Morgunblaðið - 30.04.2018, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 30. APRÍL 2018
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Björt Ólafs-dóttir stýrðií gær þætt-
inum Þingvellir á
K100 og fékk til sín
þá Dag B. Eggerts-
son, borgarstjóra
og oddvita Samfylkingarinnar,
og Eyþór Arnalds, oddvita
Sjálfstæðisflokksins í borginni.
Þó að Dagur sýndi að hann get-
ur talað lengur en aðrir menn
án málhvíldar kom ýmislegt
fram sem sýnir muninn á þess-
um tveimur stærstu framboðum
í Reykjavík, ef marka má kann-
anir. Lítum á eitt þessara mála.
Í kosningabaráttu er oft
reynt að byggja á frösum og
klisjum, auk þess að gera
keppinautum upp skoðanir.
Dagur leggur sig fram um þetta
og túlkaði ekki síður skoðanir
keppinautarins en sínar eigin.
Og hann lagði áherslu á að hann
væri sjálfur nútímalegur en
aðrir stæðu fyrir hugmyndir
tuttugustu aldarinnar, sem er
víst alveg skelfilegt.
Þetta kom meðal annars
fram hjá borgarstjóra í um-
ræðum um skipulags- og um-
ferðarmál, þar sem hann taldi
bersýnilega að hugmyndir hans
um einhvers konar lest, hvort
sem hún er á teinum eða þung-
lamalegur ofurstrætó á
ákveðnum brautum, væri sér-
staklega nútímaleg. Stað-
reyndin er hins vegar sú að þó
að lestarsamgöngur séu ekki
hugmynd frá tuttugustu öldinni
þá eru þær ekki heldur hug-
mynd frá tuttugustu og fyrstu
öldinni, heldur frekar frá
átjándu eða nítjándu öld. En
það er ekki aðalmálið í þessu,
heldur það að borgarstjóri ein-
blínir á eina þunglamalega og
gríðarlega dýra lausn á umferð-
arvandanum í borginni, sem að
auki er alls óvíst að leysi nokk-
urn vanda. Forsendur þess að
borgarlínan svo-
kallaða virki er að
byggð í kringum
brautina þéttist
verulega, en það er
í besta falli óvíst
hvort það gerist og
tekur þá að minnsta kosti lang-
an tíma. Og það verður ekki
heldur framhjá því horft að
stærstur hluti borgarbúa mun
eftir sem áður búa fjarri þess-
ari braut.
Eyþór taldi réttara að leysa
umferðarvandann með raun-
hæfari aðgerðum, enda væru
þær upphæðir sem þyrfti fyrir
borgarlínu ekki til reiðu. Stað-
reyndin er sú að það er vel
hægt að leysa umferðarvand-
ann í Reykjavík enda er hann
að mestu heimatilbúinn og af-
leiðing þeirrar stefnu borgaryf-
irvalda að þrengja að þeim
ferðamáta sem flestir velja sér í
þeim tilgangi að búa til þörf
fyrir stórkarlalega lausn, svo-
kallaða borgarlínu.
Mikilvægt er að umræðan um
umferðar- og samgöngumál í
borginni haldi áfram til að
borgarbúar geti sett sig inn í
þær lausnir sem ólíkir flokkar
hafa fram að færa. Þá þarf að
horfa framhjá klisjunum og
skoða það sem flokkarnir bjóða
upp á með gagnrýnum hætti.
Lausnin hlýtur að felast í að
hverfa frá þrengingarstefn-
unni, liðka fyrir umferð og
skipuleggja hana betur, auk
þess að bæta almennings-
samgöngur og aðra ferðamáta
sem fólk vill nýta sér, svo sem
að deila bílum fyrir þá sem
kjósa slíka leið. Þetta er ekki
óyfirstíganlegt verkefni fyrir
þá sem nálgast það með opnum
huga, en sé forsendan sú að
þrengja verði að fjölskyldubíln-
um verður niðurstaðan aðeins
áframhaldandi og vaxandi um-
ferðarvandi.
Það er ekkert
nútímalegt við
þunglamalegar
samgöngur}
Á hraðferð inn í
nítjándu öldina
Macron Frakk-landsforseti
vildi í heimsókn
sinni til Wash-
ington fá Trump
Bandaríkjaforseta ofan af því
að draga Bandaríkin út úr sam-
komulaginu sem forveri
Trumps, Barack Obama, stóð
að við Írani. Trump hefur hins
vegar gefið út að breytist ekk-
ert dragi Bandaríkin sig líklega
út hinn 12. maí næstkomandi.
Afstaða Trumps er skiljanleg
þar sem samkomulagið við Ír-
ani er um margt stórgallað,
einkum að því leyti að það setur
aðeins tímabundnar takmark-
anir á kjarnorkubrölt Írana. Á
sama tíma hafa þeir fengið mik-
ið fjármagn, sem þeir hafa nýtt
í að grafa undan friði í Mið-
Austurlöndum. Þá
hefur sam-
komulagið ekki
dugað til þess að
hemja tilraunir Ír-
ana með langdrægar eld-
flaugar.
