Ljósmæðrablaðið - 01.07.2017, Page 4

4 Ljósmæðrablaðið - júlí 2017
Enn kemur Ljósmæðrablaðið út, á 95. aldursári, um mitt sumar
þegar sól stendur sem hæst. Á sama tíma er komið að ritnefndar-
og ritstjóraskiptum. Hrafnhildur Ólafsdóttir skilar góðu verki eftir
sex ára setu í ritstjórastólnum og eru henni þökkuð vel unnin störf.
Ritnefndin og nýr ritstjóri Ólöf Ásta Ólafsdóttir, sem nú tekur við,
mótar ritstjórnarstefnu næstu tveggja ára, fram að 100 ára afmæli
Ljósmæðrafélagsins sem verður fagnað vorið 2019 þegar Norræna
ljósmæðraráðstefnan verður haldin í Reykjavík. Það ár er gert ráð
fyrir að útgáfa Ljósmæðrablaðsins verði veigameiri, samfara útgáfu
sérstaks afmælisrits og nýs ljósmæðratals, sem löngu er kominn tími
til að gefa út.
Litlar sem engar breytingar eru á útliti blaðsins sem nú lítur
dagsins ljós, en búast má við einhverjum breytingum þegar fram í
sækir. Ýmsar hugmyndir hafa verið settar fram, til dæmis varðandi
forsíðu, uppsetningu og efnistök. Áætlað er að bæta rafræna útgáfu,
fjölga ritrýndum greinum en einnig fræðslugreinum samþykktum af
ritstjórn sem nýtast til sí- og endurmenntunar. Þá eru uppi hugmyndir
um að halda áfram að víkka efnistök blaðsins jafnvel þannig að
blaðið höfði til stærri hóps og þá geta möguleikar opnast fyrir frekari
dreifingu. Í auknum mæli verður blaðið menningarlegt á sviði
ljósmóðurfræða og þverfræðilegt á gagnrýnan hátt, um heilsueflingu,
heilbrigðisþjónustu, kven- og kynheilbrigði, foreldrahlutverk,
fjölskylduna, barneignarferlið og nýja barnið.
Þetta blað er eins og síðustu ár prentað hjá Prentun.is í Hafnarfirði,
litlu fyrirtæki með stórt hjarta eins og segir á heimasíðu þess. Þar er
veitt persónuleg þjónusta og kappkostað er að vinna blaðið samkvæmt
nýjustu tækni, á hagkvæman hátt á umhverfisvænan pappír. Skrifstofa
Ljósmæðrafélagsins sér um að afla auglýsinga í blaðið og þær standa
undir kostnaði við útgáfuna og er það vel.
Að venju er umfjöllunarefni blaðsins fjölbreytt, í formi
fræðslugreina, fréttatilkynninga og með birtingu mynda úr námi og
fag- og félagsstarfi ljósmæðra. Frásagnir eru frá stjórn og ýmsum
hópum ljósmæðra sem þróa sig faglega og sækja af dugnaði námskeið
og ráðstefnur á vegum Ljósmæðrafélagsins, ljúka doktorsprófi eða
hljóta viðurkenningar fyrir að vera ungur vísindamaður á Landspítala.
Fastir liðir eru á sínum stað; ljósmæður ræða um mál ofarlega í
huga sem hvetja okkur til dáða og nemaverkefni birtast en lítið gagn
er af þeim lokuðum á netinu eða uppi í hillum. Nýburagulan, greining
og meðferð á henni, er tekin fyrir í fræðslugreinum, annars vegar er
um að ræða BS verkefni í læknisfræði og hins vegar klínískt fræðilegt
verkefni 2. árs nema í ljósmóðurfræði. Við fáum líka að kynnast
nýjungum í meðferð á meðgöngu, í fyrsta lagi um næringarmeðferð
og öðru lagi um breytingar á skipulagi meðgönguverndar frá því að
vera eingöngu einstaklingsbundin til að vera líka veitt í hóp. Saga
og þróun í fósturgreiningu er einnig tekin til umfjöllunar og sagt frá
skipulagi starfsnáms og sérhæfingu ljósmæðra á þessu mikilvæga
sviði.
Það er ljóst að umönnun og samband ljósmæðra við konur og
fjölskyldur þeirra byggir á faglegri færni í að þekkja og mæta ólíkum
þörfum kvenna og hafa innsæi og kunnáttu í að höndla óvissuna sem
fylgir barneignarferlinu. Bakgrunnur, væntingar og þarfir kvenna
kalla á ólíka umönnun og ljósmóðurmeðferð. Mannréttindi og þörf
fyrir mannlega nánd er þó í grunninn öllum konum og fjölskyldum
mikilvæg og sameiginleg, eins og kom fram í erindi Lesley Page
hérlendis á Alþjóðadegi ljósmæðra 5. maí síðast liðinn. Gagnreynd
þekking í ljósmóðurstarfi og niðurstöður fjölda rannsókna sýna
einnig fram á að ljósmóðurrekin og samfelld þjónusta sé lykilatriði
fyrir örugga og farsæla fæðingu. Velta má upp þeirri spurningu hvort
það sé í raun forsvaranlegt að bjóða ekki upp á eða þróa samfellt
þjónustuform til ávinnings fyrir barnshafandi konur og fjölskyldur
þeirra, svokallaða MFS þjónustu. Þá þarf að leita svara við hvers
vegna svo erfitt það hefur reynst bæði hér á landi og víða um heim að
bjóða upp á og viðhalda slíkri þjónustu.
Segja má að ljósmæður úti á landi, þar sem konur geta fætt í
heimabyggð, hafi haldið merkinu á lofti og síðustu ár rekið eins
konar fæðingarheimili með samfellda þjónustu að leiðarljósi innan
heilbrigðisstofnana með eða án aðgangs að skurðstofu. Nú hafa þau
gleðitíðindi gerst í Reykjavík að ljósmæður hafa að nýju, eftir rúm
20 ár, opnað fæðingarheimili utan sjúkrahúss. Til heiðurs þeim prýða
þær forsíðu þessa blaðs. Ljósmæðrablaðið tekur undir með Steinunni
H. Blöndal sem skrifar í ritstjórnargrein: „Með Þori, Getu og Vilja
hafa þessar hugrökku Bjarkarljósmæður nú náð settu markmiði. Til
hamingju og megi starfsemin vaxa og dafna barnshafandi konum og
fjölskyldum þeirra til gæfu“.
Ný ritstjórn Ljósmæðrablaðsins hlakkar til að fá efni frá
ljósmæðrum í blaðið. Ljósmæðrablaðið er okkar vettvangur til
samskipta og faglegs þroska innan stéttarinnar og í þágu kvenna og
fjölskyldna í ljósmóðurstarfi.
Lyklum skilað
Núverandi og fyrrverandi ritstjóri Ólöf Ásta Ólafsdóttir og
Hrafnhildur Ólafsdóttir.
R I T S T J Ó R N A R P I S T I L L