Morgunblaðið - 23.05.2018, Blaðsíða 24

24 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. MAÍ 2018
Mikið hefur nú verið
rætt og ritað um
Reykjavíkurflugvöll,
sem og um framtíð
vallarins. Meðal ann-
ars hafa komið fram
hugmyndir um að
leggja niður þennan
flugvöll, til þess að
byggja hús á vallar-
svæðinu. Þess í stað
hafa verið settar fram
hugmyndir um, að gera nýjan flug-
völl á nýjum stað.
Flugvöllur á nýjum stað
Hafa ýmsir staðir verið nefndir,
en sá staður sem oftast hefur verið
nefndur er Hvassahraun sunnan við
Hafnarfjörð. Kostnaður við að gera
þann flugvöll, hefur verið áætlaður
um 200 milljarðar króna. Þá er óljóst
hversu langan tíma það tæki að gera
völlinn, ásamt með afgreiðslubygg-
ingum, eldsneytisgeymum fyrir
bensín og þotueldsneyti, og fleiru,
ásamt með góðum vegi frá Hafnar-
firði.
Lítill dugur til framkvæmda
Reykjanesbrautin sunnan Hafn-
arfjarðar er mjór vegur á 4-5 km
kafla. Í 20 ár hefur staðið til að
breikka veginn og gera hann með
fjórum akreinum. Fyrir 12 árum var
búið að hanna þennan veg. Þá var
einnig búið var að samþykkja þetta,
bæði af Hafnarfjarðarbæ og ríkinu.
En nú eftir 20 ár hefur ekkert ver-
ið unnið við þennan veg. Miðað við
þennan framkvæmdahraða, þá tæki
100 ár að gera völl í Hvassahrauni.
Það má vera ljóst, að
eitthvert annað úrræði
hlýtur að vera til, sem
er betra en það, að
fleygja heilum, ágætum
og verðmætum flug-
velli, út í hafsauga.
Veðurskilyrði við
Reykjavíkurflugvöll
eru þekkt, og hafa
reynst þokkalega hag-
stæð. Þá má einnig
segja, að alls kyns
byggingar, – sem fyr-
irhugað var að reisa á flugvallar-
svæðinu, – er auðveldlega hægt að
byggja víðs vegar annarsstaðar, en
flugvöll er ekki hægt að gera, nema
þar sem allar aðstæður eru við hæfi
og viðráðanlegar.
Tillaga um flugvöll til framtíðar
Því eins, þá set ég hér með fram,
hugmyndir mínar um endurbætur á
núverandi Reykjavíkurflugvelli með
það fyrir augum að hann verði not-
aður áfram, um ókomna tíð.
En til þess þarf að gera vissar
endurbætur á vellinum, til þess að
hann geti tekið við stærri og þyngri
flugvélum. Þessar endurbætur fel-
ast í því að gera nýja flugbraut með
brautarstefnu 04-22, – það er að
brautin stefni í norðaustur-
suðvestur. Norðurendi brautarinnar
er hugsaður frá miðju núverandi
flugbrauta en suðurendi nær rétt
inn á Bessastaðanes. Lengd þess-
arar nýju brautar yrði 2.300 metrar,
eða 7.500 fet. Þá er hægt að lengja
suðurenda brautarinnar um 300
metra til viðbótar.
Lausnin er fólgin í þverun
Skerjafjarðar
Til þess að leggja þessa braut þá
þarf að gera grjótfyllingu yfir
Skerjafjörðinn frá núverandi flug-
velli yfir á Bessastaðanesið. Fjörð-
urinn er þarna grunnur, eða aðeins
fáeinir metrar á dýpt, og er því til-
tölulega auðvelt að þvera hann.
Uppfyllingin þarf að vera nægilega
breið fyrir bæði flugbrautina, sem
og fyrir akstursbraut fyrir flugvélar
með fram flugbrautinni, vestan meg-
in. Þá þarf að vera brú á uppfylling-
unni. Brúin þarf að vera nægilega
há, svo að undir hana komist smá-
bátar, strandveiðibátar og skútur
með fellimastri, – í það minnsta á
fjörunni.
