og að það geti
framfleytt sér ef það vinnur myrkranna á milli og
helst meira en það, því störfin feli í sér umbun í sjálfu
sér. Þetta er galið gildismat sem er haldið á lofti af
ríkjandi stjórnvöldum með þögnina og skeytingar-
leysið að vopni, nema rétt á tyllidögum og í aðdrag-
anda kosninga.
Kjaradeila ljósmæðra er búin að standa lengi og
hefur enn engu skilað öðru en því að staðfesta það
gildismat stjórnvalda að launum ákveðinna stétta
skuli haldið niðri með öllum ráðum. Það merki-
lega er að flestar þær stéttir sem standa frammi
fyrir þessu viðhorfi eru kvennastéttir í svo miklum
meirihluta að það skaðar ekki einu sinni hina víð-
frægu jafnlaunastefnu sem stjórnvöld eru svo stolt
af á erlendum vettvangi. Þar fylgir reyndar tæpast
sögunni að í jafnlaunapólitík stjórnvalda felist einn-
ig láglaunastefna á hendur kvennastéttum á borð við
ljósmæður sem virðast eiga að gera sér að góðu að
horfa til þess hversu mikið þær geta fengið útborgað
ef þær vinna bara nógu brjálæðislega mikið.
Þó að á næstunni takist kannski samningur við
ljósmæður sem þær geta fellt sig við þá leysir það
aðeins brot af vandanum. Heildarvandinn er nefni-
lega fólginn í viðhorfinu til stétta sem eru bornar
uppi af konum og hafa löngum mátt þola skort á
virðingu og verðmæti í launaumslaginu óháð mikil-
vægi þeirra í samfélaginu. Og því miður verður að
segjast eins og er að núverandi ríkisstjórn er ekki
líkleg til þess að breyta þessu viðhorfi til betri vegar
heldur þvert á móti herða á gildismati afturhalds og
ójafnaðar.
Ljósmóðir
Getur Katrín svarað sjálfri sér?
Langvarandi kjaradeila ljós-
mæðra við ríkið er í rembihnút
og atgervisflótti yfirvofandi.
Katrín Jakobsdóttir hafði þungar
áhyggjur af yfirvofandi verk-
falli ljósmæðra 2008. Þá hélt
hún innblásna ræðu og sagði að
ljósmæður væru „einungis konur
og augljóslega beittar mismunun
í launum“. Hún klykkti síðan út
með spurningu, við dynjandi
lófatak á þingpöllum: „Hvers
vegna þarf fjöldi verðandi mæðra
að skrifa opið bréf í dag og krefjast
umbóta og hvernig ætlar ríkis-
stjórnin að tryggja að ekki komi til
44% brottfalls úr stétt ljósmæðra
í náinni framtíð?“ Sem forsætis-
ráðherra tíu árum síðar er Katrín
í frábærri stöðu til þess að svara
eigin spurningu.
Áttræður í kyrrþey
Styrmir Gunnarsson, fyrrverandi
ritstjóri Morgunblaðsins, varð
áttræður 27. mars. Lítið fór fyrir
þessum merku tímamótum á
síðum Moggans þótt hann hafi
helgað blaðinu drjúgan hluta ævi
sinnar. Bryndísi Schram misbauð
þetta og reyndi að bæta úr skák
á Facebook. „En Styrmir er hlé-
drægur maður og hefur sennilega
bannað allt umstang. Spurning,
hvort hann eigi að komast upp
með það.“ Svo taldi Bryndís ekki
vera og tilfærði hluta greinar sem
eiginmaður hennar, Jón Baldvin
Hannibalsson, skrifaði um Styrmi,
bekkjarbróður sinn, sjötugan.
thorarinn@frettabladid.is
4 . a p r í l 2 0 1 8 M I Ð V I K U D a G U r10 s K o Ð U n ∙ F r É T T a B l a Ð I Ð
SKOÐUN
0
4
-0
4
-2
0
1
8

0
4
:5
8
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
5
9
-4
7
8
8
1
F
5
9
-4
6
4
C
1
F
5
9
-4
5
1
0
1
F
5
9
-4
3
D
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
4
0
s
_
3
_
4
_
2
0
1
8
C
M
Y
K