Feykir - 29.09.2011, Blaðsíða 5

36/2011 Feykir 5
( TÓN-LYSTIN ) oli@feykir.is
Gísli Þór Ólafsson / Contalgen Funeral
Fyrsta plata
Megasar best
Nýr þáttur í Feyki er Tón-lystin
þar sem tónlistaráhugi og
lyst viðfangsefnis á tónlist er
könnuð. Fyrstur í sviðsljósið er
Gísli Þór Ólafsson til heimilis
í Hlíðahverfi á Sauðárkróki
og alinn upp á sömu slóðum.
Gísli er árgangur 1979, með
kassagítar sem sitt hljóðfæri
en hann telur þó (kontra)
bassaleik í hljómsveitinni
Contalgen Funeral sitt helsta
afrek á tónlistarsviðinu.
Uppáhalds tónlistartímabil?
Er dáldið svagg fyrir tímabilinu
1965-1969 og vil ég meina að
(jákvæð) samkeppni manna á
borð við Bítlana (innbyrðis) og
Brian Wilson (sem vildi gera
plötur sem væru betri en Bítla-
plöturnar), hafi skapað af sér
framúrskarandi meistaraverk.
Ýmsar aðrar hræringar í loftinu
höfðu einnig áhrif.
Ég vil nefna í beinu framhaldi af
þessu þá leikhústengdu sköpun
sem varð til með böndum eins
og Queen, Pink Floyd og David
Bowie á 8. áratugnum.
Svo eru menn eins og Tom Waits
og Leonard Cohen sem náðu að
halda 80´s draugnum niðri (sem
Bob Dylan átti erfiðara með).
Hvaða tónlist fær þig til að
sperra eyrun þessa dagana?
Hljómsveitin Valdimar og nýja
Tom Waits lagið.
Hvers konar tónlist var hlustað
á á þínu heimili?
Móðir mín keypti Bítlaplötu (The
Beatles 1967-1970) meðan hún
gekk með mig og hlustaði á hana
áður en ég fæddist án þess að
hafa neinn sérstakan smekk fyrir
þeim. Ég á plötuna enn.
Að öðru leyti var það spóla með
tónlist með mamma tók uppúr
útvarpinu og ég hlustaði mikið á
og söng með. Ég man eftir lögum
eins og „I want to break free“
með Queen sem kom út árið
1984 og „Handle with care“ með
The Traveling Wilburys sem kom
út þegar ég var 9 ára.
Hver var fyrsta platan/diskur-
inn/kasettan/niðurhalið sem
þú keyptir þér?
Þegar ég var 10 ára þá fékk ég
áritaða kassettu af plötunni Nóttin
langa með Bubba Morthens. Árið
1991 keypti ég plötuna Achtung
Baby! Með U2 (í upprunalegri
vínýlútgáfu) í Skagfirðingabúð.
Mér fannst mjög leiðinlegt þegar
menn hættu að gefa út LP plötur
árið 1992 (og kannski fannst
tónlistarmönnum það líka því
mikið af mjög góðum plötum
komu út árið 1991).
Hvaða græjur varstu þá með?
Fisher.
Hvað syngur þú helst í sturt-
unni?
Pólskar (frumsamdar) aríur.
Wham! eða Duran?
Duran Duran hefur alltaf fylgt
mér. Ég man að ég var með
Begga bróður þegar það kom í
útvarpinu árið 1985 (eða kannski
árið 1986) að tveir meðlimir
bandsins væru hættir.
Þú heldur dúndurpartí í kvöld,
hvað læturðu hljóma í græjunum
til að koma öllum í stuð?
Ziggy Stardust and the Spiders
from Mars (helst á VHS) og The
Black Rider með Tom Waits.
Þú vaknar í rólegheitum á
sunnudagsmorgni, hvað viltu
helst heyra?
Vanalega er Cohen settur á,
stundum Bob Dylan og mjög oft
Tom Waits.
Þú átt þess kost að fara hvert
sem er í heiminum og skella þér
á tónleika. Hvert færirðu, hvaða
tónleika og hvern tækirðu með
þér?
