Morgunblaðið - 18.06.2018, Qupperneq 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 18. JÚNÍ 2018
Austurvegur 69 - 800 Selfoss // Lónsbakk i - 601 Akureyri // Sólvangi 5 - 700 Egilsstaðir
Sími 480 0400 // jotunn@jotunn.is // www.jotunn.is
Tindar og hnífar
Sláttuhnífar og tindar í flestar gerðir heyvinnutækja
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Sigurður Nordal vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/senda grein Prentun Landsprent ehf.
400 milljónir í ríkisstyrki
 Ríkisstyrkir til einkarekinna fjölmiðla löglegir  Úrbætur á döfinni hérlendis
Ragnhildur Þrastardóttir
ragnhildur@mbl.is
Eftirlitsstofnun fríverslunarsamtakanna EFTA,
ESA, hefur nú staðfest að ríkisstyrkir til einka-
rekinna fjölmiðla séu löglegir. Það gerði ESA með
því að samþykkja nýverið nýjar reglur í Noregi
þar sem gert er ráð fyrir því að norska ríkið
styrki fjölmiðla fjárhagslega. Ríkisaðstoðin er
ekki hugsuð fyrir þá fjölmiðla sem einblína á aug-
lýsingar og markaðssetningu heldur fremur ný-
sköpunar- eða þróunarverkefni sem miða að því
að þróa efni sem er ekki byggt á auglýsingum,
þróa nýjar lausnir í framleiðslu, dreifingu eða
lestri frétta. Að sögn norskra yfirvalda snýr þró-
un og nýsköpun á sviði fjölmiðla að því að nota
tækni og framsetningu fjölmiðla á nýjan hátt og
óháð miðlunarleið.
Styrkir fyrir 40-50% af kostnaði
Ríkisaðstoðin berst fjölmiðlum í beinum styrkj-
um og má mest vera 40% af kostnaði hvers verk-
efnis fyrir sig en hægt er að hækka styrkinn í 50%
ef verkefnið er smátt í sniðum. Styrkirnir eru að
hámarki 30 milljónir norskra króna árlega eða
tæpar 400 milljónir íslenskra króna. Norsk yfir-
völd hafa löngum staðið við bakið á fjölmiðlum
landsins og er ríkissjónvarp þeirra, NRK, ekki á
auglýsingamarkaði.
Fjölmiðlaumhverfið á Íslandi er um margt ólíkt
því norska í þessum efnum. Eins og Morgunblaðið
hefur áður greint frá sagði Lilja Alfreðsdóttir,
mennta- og menningarmálaráðherra, að fá ríki
styddu eins lítið við sína einkareknu fjölmiðla og
Ísland. Hún boðar þó úrbætur í þeim efnum.
RÚV hugsanlega af auglýsingamarkaði
Lilja segir að til skoðunar komi að Ríkisútvarp-
ið fari af auglýsingamarkaði, að stofnaður verði
fjölmiðlasjóður sem styrki gerð menningar- og
fréttaefnis, blaðamannasjóður sem styrki rann-
sóknarverkefni óháð miðlum og dreifbýlissjóður
fyrir miðla í dreifbýli.
Einnig nefndi Lilja þróunar- og nýsköpunar-
styrki, beina rekstrarstyrki, lækkun virðisauka-
skatts á auglýsingar og lækkun tryggingagjalds.
Vænta má að þessar tillögur verði kynntar frekar
í sumar.
Þorgrímur Kári Snævarr
thorgrimur@mbl.is
Í ræðu sinni á Hrafnseyri á laug-
ardaginn, sem haldin var í aðdrag-
anda þjóðhátíðardagsins, fór Guðni
Th. Jóhannesson forseti um víðan
völl og vitnaði bæði í bókmennta-
sögu og sjálfstæðisbaráttu Íslend-
inga en veik jafnframt að árangri
íslenska knattspyrnuliðsins í
heimsmeistarakeppninni. Hann
lagði áherslu á að þótt afreks-
mönnum Íslendinga á knatt-
spyrnuvellinum væri oft líkt við
víkinga bæri Íslendingum að taka
sér heldur til fyrirmyndar þá for-
feður þeirra sem héldu friðinn og
völdu „vitnisburð um heiður og
sæmd, umburðarlyndi í stað
þröngsýni, samstöðu en ekki sér-
drægni, þrautseigju án þver-
móðsku“. Íslendingar ættu heldur
að sækja sér fordæmi til sátta-
gerðarmanna og sagnasjóðs lands-
ins en í „hjákátlega aðdáun á víg-
um og vígamönnum“.
