Ljósmæðrablaðið - 01.07.2017, Qupperneq 34

34 Ljósmæðrablaðið - júlí 2017
Lausnir TM Software eru notaðar daglega af þúsundum heilbrigðisstarfs-
manna á öllum helstu heilbrigðisstofnunum landsins s.s. sjúkrahúsum,
stofum sérfræðilækna, heilsugæslum, hjúkrunarheimilum auk apóteka.
Við erum leiðandi í hugbúnaði fyrir heilbrigðiskerfið
www.tmsoftware.is | Borgartúni 37, 105 Reykjavík | 545 3000
eftir fæðingu álitu 41% þeirra að ekki hefði verið eytt nægum tíma
í slíka fræðslu í meðgönguvernd (Helga Gottfreðsdóttir o.fl., 2016).
Klínískar leiðbeiningar um heilbrigðar konur í eðlilegri meðgöngu
gera ráð fyrir að frumbyrja mæti tíu sinnum í meðgönguvernd
yfir meðgönguna og er þá meðtalin koma við 41. viku (Hildur
Kristjánsdóttir o.fl., 2008). Gert er ráð fyrir að hver tími taki um
hálftíma, utan fyrstu komu sem yfirleitt tekur um eina klukkustund.
Frumbyrja er því hjá ljósmóður í samtals 5,5 klukkustundir yfir
meðgönguna. Væri þessi sama frumbyrja í hópmeðgönguvernd er
gert ráð fyrir að hún mæti tíu sinnum, í tvær klukkustundir í senn,
utan fyrsta viðtals með ljósmóður sem tekur um klukkustund. Konan
fær því 21 klukkustund í stað 5,5 klukkustunda með sinni ljósmóður
á meðgöngutímanum. Vegna þess hve ríflegur tími gefst til fræðslu
og umræðna er ekki talin þörf á að konur í hópmeðgönguvernd sæki
sér sérstaklega fæðingarfræðslunámskeið (Andersson o.fl., 2013). Í
hópmeðgönguvernd fá barnshafandi konur alla þá fræðslu sem þær
þurfa á einum stað. Í hópum skapast andrúmsloft sem getur verið erfitt
að skapa í samtali tveggja einstaklinga. Það að heyra aðrar konur tjá
sínar tilfinningar, áhyggjur eða hugsanir getur verið hjálplegt til að
viðurkenna sínar eigin tilfinningar og átta sig á að þær eru eðlilegar
(Risisky o.fl., 2013; Andersson 2012). Nýleg hollensk rannsókn sýndi
fram á að traust sem skapast í hópi kvenna í meðgönguvernd eykur
félagslegan stuðning sem aftur eflir sjálfstraust þátttakenda (Kweekel,
Gerrits, Rijnders og Brown, 2016).
Konur eru líklegri til að spyrja og stofna til umræðna þekki
þær hver aðra og þá ljósmóður sem sinnir fræðslunni. Auk þess
þekkja ljósmæður betur fræðsluþarfir og óskir hópsins sem þær
hitta ítrekað og fræðslan verður því hnitmiðaðri og líklegri til að
skila árangri. Kostnaður er minni fyrir pör sem hefðu annars þurft
að leita sér fræðslu utan meðgönguverndar og þá er jákvætt að í
hópmeðgönguvernd koma saman konur úr sama hverfi sem auðveldar
þeim að halda hópinn og veita hver annarri áframhaldandi stuðning
eftir að börnin koma í heiminn.
Viðhorf kvenna til hópmeðgönguverndar
Rannsóknir sýna að konur í hópmeðgönguvernd eru ánægðar
með fyrirkomulagið (C. Klima o.fl., 2009; Robertson o.fl.,
2009). Konum finnst þær vel undirbúnar fyrir fæðinguna og
foreldrahlutverkið og eru ánægðar með þá fræðslu og stuðning sem
þær fá í hópmeðgönguverndinni (Ickovics o.fl., 2007). Að auki sýna
rannsóknir að konur í hópmeðgönguvernd hafa meiri þekkingu á
barneignarferlinu og að þekking þeirra eykst meira á meðgöngu
samanborið við konur í hefðbundinni meðgönguvernd (Baldwin,
2006). Konur nefna að þeim finnist gott að fá upplýsingar beint frá
ljósmæðrum og upplýsingar í gegnum spurningar annarra kvenna í
hópnum sem þær sjálfar hefðu ekki þorað að spyrja, ekki munað eftir
að spyrja eða ekki áttað sig á að þær skorti svör við (McNeil o.fl.,
2012).