Okkur Andra og bandinu langar á
tónleika með Tom Waits, kannski
einhversstaðar í Frakklandi. Ég
myndi einnig vilja hafa bróður
minn Óla Þór með.
Hvaða tónlistarmann hefur þig
dreymt um að vera?
Þegar ég var krakki var það John
Lennon en í dag er málið heldur
flóknara nema ég lít mikið upp
til manna eins og Roy Orbison
og Leonard Cohen.
Tom Waits hefur haft mest
tónlistarleg áhrif á mig seinustu
ár en öskrar það líka hátt að
maður eigi að halda í sérstöðu
sína og sérvisku.
Hver er að þínu mati besta
plata sem gefin hefur verið út?
Fyrsta plata Megasar, Megas
sem kom út árið 1972.
Bubbi áritar Nóttina löngu
fyrir Gísla í Skaffó 1989.
Kannski fær Bubbi
einhverntímann áritaða
plötu hjá Gísla?
Hvað er að frétta Kristján B. Jónasson?
Íslensk bókaútgáfa
er kraftaverk
Bókaútgáfan Crymogea
hefur vakið mikla athygli
fyrir þær bækur sem
gefnar hafa verið út á
þess vegum og má þar
kannski helst nefna bókina
Veiðimenn norðursins þar
sem ljósmyndir Ragnars
Axelssonar ná á einstakan
hátt að lýsa hverfulum
veruleika nútímans meðan
mannfræðingurinn Mark
Nuttall lýsir þeim í orðum.
Nýverið gerði Crymogea
einn stærsta útflutningssamn-
ing íslenskrar útgáfusögu við
National Geographic í Þýska-
landi. Annar eigandi Crymo-
geu er Skagfirðingurinn
Kristján B. Jónasson, Sigur-
jónssonar frá Skörðugili og
Valgerðar Kristjánsdóttur frá
Syðri-Hofdölum.
Hvað geturðu sagt okkur um
þennan samning? „Samning-
urinn er gerður um útgáfu
ferðabókaritraðar sem heitir
upp á ensku 22 Places You
Absolutely Must See þar sem
sagt er frá 22 lykilstöðum í
hverju landi eða því landsvæði
sem til umfjöllunar er. Samn-
ingar af þessum toga eru svo
sem ekkert merkilegir í alþjóð-
legu samhengi en íslensk
bókaforlög hafa ekki leitað
hófanna á þessum vettvangi að
neinu ráði áður. Hann felst í að
við framleiðum, hönnum og
prentum bækurnar fyrir Þýska-
landsmarkað. Fyrirtækið
Crymogea á rétt á efninu og
getur ráðstafað því að vild inn á
fleiri markaði, sem við höfum
raunar þegar gert. Bækur úr
þessari ritröð koma einnig
út í Svíþjóð, Finnlandi og á
Íslandi.“
Hvaða þýðingu hefur hann
fyrir Crymogeu? „Í stað þess
að megnið af tekjum okkar
komi af sölu bóka innanlands
koma þær í æ stærra mæli
erlendis frá og lykillinn að
því eru samningar á borð
við þennan. Við höfum sett
okkur það markmið að tekjur
okkar komi að þriðjungi úr
svona framleiðsluverkefnum,
þriðjungi frá dreifingu og sölu
bóka erlendis og að þriðjungi
frá innanlandsmarkaði. Mark-
miðið er að verða ekki of
háður einum staðbundnum
markaði.“
Hvað er fleira í deiglunni?
„Við erum að fara af stað með
nýtt stórt alþjóðlegt verkefni
í samtarfi við hollenska og
þýska aðila sem einnig er tengt
ferðamennsku. Um leið erum
við að bæta við svæðum í 22
Must röðina og ætlum okkur
að vinna það í samstarfi við
net „systurforlaga“ sem við
höfum byggt upp víða um
heim. Eitt þessara forlaga er í
Höfðaborg í Suður-Afríku og
við erum nú að ræða við þau
um ferðabókaröð um Suður-
Afríku, Namibíu, Botsvana
og Lesótó. Allt lönd sem státa
af ótrúlegri náttúrufegurð,
gríðarlega fjölbreyttu dýralífi
og sumum mögnuðustu
gististöðum heims. Allt eru
þetta lönd sem er auðvelt að
heimsækja og eru vinsæl hjá
erlendum, einkum evrópskum
ferðamönnum.“
Hver verður jólabókin í ár?
