Morgunblaðið - 18.07.2018, Blaðsíða 30

30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. JÚLÍ 2018
Valgerður Þ. Jónsdóttir
vjon@mbl.is
„Theaster Gates getur verið
býsna magnaður. Ég fór einu
sinni á fyrirlestur hjá honum í
Wales þar sem hann söng um
mismunandi gljástig steinsteypu
í geðveikislega flottum gospel
stíl,“ segir Ragnar Kjartansson
myndlistarmað-
ur. Listamenn-
irnir, sem báðir
eru leiðandi í
heimi alþjóð-
legrar samtíma-
listar, ætla að
taka tal saman
fyrir opnum
tjöldum á við-
burði með yf-
irskriftinni
Gjörningar og
skúlptúrar, í Listasafni Reykja-
víkur fimmtudaginn 23. ágúst.
Þar munu þeir ræða um
listsköpun sína í tengslum við
gjörninga, en báðir eru þekktir
fyrir margbrotin verk þar sem
gjörningar eru hluti rýmis- og/
eða myndbandsverka eða eru
tímabundin inngrip í rými eða
samfélag, svo vitnað sé í tilkynn-
ingu frá safninu.
Lýsingar Ragnars eru ekki al-
veg á jafn hástemmdum nótum.
Hann þekkir Gates og veit að
hann er til margs vís. „Gates er
ekki mjög formfastur, þannig að
ég lít frekar á samtal okkar sem
nokkurs konar skemmtiatriði,
svona eins og Eyfa og Stebba
kannski,“ segir Ragnar með vís-
un í söngdúettinn Eyjólf Krist-
jánsson og Stefán Hilmarsson.
Að Gjörningum og skúlptúrum
standa Listasafn Reykjavíkur og
Nasher Sculpture Center í Dall-
as. Theaster Gates er handhafi
hinna árlegu Nasher-verðlaun-
anna í ár og er viðburðurinn hluti
af umræðudagskrá stofnunar-
innar, sem haldin er á hverju ári
á ólíkum stöðum í heiminum.
Rokk og ról eins og Gates
Markús Þór Andrésson,
deildarstjóri sýninga og miðlunar
hjá Listasafni Reykjavíkur, stýr-
ir samtalinu. Ragnar býst við að
hann passi upp á að þeir félagar
haldi sig á jörðinni og samtalið
verði ekki allt of mikil vitleysa.
Spurður hvort þeir Gates hafi
eða ætli að undirbúa samtalið
svarar hann neitandi.
„Gates er ekki þannig gæi að
ég þurfi draga fram prúða MR-
inginn sem í mér býr til að und-
irbúa viðburðinn með honum. Ég
ætla bara að þykjast vera kúl,
svona rokk og ról eins og hann.“
Aðspurður segir Ragnar að
samtalið verði í smekklegri lengd
þannig að fólki fari ekki að leið-
ast. „Ég býst við að áherslan
verði meiri á verk Gates en mín,
enda er áhugavert að fá rödd
hans inn í íslenska myndlistar-
samhengið. Gates er alveg í
framlínunni í hinni stóru, amer-
ísku rödd myndlistar um þessar
mundir. Þar vestra hefur orðið
mikil vakning. Listin er óðum að
fara út úr þessu gamla hvítu
kalla mengi, sem hún hefur lengi
verið í. Fjölbreytileikinn í listinni
og á söfnunum eykst jafnt og
þétt – sem er áhugavert á sama
tíma og stjórnvöld eru jafn fá-
ránleg og sorgleg og raun ber
vitni.“
Ragnar kveðst halda mikið upp
á Theaster Gates sem listamann
og manneskju. „Við höfum tekið
þátt í sömu sýningum og orðið
ágætis kunningar á ekrum list-
arinnar,“ segir hann og fer
nokkrum orðum um manninn og
list hans: „Gates er ekki pólitísk
málpípa eins né neins, hann er í
senn gagnrýninn, lífsglaður og
ljóðrænn. Hann er í rauninni
„djúpáhugaverður“ í því hvernig
hann fjallar um afrísk/amerísku
söguna og heimaborg sína Chi-
cago þar sem hann er með stúdíó
í einu af alræmdustu hverfunum.
Öfugt við sögu okkar Íslend-
inga, sem alla tíð hefur verið
haldið lifandi, hefur saga afrísk/-
amerísks fólks í Bandaríkjunum
ekki komið almennilega upp á yf-
irborðið. Gates hefur nánast þrá-
hyggjukenndan áhuga á að varð-
veita þá sögu í list sinni og leitar
víða fanga. Þótt allt sé á hverf-
anda hveli og öllum sé sama, ger-
ir hann það á sinn fallega, ljóð-
ræna hátt. Hann er fáránlega
skemmtilegur í svona samtölum
og er með eldmóði sínum fljótur
að ná til áheyrenda, enda mun
hann hafa ætlað að verða prédik-
ari og prestur.“
Ragnar og Theaster Gates eiga
margt sameiginlegt í líf og list.
Þeir eru af sömu kynslóð, vinna
báðir mikið með tónlist og arf-
leifðina í verkum sínum þar sem
þeir eru oft með miklar sam-
félagslegar skírskotanir og eru „
... börn 20. aldar að reyna að
„meika sens“ úr 21. öldinni,“
botnar Ragnar.
Góðir kunningjar á ekrum listarinnar
 Theaster Gates og Ragnar Kjart-
ansson tala saman fyrir opnum tjöldum
Áhugaverður Gates fyrir miðju ásamt hljómsveitinni Black Monks, sem stundum spilar undir hjá honum.
Ragnar
Kjartansson
K O M I N Í B Í Ó