Ljósmæðrablaðið - 01.07.2017, Blaðsíða 36
36 Ljósmæðrablaðið - júlí 2017
Í blíðskaparveðri var hin árlega 5. maí ráðstefna í tilefni Alþjóðadags
ljósmæðra haldin í Nauthólsvík í Reykjavík. Ráðstefnunefnd á vegum
Ljósmæðrafélagsins, Þróunarstofu Heilsugæslunnar, mæðraverndar,
Námsbrautar í ljósmóðurfræði við Háskóla Íslands og fagráðs
ljósmæðra við Landspítala, á þakkir skildar fyrir góðan undirbúning.
Hugtökin salutogenesis og samskipti og hvernig þau endurspeglast
í ljósmóðurfræðinni voru á margan hátt kjarninn í erindum dagsins.
Salutogenesis er heilsuefling (og byggir á hugmyndum Antonovsky)
sem fjallar meðal annars um uppruna heilsunnar; vellíðan og trú á eigin
getu til að takast á við lífið á jákvæðan hátt og að erfið reynsla getur
verið þroskandi og sjálfstyrkjandi. Samskipti ljósmóðurinnar felast
meðal annars í að koma til móts við konu og fjölskyldu hennar, þar sem
hún er stödd og að hún upplifi sig við stjórn – allt lífið.
Gestafyrirlesari ráðstefnunnar var Lesley Page, hin þekkti leiðtogi
ljósmæðra í Bretlandi og á alþjóðavísu. Lesley er okkur að góðu kunn,
en hún hefur tvisvar áður komið til Íslands, og veitt innblástur við að
móta kennslu í ljósmóðurfræði og barneignarþjónustu. Í fyrirlestrum
sínum núna lagði hún áherslu á framtíð ljósmæðrahjálpar, hversu
mikilvæg hún sé í að vernda hina eðlilegu fæðingu til að bjarga og þróa
hágæða barneignarþjónustu, bæði í þróunarlöndum þar sem fátækt ríkir
og í velmegun hins tæknilega vestræna heims. Tár sáust á hvarmi þegar
Lesley sagði frá ferðalögum sínum og frá bágum aðstæðum kvenna og
barna og hvernig mannréttindi eru víða brotin gagnvart barnshafandi
konum. Víða vantar hina mannlegu nánd og ljósmæðraþekkingu til að
styðja við eðlilegt barneignarferli. Margar okkar hafa eflaust hugsað
hversu heppin við erum hér á Íslandi með okkar aðstæður og góðan
árangur í barneignarþjónustunni. Hér heima má þó margt bæta og mörg
aðkallandi verkefni eins og að bæta þjónustu við barnshafnandi konur
af erlendum uppruna, flóttakonur og fjölskyldur þeirra.
Í erindi um siðferðilegt viðmót í starfi fjallaði Salvör Norðdal
forstöðumaður Siðfræðistofnunar við Háskóla Íslands um hvernig
siðareglur geta verið hvetjandi í starfi. Hún ræddi meðal annars um hvernig dyggð og mannkostir skipta máli þegar við tökumst á við erfið
verkefni, hvernig við þurfum að vera næm á tilfinningar og nota innsæi
og dómgreind til að taka ákvarðanir.
Valgerður Lísa Sigurðardóttir, sérfræðiljósmóður á Landspítala og
doktorsnemi í ljósmóðurfræði sagði frá rannsókn sinni og annarra
sem staðfesta hversu mikil áhrif stuðningur ljósmóður hefur á
fæðingarreynslu. Hún benti einnig á salutogenesis niðurstöður sem
sýna að þótt fæðingarreynsla sé erfið þarf hún ekki að vera neikvæð.
Í áhrifamiklu erindi byggðu á doktorsrannsókn Sunnu Símonardóttur,
mannfræðings um erfiða reynslu mæðra af brjóstagjöf kom fram hversu
erfitt það er fyrir nýbakaðar mæður að upplifa valdleysi. Þetta minnti
á þátt okkar ljósmæðra í valdeflingu kvenna svo þær geti borið ábyrgð
og tekið sjálfstæða ákvörðun um brjóstagjöf: að á þær sé hlustað og
þegar konan þarf að hætta með barn á brjósti upplifi hún sig „samt sem
góða móður“.
Auðbjörg Bjarnadóttir, ljósmóðir og hjúkrunarfræðingur á
Kirkjubæjarklaustri fór á kostum þegar hún sagði á léttan hátt frá
samskipum sínum við samstarfsfólk í heilbrigðisgeiranum í Reykjavík,
Alþjóðadagur ljósmæðra, 5. Maí 2017:
Ljósmæður, mæður og
fjölskyldur, í sambandi allt lífið
okkar árlega ráðstefna