Morgunblaðið - 11.08.2018, Qupperneq 33

UMRÆÐAN 33
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 2018
Dalvegi 10-14 • 201 Kópavogi • 595 0570 • Parki.is
Margar gerðir
af innihurðum
Hjá Parka færðu gullfallegar
innihurðir frá Grauthoff.
Mikið úrval, sjón er sögu ríkari!
Bjóðum aðeins það besta fyrir þig!
Margar gerðir
af innihurðum
Mörkinni 6 - Sími 568 7090 - veidivon@veidivon.is - veidivon.is
Léttari og öflugri Gore-tex filma.
Stillanleg hetta.
9 geymsluvasar.
Stillanleg ermastroff.
Verð 84.900
Simms
G4 Pro Jacket
Almenn sátt hefur
ríkt á Íslandi undan-
farin ár um stefnu
landsins í öryggis- og
varnarmálum. Grunn-
atriði í stefnunni er að-
ild landsins að Atlants-
hafsbandalaginu og
varnarsamningurinn
við Bandaríkin. Þó hef-
ur einn stjórnmála-
flokkur verið algjör-
lega á móti þessari
stefnu og það er Vinstri græn (VG).
Eftir að Bandaríkjaher hvarf af landi
brott árið 2006 hafa samskipti og
áherslur stjórnvalda gagnvart NATÓ
aukist, sem m.a. leiddi af sér að aðild-
arlönd NATÓ hafa gegnt sk. loftrým-
isgæslu hér á landi, þar sem flugherir
einstakra NATÓ-landa hafa sent
nokkrar orrustuþotur til Íslands til
æfinga í 2-4 vikur.
Nú bregður svo við að síðan Katrín
Jakobsdóttir tók við sem forsætisráð-
herra hefur hræsni VG í varnarmál-
um komið berlega í ljós. Í fyrsta lagi
ber að nefna að bandaríski herinn
mun standa fyrir mestu framkvæmd-
um í sögu varnarmála á Keflavíkur-
flugvelli síðan 2006, þar sem það á að
endurnýja og breyta flugskýli sem
sinnir kafbátaleitarflugvélum sem
verða staðsettar á flugvellinum þegar
framkvæmdum lýkur. Ekki bar mikið
á andstöðu VG við þessari uppbygg-
ingu hernaðarmannvirkja á Keflavík-
urflugvelli. Í öðru lagi bárust fréttir
af því nýlega að bandaríski flugher-
inn mun sinna loftrýmisgæslu í ágúst-
mánuði með 13 herþotum! Þessi fjöldi
er stigmögnun á loftrýmisgæslu sem
hefur hingað til verið
sinnt af fjórum til sex
orrustuþotum í hvert
sinn og gerist á sama
tíma og VG leiðir ríkis-
stjórn. Í þriðja lagi
mætti Katrín Jakobs-
dóttir nýlega á leiðtoga-
fund NATÓ og tók full-
an þátt á fundinum. Það
er engin heilög skylda
forsætisráðherra að
mæta á þessa fundi. Má
í því samhengi nefna að
Jóhanna Sigurðardóttir
mætti ekki á þessa fundi fyrstu tvö
árin sem hún var forsætisráðherra
því hún var upptekin af því að bjarga
landinu frá gjaldþroti. Í stað hennar
mætti Össur Skarphéðinsson
utanríkisráðherra á þessa fundi.
Svo fullrar sanngirni sé gætt, þá er
erfitt fyrir VG að krefjast þess að Ís-
land gangi úr NATÓ enda styður
enginn stjórnmálaflokkur sem á full-
trúa á Alþingi þá kröfu flokksins. Aft-
ur á móti er það hræsni að vera á
móti veru Íslands í NATÓ og hernað-
arbandalögum og hernaði almennt
þegar VG leiðir ríkisstjórn sem leyfir
miklar hernaðarframkvæmdir á
Keflavíkurflugvelli, stigmögnun á
loftrýmisgæslu og tekur þátt í starfi
NATÓ af fullum þunga.
Allt á vakt VG
Eftir Gunnar Alex-
ander Ólafsson
Gunnar Alexander
Ólafsson
» Síðan Katrín Jakobs-
dóttir tók við hefur
hræsni VG í varnar-
málum komið í ljós.
Höfundur er heilsuhagfræðingur.
gunnaralexander1212@gmail.com
Þingvallanefnd hef-
ur nú sent frá sér til
kynningar endur-
skoðaða stefnumörk-
un þjóðgarðsins á
Þingvöllum, sem er
ítarleg að vöxtum og
um margt vel unnin.
Þó verð ég að segja
að mér hafi verið illa
brugðið, þegar ég las
eftirfarandi setningu
á bls. 19 í skýrslunni, sem ég satt
að segja hélt fyrst að ætti að vera
grín. Þar segir þetta orðrétt.
„Starfsemi á vegum einkaaðila
innan þjóðgarðsins fellur að skýr-
um ramma sem viðheldur náttúru-
legu og vistvænu yfirbragði með
virðingu fyrir helgi staðarins.
Slíkri þjónustu er valinn staður í
samræmi við stefnu um land-
notkun og almennt í hæfilegri fjar-
lægð frá þinghelginni.“
Í miðjum friðlýstum þjóðgarðin-
um, sem er á heimsminjaskrá
UNESCO er gjáin Silfra. Þar reka
sjö fyrirtæki froskköfunarstarf-
semi sína. Á árinu 2016 fóru
45.000 manns í gjána, þar af köf-
uðu aðeins 7.000, en hinir 38.000
busluðu (snorkluðu) í yfirborðinu.