Katrín Jakobsdóttir forsætisráð-
herra las upp úr hundrað ára gam-
alli dagbókarfærslu verkakonunn-
ar Elku Björnsdóttur í ávarpi sínu
til Íslendinga á Austurvelli á
þjóðhátíðardaginn daginn eftir. Í
dagbókarfærslunni lýsti Elka full-
veldishátíðinni og sagði hana hafa
verið „merkisdag mikinn í sögu
landsins ef hún [fengi] að verða
lengri“. Sagði Katrín færsluna
vekja mann til umhugsunar um
kjör Íslendinga fyrir öld. Katrín
veik einnig að árangri landsliðsins
í heimsmeistarakeppninni og sagði
einurð, metnað og þrotlausa vinnu
búa þar að baki.
Horfi til friðarins manna
 Árangri á HM fagnað í hátíðarræðum um helgina
 Litið aftur um öld í ræðum forseta og forsætisráðherra
Ráðamenn Guðni Th. Jóhannesson
og Katrín Jakobsdóttir.
Bæjar- og sveitarstjóra vantar nú til
starfa víða um land en eftir sveitar-
stjórnarkosningar fylgir að þegar
nýir meirihlutar eru myndaðir er
ráðinn nýr maður sem stjórnandi
viðkomandi sveitarfélags. Í Morgun-
blaðinu um helgina er auglýst eftir
bæjarstjórum til starfa á Akureyri, í
Fjarðabyggð, Ölfusi og nýju samein-
uðu sveitarfélagi Sandgerðis og
Garðs. Þá vantar sveitarstjóra í
Mýrdal og Bláskógabyggð.
Einnig vantar bæjarstjóra í Vest-
urbyggð, Ísafjarðarbæ, á Blönduósi,
Hornafirði, í Árborg og Grindavík,
svo og sveitarstjóra í Strandabyggð
og á Skagaströnd. Umsóknarfrestur
um þessi störf er yfirleitt fram undir
næstkomandi mánaðamót.
sbs@mbl.is
Víða vant-
ar sveitar-
stjóra
 Fjöldi auglýsinga
Guðna Th. Jóhannessyni, forseta Íslands, og
Steingrími J. Sigfússyni, forseta Alþingis, voru
í gær afhent fyrstu eintökin af nýrri hátíðar-
útgáfu af Íslendingasögum og -þáttum við at-
höfn í Alþingishúsinu. Afmælisnefnd sem
skipuleggur hátíðahöld í tilefni af 100 ára af-
mæli fullveldis Íslands stendur að útgáfunni
sem þykir vönduð. Textar sagna og þátta hafa
verið endurskoðaðir með hliðsjón af rann-
sóknum og þá fylgir útgáfunni margvíslegt
skýringarefni svo sem á um 600 vísum sem
fylgja sögum og þáttum. Þá prýða bækurnar
myndverk eftir dönsku listakonuna Karin Birg-
itte Lund.
Saga forlag sér um útgáfuna en ritstjórar
eru Örnólfur Thorsson, Bragi Halldórsson, Jón
Torfason, Aðalsteinn Eyþórsson og Sverrir
Tómasson. Umsjón með útgáfunni hafði Gísli
Sigurðsson, rannsóknarprófessor við Árna-
stofnun, og útgefandi er Jóhann Sigurðsson.
Verndari útgáfunnar er Vigdís Finnbogadóttir,
fv. forseti Íslands, og var henni einnig afhent
eintak við þetta tilefni sem og fulltrúum þeirra
flokka sem eiga fulltrúa á Alþingi. sbs@mbl.is
Ný útgáfa Íslendingasagna og -þátta komin út í tilefni af fullveldisafmæli
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Forsetarnir fengu fyrstu eintök bókanna
Allt fór vel fram á hátíðahöldum í
gær, á þjóðhátíðardeginum 17. júní.
Sunnanlands var ágætt veður fram
eftir degi en seinnipartinn gekk á
með skúrum sem settu strik í reikn-
inginn. Í Reykjavík var það Sigrún
Edda Björnsdóttir leikkona sem
flutti ávarp fjallkonunnar, sem
Linda Vilhjálmsdóttir samdi. Þá var
Edda Björgvinsdóttir útnefnd Borg-
arlistamaður Reykjavíkur 2018 og
forseti borgarstjórnar, Líf Magneu-
dóttir, lagði blómsveig á leiði Jóns
Sigurðssonar og Ingibjargar Ein-
arsdóttur í gamla kirkjugarðinum
við Suðurgötu.
Úti um land var sömuleiðis fjöl-
breytt dagskrá. Á Akureyri setti
brautskráning við MA svip á hátíða-
höldin, en þar settu 164 upp hvíta
stúdentshúfu. sbs@mbl.is
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Hátíðlegt Líf Magneudóttir lagði
blómsveig á leiði Jóns forseta.
Þjóðhátíð
með skúrum
 Brautskráð nyrðra