Fréttablaðið - 23.05.2018, Blaðsíða 18

silkiprent.is Sími 5442025 silkiprent@silkiprent.is
SETTU MERKIÐ HÁTT
OG VERTU SJÁANLEGUR
FYRSTIR OG FREMSTIR Í FÁNUM Í 46 ÁR
Veljum íslenska
framleiðslu
Afgreiðum fána
samdægurs
Verði vanhöld á því að Fjármálaeftir-
litið sinni eftirliti sínu með eiginfjár-
stöðu Valitors gætu fyrirtækin Data-
cell og Sunshine Press Productions,
sem hafa krafið kortafyrirtækið
um milljarða króna í skaðabætur
vegna ólögmætrar riftunar Val-
itors á greiðslugáttarsamningi fyrir
Wikileaks, beint skaðabótakröfu að
íslenska ríkinu.
Í bréfi sem Sveinn Andri Sveins-
son, lögmaður fyrirtækjanna tveggja,
skrifaði Fjármálaeftirlitinu í gær og
Markaðurinn hefur undir höndum
eru leiddar að því líkur að aðgerða-
leysi eftirlitsins í þessum efnum geti
leitt til bótaábyrgðar ríkissjóðs.
Er þess farið á leit að eftirlitið
beiti úrræðum sínum til þess að
knýja á um bætta eiginfjárstöðu Val-
itors. Viðvörunarljós blikki þegar
litið sé til stöðu kortafyrirtækisins.
Afkomutölur fyrir síðasta ár og fyrstu
þrjá mánuði ársins gefi til kynna að
afkoma þessa árs verði að öllum lík-
indum „gríðarlega slæm“.
Tap Valitors hf., dótturfélags Val-
itors Holding sem er alfarið í eigu
Arion banka, nam ríflega 422 millj-
ónum króna fyrir skatta á fyrsta
fjórðungi ársins en til samanburðar
tapaði félagið um 66 milljónum á
sama tímabili í fyrra.
Sem kunnugt er hafa Datacell og
Sunshine Press Productions höfðað
skaðabótamál á hendur kortafyrir-
tækinu vegna þeirrar ákvörðunar
fyrirtækisins að loka greiðslugáttinni
einhliða og án fyrirvara árið 2011.
Fyrirtækin tvö önnuðust rekstur
gáttarinnar fyrir Wikileaks. Hæsti-
réttur komst að þeirri niðurstöðu á
árinu 2013 að Valitor hefði brostið
heimild til þess að loka umræddri
gátt.
Deila fyrirtækjanna og Valitors
hefur einkum snúist um þær for-
sendur sem leggja eigi til grundvallar
við mat á fjártjóni og þar með fjár-
hæð skaðabóta.
Sýslumaðurinn á höfuðborgar-
svæðinu hafnaði í síðasta mánuði
kröfu fyrirtækjanna um að kyrrsettar
yrðu eignir Valitors fyrir ríflega 6,4
milljarða króna á þeirri forsendu að
staða kortafyrirtækisins hefði ekki
versnað og að lækkun eigin fjár þess
væri til þess að gera lítil. Ákvörðun
sýslumannsins hefur verið kærð til
héraðsdóms.
Í bréfi lögmannsins, sem var einn-
ig sent til Arion banka, fjármála- og
efnahagsráðuneytisins, ríkislög-
manns og Kauphallarinnar, er sagt
mikilvægt að Fjármálaeftirlitið skoði
með nákvæmum hætti – með hlið-
sjón af núverandi stöðu Valitors –
hvað áætla megi að afkoma félagsins
verði í lok þessa árs og auk þess hver
geta félagsins sé til þess að greiða
Datacell og Sunshine Press skaða-
bætur, komi til þess.
Útlánin lækkuðu
Bent er á að samkvæmt árs-
reikningi kortafyrirtækisins fyrir
síðasta ár hafi útlánaáhætta fyrir-
tækisins verið minni þá en árið
2016 þar sem útlán hafi lækkað á
milli ára úr 3,7 milljörðum króna í
2,7 milljarða. Það skýri hvers vegna
eiginfjárhlutfall Valitors hafi ekki
lækkað á milli ára þrátt fyrir lægri
eiginfjárstofn vegna eignafærsla
á kostnaði og umtalsverðan tap-
rekstur á árinu, en afkoma félags-
ins var neikvæð um 446 milljónir
á síðasta ári.
Í bréfinu er minni útlánaáhætta á
milli ára ekki sögð jákvæð þar sem
greinilega sé um að ræða lækkun á
VISA-raðgreiðslum sem séu arðbær
lán og góð viðskipti. „Hér virðist
Valitor hafa misst stóra markaðs-
hlutdeild í neyslulánum til ein-
hverra annarra,“ segir í bréfinu.
Í bréfinu er auk þess vakin
athygli Fjármálaeftirlitsins á því
að á sama tíma og bókfærð eigin-
fjárstaða Valitors hafi lækkað hafi
hlutfall óefnislegra eigna sem hluti
af eigin fé hækkað. Þannig hafi
óefnislegar eignir numið um 168
milljónum árið 2012 en séu nú um
1.548 milljónir eða 21 prósent af
heildareiginfé.
Telur lögmaðurinn Valitor hafa
gengið allt of langt í að eignfæra
óefnislegar eignir. Í því samhengi
minnir hann á að stór hluti þess
þróunarkostnaður sem hefur verið
eignfærður sé vegna viðskipta
félagsins við hið bandaríska Stripe.
Viðskiptum félagsins verði hins
vegar hætt á þessu ári – en saman
unnu félögin að því að innleiða
greiðsluleiðina ApplePay í Bret-
landi – og þar með verði ekki hægt