Rannsóknir hafa sýnt fram á ýmsa kosti hópmeðgönguverndar fyrir
barnshafandi konur, fagfólk og samfélagið í heild. Helst ber að nefna
jákvæð áhrif hópeflis og jafningjastuðnings sem myndast meðal
kvenna sem sækja hópmeðgönguvernd, aukinn tíma sem konur fá
með ljósmóður á meðgöngu og þar með aukin tækifæri til fræðslu og
umræðna. Niðurstöður rannsókna benda einnig til að konur séu betur
undirbúnar fyrir fæðingu og hafi betri þekkingu á barneignarferlinu í
heild en þær konur sem fá hefðbundna meðgönguvernd (Carter o.fl.,
2016).
Konum þykir stuðningur frá öðrum konum í hópmeðgönguvernd
mikilvægasti þáttur meðgönguverndarinnar. Þær finna til öryggis
í hópnum til að ræða það sem þeim liggur á hjarta um líðan sína,
áhyggjur og hugrenningar og uppskera skilning og stuðning annarra
kvenna og ljósmæðra (Herrman, Rogers og Ehrenthal, 2012; Novick
o.fl., 2011; Teate o.fl., 2011). Með þátttöku í hópmeðgönguvernd
öðlast makar einnig meiri þekkingu á meðgöngunni, barneignarferlinu
og líðan barnshafandi kvenna enda hafa rannsóknir sýnt að konur
sem höfðu maka sinn með í hópmeðgönguvernd fundu fyrir meiri
stuðningi heima fyrir en þær konur sem mættu einar (Baldwin, 2006;
McNeil o.fl., 2012; Rising, 1998). Í hópnum hitta þeir aðra maka,
fá tækifæri til að ræða upplifanir sínar og uppskera stuðning og
skilning frá öðrum í sömu stöðu. Það má ekki gleymast að í flestum
tilfellum eru tveir einstaklingar að eignast barn en ekki bara konan
sem ber barnið undir belti. Báðir einstaklingar þurfa að undirbúa
sig og sækja sér fræðslu jafnvel þó það krefjist fjarveru úr vinnu. Í
flestum tilfellum má með örlitlum sveigjanleika og opnum huga gera
slíkar breytingar á barneignaþjónustu til góðs fyrir verðandi foreldra
og samfélagið í heild. Fæðingarorlof maka er dæmi um nýjung sem
krafðist hugarfarsbreytingar líkt og oft er þegar nýjar aðferðir eru
teknar upp. Sveigjanleiki vinnuveitenda eða jafnvel sveigjanleiki
í heilsugæslu gæti gert hópmeðgönguvernd mögulega fyrir stærri
hóp fólks. Sums staðar hefur verið brugðið á það ráð að bjóða uppá
hópmeðgönguvernd utan hins hefðbundna skrifstofutíma.
SAMANTEKT
Konur hafa þörf fyrir fræðslu og upplýsingagjöf á meðgöngu en
rannsóknir benda til þess að væntingar þeirra séu ekki uppfylltar.
Vaxandi áhersla á hvers kyns skimanir og eftirlit með líkamlegri
heilsu getur beint athygli frá því að meðgangan er ekki síður
aðlögun og undirbúningur fyrir breytt hlutverk. Hópmeðgönguvernd
er áhugaverður kostur til að auka enn frekar tækifæri til
sjálfsstyrkingar og valdeflingar barnshafandi kvenna. Að auki
býður hópmeðgönguvernd barnshafandi konum og mökum þeirra
heilsuvernd, stuðning og fræðslu á skemmtilegan, hagkvæman og
áhrifaríkan máta.
