Breiðfirðingur - 01.04.1999, Qupperneq 34

32
BREIÐFIRÐINGUR
Ólafur Elímundarson.
á ýmsum tímum voru í héraðinu til þess að kynna sér land-
gæði og búskaparhætti, líf og efnalega afkomu manna, eða á
tímabilinu frá því um 1750 og fram til um 1940.
Heimildir þær sem hér verður stuðst við eiga það sameigin-
legt að þær eru flestar frá mönnum sem bjuggu utan héraðsins
og litu það augum aðkomumannsins, og ef til vill stundum af
litlum skilningi. Einnig verður stuðst við sýslu- og sóknarlýs-
ingar presta í sýslunni frá því um 1840, nokkurra sem bjuggu
þar eða ólust þar upp og svo síðast en ekki síst ævisögu Ama
prófasts Þórarinssonar,1 sem vann ævistarf sitt um nær hálfrar
aldar skeið í Hnappadalssýslu, en á ævisögu hans ber að sjálf-
sögðu fyrst og fremst að líta sem bókmenntaverk. Athugað
verður hvort á þessum viðhorfum séu ákveðin mynstur eða
dæmigerð í heild og dregnar af því ályktanir.
Landgæði og búskaparhættir
Löngum hefur verið litið á stóran hluta Snæfellsness sem gott
til búsetu. Á sunnanverðu nesinu er „óslitið graslendi alla leið
vestan frá Jökli uppá Mýrar“,2 segir Halldór Kiljan Laxness
(1902-1998), en á norðanverðu nesinu yst, eða undir Jökli,
var „Höfuðborg íslenzka sjávarútvegsins“.3 Á innanverðu nes-