Macron vill laga þetta með
því að semja við Írani sér-
staklega um það sem veldur
Bandaríkjamönnum og Ísr-
aelum áhyggjum. Skilaboðin frá
Teheran hafa verið þau að ekki
komi til greina að semja frekar
um kjarnorkuáætlun landsins.
Sú staðreynd að yfirhöfuð sé
rætt um þörfina á öðru sam-
komulagi við Írani staðfestir að
við gerð fyrri samningsins var
aðeins hugsað til skamms tíma.
Afleiðingarnar af því gætu
reynst dýrkeyptar.
Samningurinn við
Íran dugar ekki}Hugsað til skemmri tíma Í
síðastliðinni viku var útboð jarðvinnu
við nýjan meðferðarkjarna auglýst,
en meðferðarkjarninn er hluti upp-
byggingar nýs Landspítala við Hring-
braut.
Jarðvegsvinna og framkvæmdir við með-
ferðarkjarnann hefjast svo í sumar, en kjarn-
inn er stærsta bygging Landspítalaverkefn-
isins. Í meðferðarkjarna verða meðal annars
bráðamóttaka, myndgreining, skurðstofur,
hjartaþræðing, gjörgæsla, apótek, dauð-
hreinsun og um 210 legurými, sem öll verða
einbýli. Ljóst er að meðferðarkjarninn mun
gjörbreyta allri aðstöðu fyrir sjúklinga,
starfsfólk, aðstandendur og starfsemi sjúkra-
hússins í heild. Hann er því stór og mik-
ilvægur áfangi í uppbyggingu þjóðarsjúkra-
hússins okkar.
Í fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar, sem nú er til um-
fjöllunar á Alþingi, er gert ráð fyrir tæplega 75 milljarða
króna fjárfestingu í sjúkrahúsþjónustu. Stærstur hluti
þess fjármagns rennur til uppbyggingar nýs Landspítala
við Hringbraut, en meginþungi framkvæmda við nýjan
spítala við Hringbraut mun fara fram á árunum 2020-
2023. Gangi áætlanir eftir lýkur byggingu spítalans svo
árið 2024. Fullnaðarhönnun við byggingarnar stendur nú
yfir og við þá vinnu hefur aðferðafræði notendastuddrar
hönnunar verið nýtt. Það þýðir að hagsmunaaðilar og
þeir sem koma munu að þjónustunni taka virkan þátt í
hönnunarferlinu.
Við uppbyggingu nýs Landspítala er einnig
lögð áhersla á þarfir nemenda í heilbrigð-
isvísindadeildum og öll hönnun bygginganna
er miðuð við þær þarfir. Sú áhersla í hönnun,
auk nálægðar spítalans við Háskóla Íslands
og þekkingarsamfélagið í Vatnsmýrinni
skiptir miklu máli vegna rannsóknar og
kennslu, og rímar vel við áherslu mína á auk-
ið vísindastarf innan heilbrigðiskerfisins.
Nýlega skipaði ég samstarfsráð til að
styrkja samvinnu aðila um uppbyggingu
Landspítalans við Hringbraut, efla samráð
og miðlun upplýsinga þannig að áætlanagerð,
framkvæmdir og forgangsröðun taki sem
best mið af áherslum þeirra sem tengjast
verkefninu. Samstarfsráðið mun starfa á veg-
um velferðarráðuneytisins og vera mér til
samráðs og ráðgjafar meðan á uppbygging-
unni stendur. Ég er viss um það að með samstarfsráðinu
gefst tækifæri til að tryggja betri skilning aðila á verk-
efnunum á framkvæmdatímanum, stilla saman strengi
og draga fram hugmyndir að lausnum á þeim verkefnum
sem framundan eru.
Framkvæmdir við meðferðarkjarnann eru því gleði-
tíðindi. Ég er sannfærð um það að uppbygging við
Hringbraut verður mikið heillaskref fyrir Landspítalann
og að Landspítalaverkefnið mun hafa jákvæð áhrif á
heilbrigðisþjónustu í landinu öllu.
Svandís
Svavarsdóttir
Pistill
Landspítali í sókn
Höfundur er heilbrigðisráðherra.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
FRÉTTASKÝRING
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
Tilraunir til að draga úreldsneytiseyðslu nýrraökutækja sem seld eruinnan Evrópusambandsins
(ESB) skiluðu engum árangri árið
2017 samanborið við árið á undan.
Þannig losuðu fólksbílar sem ný-
skráðir voru 2017 að meðaltali 0,4
gr. meira af koltvísýringi fyrir
hvern ekinn kílómetra samanborið
við nýskráða bíla árið 2016. Kemur
þetta fram í nýlegri skýrslu Um-
hverfisstofnunar Evrópu (EEA).
Samkvæmt skýrslunni var
meðaltalslosun á koltvísýringi
nýrra fólksbíla í ESB árið 2017
118,5 gr. á hvern ekinn kílómetra.
