Morgunblaðið - 23.08.2018, Blaðsíða 30

30 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. ÁGÚST 2018
Inngangur Útbúinn hefur verið móttökusalur við munnann.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Það er ógleymanlegt að skoða kjarn-
orkubyrgið í Bad Neuenahr-
Ahrweiler í vesturhluta Þýskalands.
Byrgið er eins og tímavél. Þar vakn-
ar kjarnorkuógnin á ný.
Með inngöngu Vestur-Þýskalands
í Atlantshafsbandalagið, NATO, árið
1955 fylgdi sú skylda að byggja
byrgi fyrir lykilfólk í stjórnkerfinu
og hernum ef gerð yrði árás á landið
með kjarnavopnum.
Fyrir valinu urðu gömul lestar-
göng. Nasistar notuðu þau í síðari
heimsstyrjöldinni og Frakkar
sprengdu hluta þeirra niður eftir að
stríðinu lauk. Vinna við að hreinsa
úr göngunum hófst árið 1959 og hóf-
ust framkvæmdir árið 1960. Fyrsta
heræfing NATO fór þar fram árið
1966 og byrgið var fullgert 1972.
Byrgið var í notkun til ársins 1997.
Þaðan hefðu stjórnvöld svarað
kjarnorkuárás á landið.
Lokað hluta ársins
Stjórnvöld í Vestur-Þýskalandi
höfðu aðsetur í Bonn. Áætlanir
gerðu ráð fyrir að æðstu yfirmenn
yrðu fluttir með flugvél og að henni
yrði lent á hraðbraut nærri byrginu.
Kalt er í byrginu og borgar sig að
klæða sig vel. Uppgefið hitastig er
12 gráður. Byrgið er lokað frá
nóvember til mars. Gengið er um
nokkrar þykkar stálhurðir á leið inn
í byrgið. Ein er nærri metri á þykkt.
Framarlega eru sturtur sem áttu að
hreinsa fólk af geislavirkum efnum.
Núverandi byrgi er ekki nákvæm-
lega eins og það var í fullri notkun.
Þá skoða gestir aðeins brot af
gríðarlega víðfeðmu gangakerfi.
Þeir sjá þó margt af því forvitni-
legasta. Á leiðinni má sjá stríðskort
sem notað hefði verið í stríði. Ísland
er ofarlega fyrir miðju. Á kortið
hefði heraflanum verið stillt upp eins
og seglum á ísskáp. Þá má sjá
Bosch-upptökuvélina sem kanslari
Þýskalands hefði notað til að ávarpa
þjóðina í stríði. Á einum veggnum er
búið að endurprenta drög að því
ávarpi. „Lifi Þýskaland. Lifi Evrópa.
Lifi frelsið,“ segir þar í lokin.
Á herbergisgangi er lítið svefn-
herbergi ætlað kanslaranum einum.
Athygli vekur að upphaflega virðast
veggir hafa verið málaðir grænir. Sá
litur þykir hafa róandi áhrif.
Byrgið þykir ásamt Berlínar-
múrnum meðal merkustu minja um
kalda stríðið í Þýskalandi. En eins
og Styrmir Gunnarsson, fyrrverandi
ritstjóri Morgunblaðsins, rifjar upp
á vefsíðu sinni eru nú umræður
hafnar í Þýskalandi um „hvort
breyttir vindar, sem blása frá Wash-
ington Donalds Trumps leiði til þess,
að Þýzkaland verði að koma sér upp
kjarnorkuvopnum til þess að standa
jafnfætis Rússlandi hernaðarlega
séð“.
Nútímalegri útgáfa af kjarn-
orkubyrgi er vafalaust á leyndum
stað í Þýskalandi.
Skjól ef kæmi til kjarnorkustríðs
 Við fjallshlíð eina var útbúið leynilegt byrgi fyrir ráðamenn í Vestur-Þýskalandi  Þar áttu 3.000
lykilmenn í stjórnkerfinu að fá skjól í kjarnorkustríði  Þar hefði kanslari ávarpað þjóðina í stríði
Leynd Menn sem gerðu byrgið bjuggu í klaustri skammt hjá.
Hvílustaður Herbergi kanslarans.
Skjól Varna þurfti miklu höggi.
Vel falið Skógarþykknið huldi innganginn og loftræstiop.
Horft í tómið Byrgið var byggt í kringum gömul lestargöng sem flytja áttu hermenn og hergögn í stríði við Frakka.
Morgunblaðið/Baldur
Stríðskort Á kortið hefði mátt staðsetja kafbáta og önnur hergögn. Fyrir ávarp Bosch-upptökuvél.
Stema kerrurCompair loftpressur
Breitt úrval atvinnutækjaBreit úrval atvinnut kja
Stema kerrurCompair loftpressur
Opið 8:30 - 17:00 virka daga - Sími: 562 3833
asafl.is
HJALLAHRAUNI 2, 220 HAFNARFIRÐI