Á Bessastaðanesinu er gott land-
rými. Þar er hægt að gera flughlað
og byggingu með mörgum af-
greiðslubásum fyrir farþegaþotur,
sem og að byggja flugskýli og fleira.
Leggja þarf nýjan veg
Þá þarf að sjálfsögu að endurbæta
vegakerfið. Gera þarf nýjan veg með
tengingu frá Reykjanesbrautinni,
rétt norðan Hafnafjarðar, þvert yfir
Lambhúsatjörnina að flughlaðinu.
Þá þarf einnig veg í framhaldi af
þessum vegi, með fyllingu yfir í
Kópavoginn, og í framhaldi af þessu
þá þarf vegfyllingu yfir Fossvoginn,
ásamt með vegtengingu við Miklu-
brautina.
Meiri endurbætur má gera. Til
viðbótar við þessa nýju flugbraut, þá
má endurbæta völlinn enn betur
með því að lengja austur-vestur
brautina með uppfyllingu vestur í
Skerjafjörðinn, og setja Suðurgöt-
una í stokk.
Kostir hinnar nýju flugbrautar
Þessi nýja flugbraut, – sem sjá má
á meðfylgjandi teikningu, – kostar
auðvitað mikla peninga. En miðað
við áætlaðan kostnað við gerð flug-
vallar í Hvassahrauni, þá myndi ég
áætla að fyrsti áfangi þessarar nýju
flugbrautar, – það er, þverun
Skerjafjarðar, – myndi kosta á bilinu
frá 25-45 milljarða króna. En þessi
nýja flugbraut getur tekið við
nokkru af umferðinni um Keflavík-
urflugvöll og létt þar með nokkru af
álaginu á þeim flugvelli. Sennilega
má gera ráð fyrir að nýja brautin
geti annað um 5-15 farþegaþotum á
degi hverjum og má skipuleggja
þær ferðir sem betur hentaði að af-
greiða frá Reykjavík fremur en frá
Keflavík. Þá mun þessi nýja braut
einnig gera Reykjavíkurflugvöll að
varaflugvelli fyrir umferð um Kefla-
víkurflugvöll, í vissum veðurskil-
yrðum.
Hin endanlega lausn
Á heildina litið, þá tel ég að hin
nýja flugbraut muni gjörbreyta til
batnaðar allri flugumferð um Ísland
og stórbæti alla þjónustu við ferða-
menn.
Það er von mín og trú, að þessi
hugmynd um nýja flugbraut, 04-22,
með þverun yfir Skerjafjörðinn, geti
verið niðurstaða sem flestir geti
sætt sig við, og jafnframt bundið
enda á allar deilur um framtíð
Reykjavíkurflugvllar.
Reykjavíkurflugvöllur
og framtíð hans
Eftir Tryggva
Helgason
Tryggvi Helgason
» Á heildina litið, þá tel
ég að hin nýja flug-
braut muni gjörbreyta
til batnaðar allri flug-
umferð um Ísland og
stórbæti alla þjónustu
við ferðamenn.
Höfundur er fv. flugmaður.
Rök hafa verið færð fyrir
því að góðir skólar og vel
menntaðir þjóðfélagsþegnar
séu helsti fjársjóður hverrar
þjóðar. Hins vegar er skil-
greining á menntun í marg-
breytilegum tækniheimi nú-
tímans með öðrum hætti en
hjá fyrri kynslóðum. Í nýút-
kominni skýrslu OECD (2018)
um kennarastarfið kemur fram
að skólar í dag þurfi að takast
á við önnur og flóknari verkefni en áður.