að tengja þann þróunarkostnað við
framtíðarávinning, eins og áskilið
er í alþjóðlegum reikningsstöðlum.
„Það er því ljóst að sú skylda
hvílir á Valitor að færa aftur til
gjalda stóran hluta þess þróunar-
kostnaðar sem áður hefur verið
eignfærður. Mun með þessari óhjá-
kvæmilegu leiðréttingu verða um
stórfellda lækkun eigin fjár að ræða
og verri afkomu að sama skapi,“
segir í bréfinu.
Blikur á lofti hjá móðurfélaginu
Í bréfinu er bent á að staða móður-
félagsins, Valitors Holding, sé vissu-
lega sterkari en dótturfélagsins.
Miklar blikur séu hins vegar á lofti
í rekstri þess félags. Þannig er tekið
fram að dótturfélagið AltaPay í Dan-
mörku hafi tapað 77 milljónum
króna árið 2016, eigið fé annars
dótturfélags, Markadis, hafi verið
neikvætt um hálfan milljarð í lok
árs 2016 og þá hafi dótturfélagið
Valitor Payment Services tapað níu
milljónum 2016.
Er það mat lögmannsins að mörg
viðvörunarljós fari að blikka þegar
litið sé til stöðu Valitors. Ljóst sé að
kortafyrirtækið muni ekki á eigin
spýtur geta greitt skaðabótakröfu
Datacell og Sunshine Production
án nýs utanaðkomandi fjármagns.
„Það yrði ógjaldfært,“ segir í bréfi
lögmannsins.
Gætu krafið ríkið um skaðabætur
Fyrirtækin Datacell og Sunshine Press Productions gætu krafið íslenska ríkið um skaðabætur verði vanhöld á eftirliti Fjármálaeftir-
litsins með fjárhagsstöðu Valitors. Lögmaður fyrirtækjanna krefst þess að eftirlitið knýi á um bætta eiginfjárstöðu kortafyrirtækisins.
Fyrirtækin Datacell og Sunshine Press Productions hafa höfðað skaðabótamál á hendur Valitor vegna ólögmætrar riftunar kortafyrirtækisins á greiðslugáttar-
samningi fyrir Wikileaks. Deilt er um þær forsendur sem leggja á til grundvallar við mat á fjártjóni. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Kristinn
Ingi Jónsson
kristinningi@frettabladid.is
422
milljóna króna tap varð
á rekstri Valitors hf. fyrir
skatta á fyrsta ársfjórðungi.
Ætla má að árlegar tekjur sveitar-
félaga af fasteignaskatti hafi aukist
um 6,1 milljarð króna á milli áranna
2013 og 2017. Aukninguna má nær
alfarið rekja til hækkunar fasteigna-
verðs um land allt. Frá árinu 2014
hefur álagður fasteignaskattur
hækkað um 17 prósent á hvern íbúa
á föstu verðlagi. Þetta kemur fram í
skoðun Viðskiptaráðs um sveitar-
félög.
Ísland var með hæstu fasteigna-
gjöldin á Norðurlöndum í hlutfalli
við landsframleiðslu árið 2016 eða
1,5 prósent af landsframleiðslu.
Til samanburðar var hlutfallið 1,4
prósent í Danmörku, 0,8 prósent
í Svíþjóð og Finnlandi og 0,4 pró-
sent í Noregi, að því er fram kemur
í skoðuninni. „Einnig var vægi
þeirra af heildarskattheimtu meira
en gerist á öðrum Norðurlöndum.
Að þessu leyti stendur Ísland því
verr að vígi í alþjóðlegri samkeppni
um fólk og fyrirtæki heldur en hin
Norðurlöndin,“ segir í skoðun Við-
skiptaráðs.
Viðskiptaráð segir að sterk rök
hnígi að því að skilvirkara væri að
afnema fasteignaskatta og láta gjald-
töku af lóðum koma í stað þeirra.
Skattlagning lóða sé hagkvæmari
leið til gjaldtöku og geti stuðlað að
betri nýtingu landsvæðis en skatt-
lagning bygginga og mannvirkja.
„Þannig ýtir skattur á lóðir í stað
bygginga undir þéttingu byggðar
með því að gera útþenslu kostn-
aðarsamari en áður.“
Tekjur sveitarfélaga voru um 13
prósent af vergri landsframleiðslu
í fyrra sem er hærra hlutfall en
samanlagt framlag sjávarútvegs,
stóriðju og veitna til landsfram-
leiðslu. Tekjurnar samsvara 28
milljörðum króna á mánuði, sam-
kvæmt skoðuninni. „Lækkun
skatta og gjalda á íbúa er lítið uppi á
pallborðinu þrátt fyrir að innheimta
sveitarfélaganna hafi aldrei verið
meiri,“ segir Viðskiptaráð. – hvj
Fasteignaskattar jukust um 6,1 milljarð
Ísland var með hæstu fasteignagjöldin á Norðurlöndum árið 2016.
Ísland stendur því verr
að vígi í alþjóðlegri sam-
keppni um fólk og fyrirtæki
en hin Norðurlöndin.
2 3 . M A Í 2 0 1 8 M I Ð V I K U D A G U R4 MARKAÐURINN
2
3
-0
5
-2
0
1
8

0
4
:4
5
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
D
E
-7
8
A
C
1
F
D
E
-7
7
7
0
1
F
D
E
-7
6
3
4
1
F
D
E
-7
4
F
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
B

F
B
0
5
6
s
_
2
2
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K