Ljósmæðrablaðið - 01.07.2017, Side 11

11Ljósmæðrablaðið - júlí 2017
Opnun fæðingastofu Bjarkarinnar
Það eru þess vegna miklar gleðifréttir í fæðingarþjónustu á Íslandi
að langþráður draumur hefur nú ræst: Björkin hefur skotið rótum,
er farin að blómstra og ný afkvæmi spretta fram. Ásetningur
Bjarkarljósmæðra hefur frá upphafi verið að auka valmöguleika
í fæðingaþjónustu við barnshafandi konur á Íslandi, fyrst með því
að bætast í hóp fámennra, öflugra ljósmæðra sem ruddu brautina
síðustu tvo áratugi með fjölgun heimafæðinga sem nú er um 2%
fæðinga, frá því að vera í lágmarki fyrir árið 1995, og nú með
stofnun ljósmóðurrekins fæðingarstaðar, Fæðingastofu Bjarkarinnar
(Halfdansdottir, Smarason, Olafsdottir, Hildingsson og Sveinsdottir,
2015). Frá því að Fæðingarheimili Reykjavíkur var endanlega lokað
árið 1995 held ég að það megi fullyrða að flestir útskriftarárgangar
ljósmæðra hafi átt sér þann draum að endurvekja og bjóða konum
á höfuðborgarsvæðinu frekari valmöguleika á fæðingarstað,
einhvers konar fæðingarheimili utan spítalaumhverfis. Raddir um
nauðsyn þess að auka valmöguleika kvenna og fjölskyldna þeirra
á fæðingarstað urðu líklega háværari þegar Hreiðrið var lagt niður
árið 2014 og það sameinaðist Fæðingardeild í eina sameiginlega
Fæðingarvakt á Landspítalanum. Þróun síðustu áratuga hérlendis
hefur auk þess verið fækkun fæðingarstaða á landsbyggðinni og
konur utan af landi hafa í auknum mæli þurft að fara langan veg til
Reykjavíkur að fæða. Björkin hefur einmitt tiltekið að þeirra þjónusta
sé einnig viðbót fyrir konur utan af landi. Þær hafa oft á tíðum ekki
val um heimafæðingu þar eð þær eru fjarri heimilum sínum og langt í
næsta sjúkrahús ef á þyrfti að halda í fæðingunni.
Fyrir þó nokkru síðan átti ég eftirminnilegt samtal við konu
sem fæddi yngri börnin sín tvö heima. Þá var búið að loka
Fæðingarheimilinu við Eiríksgötu, en þar höfðu eldri börnin hennar
tvö fæðst. Hún gat ekki hugsað sér að fæða á spítala. Þessi kona
var mjög spennt fyrir undirbúningi heimafæðingarinnar og vildi
svo gjarnan að eldri börnin tækju þátt í undirbúningnum. Þetta
var fyrir tíma YouTube, en hún hafði orðið sér úti um hollensk
fæðingarmyndbönd sem áttu að undirbúa eldri börnin við að taka
þátt í fæðingunni. Skemmst er frá því að segja að börnin tvö höfðu
lítinn áhuga á að sjá þessar ókunnugu hollensku konur fæða börn.
Og strákurinn hennar, þá líklega um 11 ára, sagði við hana „Veistu
mamma, ég hef alveg áhuga á að sjá systkini mín fæðast, en ég get
ekki gert mér upp löngun til að hafa áhuga á þessum ókunnugu konum
í fæðingum.“ Mér segir svo hugur að þeir Halli minn séu sammála.
Heimafæðingar þessarar konu gengu hins vegar vel. Ég veit líka að
í dag fagnar þessi kona með okkur áhugafólki um verndun eðlilegra
fæðinga tilkomu Fæðingastofu Bjarkarinnar. Það kæmi mér ekki á
óvart ef sonur hennar fagnaði líka, þrátt fyrir takmarkaðan áhuga
á hollenskum myndböndum. Opnun slíkrar stofu er nefnilega ekki
bara áfangi fyrir barnshafandi konur heldur fjölskyldur þeirra líka,
verðandi feður, systkini og samfélagið í heild.
Með Þori, Getu og Vilja hafa þessar hugrökku Bjarkarljósmæður
nú náð settu markmiði. Til hamingju og megi starfsemin vaxa og
dafna barnshafandi konum og fjölskyldum þeirra til gæfu.
HEIMILDASKRÁ
Brocklehurst, P., Hardy, P., Hollowell, J., Linsell, L., Macfarlane, A., McCourt, C.
McCourt, N. Marlow, A. Miller, M. Newburn, S. Petrou, D., Puddicombe, M. Redshaw,
R. Rowe, J. Sandall, L. Silverton og M. Stewart. (2011). Perinatal and maternal
outcomes by planned place of birth for healthy women with low risk pregnancies: the
Birthplace in England national prospective cohort study. British Medical Journal 343.
doi:10.1136/bmj.d7400
Halfdansdottir, B., Smarason, A. K., Olafsdottir, O. A., Hildingsson, I., and Sveinsdottir,
H. (2015). Outcome of planned home and hospital births among low-risk women in
Iceland in 2005–2009: a retrospective cohort study. Birth, 42, 16-26. doi: 10.1111/
birt.12150
Hunter, M. Berg, I. Lundgren, O. A. Ólafsdóttir, og M. Kirkham. (2008). Relationships:
the hidden threads in the tapestry of maternity care, Midwifery, 24 (2)32–137. doi:
10.1016/j.midw.2008.02.003
Keating, A. og Fleming, V. (2009). Midwives – experiences of facilitating normal birth in
an obstetric-led unit: a feminist perspective, Midwifery, 25 (5), 518-527. doi:10.1016/j.
midw.2007.08.009
Kennedy, H.P., Grant, J. Walton, C., Shaw-Battista, J. og Sandall, J. (2010). Normalizing
birth in England: a qualitative study, Journar Midwifery Health, 55(3), 262-9 doi:
10.1016/j.jmwh.2010.01.006
Reed, B. og Walton, C. (2009). The Albany Midwifery Practice. Í Davies-Floyd, R.,
Barclay, L., Daviss, B. og Tritten, J. (ritstjórar). Birth models that work: England:
University of California Press.
Reed, B. (2016). Birth in Focus: London: Pinter and Martin.
Sandall, J., Soltani, H., Gates, S., Shennan, A. og Devane, D. (2013) Midwife-led continuity
models versus other models of care for childbearing women. Cochrane Database of
Systematic Reviews 2013, Issue 8. Art. No.: CD004667. doi: 10.1002/14651858.
CD004667.pub3