Búa þarf nemendur undir örar samfélags-
breytingar, veita þarf þjálfun fyrir störf
sem enn eru ekki til, byggja upp færni til
að takast á við vandamál sem enn hafa ekki
komið upp og tryggja að þeir séu í stakk
búnir til þess að mæta tækni framtíð-
arinnar.
Enn fremur þurfa skólar að undirbúa
nemendur fyrir líf og störf í síbreytilegri
veröld, kenna þeim að meta að verðleikum
ólík viðhorf og lífsskoðanir. Félagsleg og til-
finningaleg færni, samkennd, siðferði og
skilningur á sjónarmiðum annarra öðlast
aukið vægi í fjölbreyttum heimi. Í skýrslu
OECD kemur einnig fram að árangur
menntunar geti ekki lengur snúist aðallega
um að miðla og endurtaka núverandi þekk-
ingu heldur frekar að nýta það sem við
þekkjum á skapandi hátt og í samstarfi við
aðra.
Kennarar og menntun þeirra er sá þáttur
sem mest áhrif hefur á gæði skólastarfs.
Því hefur verið haldið fram að forskot
Finna og finnska skólakerfisins felist fyrst
og fremst í færum kennurum. Kennarar
njóta virðingar og eru mikils metnir í
finnsku samfélagi. Afar mikill áhugi er á
kennaranámi og mikil samkeppni er um að
komast í námið. Kennarastarfið er eftirsótt
og er fagmennska kennara viðurkennd. Þeir
hafa töluvert faglegt sjálfstæði og sjálfræði
í starfi sínu. Finnsk kennaramenntun er
rannsóknamiðuð og grundvall-
ast á fræðilegri þekkingu,
starfsþjálfun og rannsóknum á
kennslu. Endurbætur á kenn-
aranámi við Menntavísindasvið
Háskóla Íslands á undan-
förnum árum eru byggðar á
þessum hugmyndum. Háskól-
inn leggur metnað sinn í að
mennta afburða kennara sem
eru færir um að takast á við
þær miklu áskoranir sem við
stöndum frammi fyrir í sam-
félaginu á næstu árum og ára-
tugum.
Átakinu „Hafðu áhrif“, sem Mennta-
vísindasvið Háskóla Íslands stendur fyrir,
er ætlað að vekja athygli þjóðarinnar á
kennarastarfinu; hversu áhugavert og
skemmtilegt það er og hversu mikil áhrif
kennarar hafa á einstaklinga og samfélag.
Með þessu átaki viljum við kalla fram það
jákvæða við kennarastarfið og gefa al-
menningi kost á að vekja athygli á eft-
irminnilegum kennurum. Á vefsíðu átaks-
ins gefst fólki frábært tækifæri til að
tilnefna góða kennara og færa rök fyrir til-
nefningunni. Í framhaldinu mun Háskóli
Íslands veita nokkrum framúrskarandi
kennurum viðurkenningu í Hátíðasal Há-
skóla Íslands þann 6. júní nk.
Ég hvet landsmenn til að taka þátt í
þessu átaki með okkur, kalla fram eigin-
leika sem prýða góða kennara og heiðra þá
sem hafa haft jákvæð áhrif á líf þeirra
Kennarar hafa
áhrif til framtíðar
Eftir Jóhönnu
Einarsdóttur
Jóhanna Einarsdóttir
Höfundur er forseti Menntavísindasviðs
Háskóla Íslands. joein@hi.is
»Með þessu átaki viljum
við kalla fram það
jákvæða við kennarastarfið og
gefa almenningi kost
á að vekja athygli á eftir-
minnilegum kennurum.
Þegar þú stígur þín fyrstu
spor út frá öruggu heimili for-
eldra þinna inn í þína eigin fram-
tíð, með eða án maka, hugsar þú
til þess með kvíða eða til-
hlökkun?
Við sjáum flest fyrir okkur
öruggt húsaskjól, jafnvel með
maka og börnum. Flest okkar
verða fyrir áfalli þegar kemur að
því að leigja eða kaupa húsnæði.