Er þetta 0,4 gr. hærra en árið á
undan. Frá árinu 2010, þegar eft-
irlit hófst samkvæmt núgildandi
löggjöf Evrópusambandsins, hefur
meðaltalslosun minnkað um 22 gr.
á hvern ekinn kílómetra, eða 16%.
„Þörf er á frekari árangri framleið-
enda ef ná skal markmiðum ársins
2021 sem kveður á um 95 gr. losun
koltvísýrings á kílómetra,“ segir í
skýrslu EEA.
Eins og óhreinu börn Evu
Runólfur Ólafsson er fram-
kvæmdastjóri Félags íslenskra bif-
reiðaeigenda (FÍB). Hann segir
ástæðu aukinnar losunar koltvísýr-
ings mega rekja til minni notkunar
á dísilbifreiðum að undanförnu.
„Dísilbílar eru orðnir eins og
óhreinu börnin hennar Evu, fjarri
fólki. Fyrir örfáum árum hvöttu
ríkisstjórnir Evrópu fólk til að huga
frekar að dísilbílum vegna þess að
þeir losa minna af koltvísýringi. Nú
hefur hins vegar dregið úr sölu á
dísilbílum og það eykur hlutfall
bensínbíla sem losa meira,“ segir
Runólfur, en dísilbílar, og þá sér-
staklega eldri gerðir, losa meira af
níturoxíði og skilja eftir sig meira
sót í umhverfinu. „Þetta eru hvort
tveggja óæskileg efni í þéttbýli og
það hefur meðal annars átt þátt í
því að snúa markaðnum að öðrum
orkugjöfum og um leið frá dísil,“
segir Runólfur og heldur áfram:
„Inn í þetta koma líka svokall-
aðir SUV-bílar (e. Sport utility
vehicle) sem eru orðnir mjög vin-
sælir meðal neytenda, en þeir eru
oft fjórhjóladrifnir og um leið
þyngri sem eykur útlosun á koltví-
sýringi.“
Í skýrslu Umhverfisstofnunar
Evrópu kemur einnig fram að sala
á fólksbílum innan ríkja ESB hafi
aukist um 3% árið 2017 samanborið
við fyrra ár. Voru alls 15,1 milljón
fólksbílar nýskráðir og hefur sú
tala ekki verið hærri frá árinu 2007.
Einungis Finnland, Írland og Bret-
land skáru sig úr hópnum, en þar
jukust nýskráningar ekki á milli
ára.
Bensín tekur fram úr dísil
„Í fyrsta skipti frá því að mæl-
ingar hófust eru bensínbílar sölu-
hæstu ökutækin innan Evrópusam-
bandsins, með nærri 53% seldra
ökutækja. Dísilbílar eru 45% allra
nýskráninga,“ segir í skýrslu EEA.
Í skýrslu Umhverfisstofnunar
Evrópu er einnig bent á að sam-
anborið við árið 2016 hafi skráning
dísilbíla minnkað í öllum ríkjum
Evrópusambandsins nema á Ítalíu,
þar sem þeim fjölgaði um 0,6%, og í
Danmörku, en þar fjölgaði skrán-
ingum um 6,9%. Mest fækkaði
skráningum dísilbíla á Grikklandi,
19%, og í Lúxemborg, 17%. Hæsta
hlutfall dísilbíla er að finna á Ír-
landi, 65%, Portúgal, 61%, og Ítal-
íu, 56%.
Þá bendir EEA einnig á að
meðaleyðsla bensínbíla hafi staðið í
stað síðastliðin tvö ár en versnað
hjá dísilbílum.
Aukin losun samhliða
fækkun dísilbifreiða
Morgunblaðið/Ómar
Reykjavík Samkvæmt nýlegri skýrslu Umhverfisstofnunar Evrópu var
meðaltals losun á koltvísýringi nýrra fólksbíla í ESB meiri 2017 en 2016.
Framleiðendur
bifreiða um
heim allan hafa
í auknum mæli
lagt áherslu á
þróun og sölu á
raf- og tvinn-
bílum til neyt-
enda. Hefur
sala á slíkum
bílum meðal annars aukist mjög
á síðustu árum í Kína, en íbúar
þar hafa þurft að þola mikla og
viðvarandi loftmengun í langan
tíma.
Samkvæmt upplýsingum frá
FÍB jókst sala á raf- og tvinn-
bílum í Kína um 2.000% á ár-
unum 2013 til 2017. Er þessi
mikla aukning rakin til aðgerða
stjórnvalda þar í landi sem
hvatt hafa neytendur til að
kaupa áðurnefnda bíla.
„Það sem dregur neytendur
frá þessum bílum er hins vegar
drægni og þjónusta, en það er
hins vegar líka í hraðri þróun,“
segir Runólfur Ólafsson.
Rafmagnið
heillar í Kína
HRÖÐ ÞRÓUN Á MARKAÐI
Runólfur
Ólafsson