„Jólabók okkar er nýupp-
götvaður menningardýrgrip-
ur, frumútgáfa bókarinnar
Íslenskir fuglar eftir Benedikt
Gröndal Sveinbjarnarson.
Benedikt var einn mesti afreks-
maður íslenskrar menningar-
sögu, var í senn afburðaskáld
eins og þeir vita sem syngja
„Upp á himins bláum boga“
og „Gýgjuna“ en einnig einn
Kristján B. Jónasson bókaútgefandi. Mynd: RAX
helsti lausamálssnillingur ísl-
enskrar bókmenntasögu því
fátt jafnast á við sjálfsævisögu
hans Dægradvöl. Hann var
fyrstur Íslendinga til að ljúka
meistaraprófi í norrænum
fræðum, samdi fyrstu ísl-
ensku kennslubækurnar í nátt-
úruvísindum, kom upp vísi að
íslensku náttúrugripasafni.“
Hvernig gengur að vera bóka-
útgefandi á Íslandi í dag?
„Íslensk bókaútgáfa er í eðli
sínu kraftaverk og hún stendur
og fellur með þeirri hugsun að
við eigum okkur sameiginlegt
móðurmál sem okkur finnst
vænt um og viljum nota til
að móta hugsanir okkar. Þótt
nágrannalönd okkar séu ekki
ýkja fjölmenn eru þau samt
nógu stór til að eiga sér stóran
markað fyrir ýmiss konar
fagefni, námsefni og slíkt fyrir öll
skólastig sem er nauðsynlegur
bakhjarl fyrir einkareknu bók-
aútgáfurnar og gerir þeim
kleift að starfa af þrótti. Slíku
er nánast ekki fyrir að fara hér.
Grunnskólamarkaðurinn er
svo að segja lokaður öðrum
en Námsgagnastofnun sem
er ríkisfyrirtæki, framhalds-
skólabókamarkaðurinn er
í vondu standi og fagútgáfa
takmörkuð. Menn treysta því
alfarið á almenna markaðinn.
Hann er merkilega heilbrigður
þrátt fyrir allt en bóksala hefur
dalað á undanförnum árum.
Hins vegar eru ótrúlega margir
sem hafa hug á að sækja inn á
þennan markað.“
Hvernig sérðu framtíð bókar-
innar í þeirri mynd sem hún er
í dag? „Rafbækur skipta marga
lesendur nú þegar máli og eru
mjög skemmtilegur vettvangur
fyrir útgefendur, bjóða upp á
nýja möguleika í miðlun og
þjónustu við lesendur. Hin
hefðbundna bók á sér hins
vegar mjög djúpar rætur og
snertir svo marga strengi,
hvort sem það er lesmálið
sjálft eða ánægjan af vel unnu
handverki. Engir ættu að vita
þetta betur en Skagfirðingar
því vagga íslenskrar bókaútgáfu
stendur á Hólum í Hjaltadal.
Þar var helsta miðstöð útgáfu
á íslensku í rúmar tvær aldir.
Hólar í Hjaltadal eru ásamt
Reykjavík og Kaupmannahöfn
sá staður þar sem helstu
dýrgripir íslenskrar útgáfusögu
hafa orðið til. Því miður er
þessum þætti ekki mikið haldið
á lofti hér í héraði. Það er í raun
ekki neitt sem minnir á þetta á
Hólum nema Guðbrandsbiblía
undir gleri í Hóladómkirkju.“
Eitthvað að lokum? „Ég segi
bara eins og afi Dúddi; Maður
á að hafa vit á því að vera alltaf í
góðu skapi.“ /PF