Kaldur raunveruleikinn er skelfi-
legur. Launin eru svo lág og
íbúða- og leiguverð svimandi hátt að það er
enginn möguleiki fyrir þau sem eru að stíga
sín fyrstu skref út í lífið að leigja eða kaupa
húsnæði nema eiga góðan bakhjarl.
Þetta gerir það að verkum að fólk fyllist
vonleysi og vanmætti. Það sér ekki fram á
neina örugga framtíð sem það getur búið sér
með reisn og stolti. Gleðin og hamingjan með
fjölskyldunni hverfur að mestu leyti vegna
áhyggna, þreytu og óöryggis. Stundum eru af-
leiðingarnar þunglyndi og kvíðaröskun, sem
eru ekki óalgeng hér á landi og skyldi engan
undra miðað við það sem þjóðinni er boðið
upp á.
Það gerir það að verkum að margir ungir
foreldrar búa enn í foreldrahúsum því þeir
hafa ekki fjármagn til að kaupa eða leigja
húsnæði og sjá ekki fram á annað en basl,
óöryggi og fjárhagsáhyggjur.
Hvað þurfum við að gera til að breyta
þessu? Við hjá Íslensku þjóðfylkingunni
stefnum á að taka upp aftur verkamannabú-
staðakerfið sem gerir öllum kleift að eignast
sitt eigið örugga húsnæði eða leigja á viðráð-
anlegu verði.
Það er deginum ljósara að við þurfum að
gera meira en það. Það þarf að huga að
mörgu til þess að hægt sé að lifa mannsæm-
andi lífi.
Það þurfa jú öll börn að borða og enginn
vill horfa upp á barn sitja svangt hjá og fá
engan mat. Slík staða hefur
komið allt of oft upp, því er
nauðsynlegt að skólamatur sé
ókeypis í grunnskólum.
Hversu oft hefur maður ekki
hlustað á þegar talað er um að
tómstundir séu svo dýrar að for-
eldrar hafi ekki efni á að bjóða
börnunum sínum að sækja þau
áhugamál sem þau vilja stunda
með sínum skólafélögum eða vin-
um. Mismunun er eitt af því
versta sem börn verða fyrir. Því
er nauðsynlegt að tómstundir/
íþróttir heyri undir skólakerfið
svo öll börn geti átt möguleika á
að sinna áhugamálum sínum samhliða námi,
hvort sem þau eru sótt utan svæðis skólanna
eða ekki. Söngur, dans, sund, hljóðfæri, hand-
og fótbolti, fimleikar svo eitthvað sé nefnt.
Frítt í strætó fyrir skólafólk, þannig tryggj-
um við að allir komist ferða sinna og við
minnkum bílamengun.
Öll grunnskólanámsgögn, þ.m.t. stílabækur
og þess háttar, eiga grunnskólar að útvega
nemendum að kostnaðarlausu. Eini kostnaður
foreldra ætti að vera skólataska undir náms-
gögn barnanna.
Við þurfum að endurvekja gæsluvellina og
hafa gjaldfría gæsluvelli fyrir heimavinnandi
húsmæður. Fyrir heimavinnandi húsmæður
er nauðsynlegt að geta sinnt ýmsum málum
án barnanna. Með gæsluvöllum sem hafa opið
frá 9:30-12 og 13-16 er hægt að tryggja
félagslegan þroska barnanna þar sem þau
læra að deila, leika sér saman, sýna samhygð
og læra samvinnu.
Eftir Hjördísi D. Bech
Ásgeirsdóttur
» Við hjá Íslensku þjóð-
fylkingunni stefnum á
að taka verkamannabústaða-
kerfið upp aftur.
Hjördís D. Bech
Ásgeirsdóttir
Höfundur skipar 2. sæti á lista Íslensku
þjóðfylkingarinnar í Reykjavík.
Fjölskyldufólk vill
öruggt húsaskjól