HEIMILDIR:
Andersson, E., Christensson, K. og Hildingsson, I. (2013). Mothers‘ satisfaction with
group antenatal care versus individual antenatal care--a clinical trial. Sex Reprod
Healthc, 4(3), 113-120. doi:10.1016/j.srhc.2013.08.002
Baldwin, K. A. (2006). Comparison of selected outcomes of CenteringPregnancy versus
traditional prenatal care. J Midwifery Womens Health, 51(4), 266-272. doi:10.1016/j.
jmwh.2005.11.011
Carter, E. B., Temming, L. A., Akin, J., Fowler, S., Macones, G. A., Colditz, G. A. og
Tuuli, M. G. (2016). Group Prenatal Care Compared With Traditional Prenatal Care: A
Systematic Review and Meta-analysis. Obstet Gynecol, 128(3), 551-561. doi:10.1097/
aog.0000000000001560
Herrman, J. W., Rogers, S. og Ehrenthal, D. B. (2012). Women‘s perceptions of
centeringpregnancy: a focus group study. MCN Am J Matern Child Nurs, 37(1), 19-26.
doi:10.1097/NMC.0b013e3182385204
Hildingsson, I. og Radestad, I. (2005). Swedish women‘s satisfaction with medical and
emotional aspects of antenatal care. J Adv Nurs, 52(3), 239-249. doi:10.1111/j.1365-
2648.2005.03584.x
Ickovics, J. R., Kershaw, T. S., Westdahl, C., Magriples, U., Massey, Z., Reynolds,
H. og Rising, S. S. (2007). Group prenatal care and perinatal outcomes: a
randomized controlled trial. Obstet Gynecol, 110(2 Pt 1), 330-339. doi:10.1097/01.
aog.0000275284.24298.23
Klima, C., Norr, K., Vonderheid, S. og Handler, A. (2009). Introduction of
CenteringPregnancy in a public health clinic. J Midwifery Womens Health, 54(1),
27-34. doi:10.1016/j.jmwh.2008.05.008
Klima, C. S. (2003). Centering pregnancy: a model for pregnant adolescents. J Midwifery
Womens Health, 48(3), 220-225.
Manant, A. og Dodgson, J. E. (2011). CenteringPregnancy: an integrative literature review.
J Midwifery Womens Health, 56(2), 94-102. doi:10.1111/j.1542-2011.2010.00021.x
McNeil, D. A., Vekved, M., Dolan, S. M., Siever, J., Horn, S. og Tough, S. C. (2012).
Getting more than they realized they needed: a qualitative study of women‘s experience
of group prenatal care. BMC Pregnancy Childbirth, 12, 17. doi:10.1186/1471-2393-
12-17
Novick, G., Sadler, L. S., Kennedy, H. P., Cohen, S. S., Groce, N. E. og Knafl, K. A.
(2011). Women‘s experience of group prenatal care. Qual Health Res, 21(1), 97-116.
doi:10.1177/1049732310378655
Rising, S. S. (1998). Centering pregnancy. An interdisciplinary model of empowerment. J
Nurse Midwifery, 43(1), 46-54.
Rising, S. S., Kennedy, H. P. og Klima, C. S. (2004). Redesigning prenatal care through
CenteringPregnancy. J Midwifery Womens Health, 49(5), 398-404. doi:10.1016/j.
jmwh.2004.04.018
Robertson, B., Aycock, D. M. og Darnell, L. A. (2009). Comparison of centering
pregnancy to traditional care in Hispanic mothers. Matern Child Health J, 13(3),
407-414. doi:10.1007/s10995-008-0353-1
Teate, A., Leap, N., Rising, S. S. og Homer, C. S. (2011). Women‘s experiences of group
antenatal care in Australia--the CenteringPregnancy Pilot Study. Midwifery, 27(2),
138-145. doi:10.1016/j.midw.2009.03.001
Wedin, K., Molin, J. og Crang Svalenius, E. L. (2010). Group antenatal care: new
pedagogic method for antenatal care--a pilot study. Midwifery, 26(4), 389-393.
doi:10.1016/j.midw.2008.10.010