Tekjurnar sem þetta gaf af sér
fyrir þessa sjö aðila í afþreyinga-
iðnaðinum nam þá einum milljarði
króna. Greiðslan sem þjóðgarð-
urinn tók fyrir að leyfa þessum að-
ilum að riðlast á friðlýstri náttúr-
unni og helgi staðarins var kr.
1.000.- á mann.
Vegna framangreindra tilvitn-
aðra orða úr endurskoðaðri stefnu-
mörkun þjóðgarðsins, þá vil ég
leyfa mér að spyrja eftirfarandi
spurninga, sem ég vænti að for-
maður Þingvallanefndar muni sjá
sér fært að svara.
Fellur froskköfunarstarfsemin
sem þessi sjö fyrirtæki reka þarna
í gjánni Silfru, „að
skýrum ramma sem
viðheldur náttúrulegu
og vistvænu yfirbragði
með virðingu fyrir
helgi staðarins“?
Er þessi köfunar-
starfsemi „í hæfilegri
fjarlægð frá þinghelg-
inni“, þar sem hún er
starfrækt rétt aftan
við Þingvallabæinn?
Var þessi starfsemi
leyfð með einhverjum
skilyrðum með
verndarmarkmið þjóðgarðsins að
leiðarljósi? Ef svo, þá hvernig er
þá framkvæmdin hjá þessum sjö
fyrirtækjum varðandi það? Var
það gert með mútugreiðslu til
þjóðgarðsins kr. 1.000.- pr. kafara
í formi þjónustugjalds?
Er þessi köfunarstarfsemi í
samræmi við eða forsenda þess að
þjóðgarðurinn eigi í dag heima á
heimsminjaskrá UNESCO?
Fyrst krafa UNESCO var að öll
barrtréin í þjóðgarðinum væru
fjarlægð, þar sem þau séu ekki
upprunalegur gróður, hvernig
kemur það þá heim og saman, að
stálmannvirkið (stiginn), sem fest
var í gjábarm Silfru brjóti ekki í
bága við náttúrulegt umhverfi
þjóðgarðsins og helgi staðarins?
Teljast froskköfunarbúningar
vera í samræmi við klæðnað forn-
manna eða síðari tíma manna, sem
ástæða er til að hafa til sýnis fyrir
gesti Þingvalla?
Eins og málum er komið í dag
varðandi atvinnureksturinn í
Silfru, þá er tvennt í stöðunni, sem
verður að velja á milli. Annað
hvort eða. Annar möguleikinn er
sá, að leyfa þessari afþreyingar-
starfsemi að halda áfram og kasta
fyrir róða náttúrverndarsjónar-
miðum og öllu því sem snertir
þinghelgi Þingvalla og því sem
þjóðgarðurinn stendur fyrir. Jafn-
framt að gæta jafnræðis og leyfa
þá öðrum að fénýta sér þjóðgarð-
inn með öðrum afþreyingar-
möguleikum, þætti gestum stað-
arins lítið til náttúru Þingvalla
koma einnar og sér og hefðu ekki
heldur áhuga á froskköfuninni á
staðnum, en vildu heldur aðra af-
þreyingarmöguleika. Verði óbreytt
ástand áfram, þá ættum við að
eiga frumkvæðið að láta taka þjóð-
garðinn á Þingvöllum af heims-
minjaskrá UNESCO, heldur en að
verða fyrir þeirri skömm, að það
verði gert að frumkvæði
UNESCO. Þjóðgarðurinn á ekki,
eins og staðan er í dag, að vera á
heimsminjaskránni á fölskum for-
sendum eða verið sé að skreyta
sig með stolnum fjöðrum.
Hinn kosturinn er sá að banna
alfarið þessa köfunarstarfsemi og
halda fast við það sem þjóðgarð-
inum er ætlað að standa fyrir, þ.e
óspilltri náttúru þar sem friðhelgi
staðarins sé virt og höfð í for-
grunni. Þetta er eitthvað sem síð-
ustu þjóðgarðsverðir virðast ekki
hafa áttað sig fyllilega á eða mun-
inum á þjóðgarði og skemmtigarði.
Ekki var það náttúruverndin, frið-
lýsingin eða þinghelgi Þingvalla,
sem höfð var að leiðarljósi, þegar
köfunarstarfsemin í Silfru var
leyfð. Þess í stað var það gert til
þess að aðilar í ferðaþjónustu
gætu auðgast á kostnað þessa
helgasta staðar okkar Íslendinga
og því jafnframt fórnað, sem stað-
urinn á að standa fyrir vegna auð-
hyggjunnar. Að þessi köfunar-
starfsemi í Silfru hafi verið leyfð
yfirhöfuð er að mínu mati hrein
þjóðaskömm, sem þyrfti að stöðva
hið fyrsta og koma hinum friðlýsta
þjóðgarði í upphaflegt ástand.
Afþreyingariðnaður
og náttúruvernd
Eftir Jónas
Haraldsson
Jónas Haraldsson
» Að þessi köfunar-
starfsemi í Silfru
hafi verið leyfð yfirhöf-
uð er að mínu mati hrein
þjóðaskömm.
Höfundur er lögfræðingur