Morgunblaðið - 01.10.2018, Page 17

17
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 1. OKTÓBER 2018
Í störukeppni Þessi miðbæjarköttur furðaði sig á ketti á mynd í búð-
arglugga og gekk illa að fá hann til að bregðast við nærveru sinni.
Eggert
Í dag, 1. október, eru
liðin 69 ár frá stofnun
Alþýðulýðveldisins
Kína. Eftir stofnun
nýja Kína, sérstaklega
á síðustu 40 árum um-
bóta og opnunar, hafa
átt sér stað gríðar-
miklar breytingar í
Kína. Kína er nú annað
stærsta efnahagsveldi
heimsins og stærsta
heimsviðskiptaríkið og
tekur af ábyrgð aukinn þátt í alþjóða-
samfélaginu sem stórveldi.
Samskipti Kína og Íslands hafa
aldrei verið eins góð og um þessar
mundir. Mikið hefur verið um sam-
skipti á æðstu stigum stjórnsýslu
landanna og aukið traust á milli
stjórnvalda. Í ár hafa m.a. varaforseti
ráðgjafaþings Kína, Zhang Qingli,
ásamt leiðtogum frá miðstjórnarstigi
til sveitastjórnarstigs heimsótt Ís-
land. Forseti Alþingis Íslendinga,
Steingrímur J. Sigfússon, og Guð-
laugur Þór Þórðarson, utanríkis-
ráðherra Íslands, hafa báðir sótt
Kína heim á árinu. Allar hafa þessar
heimsóknir verið til að efla samskipti
ríkjanna.
Samstarf Kína og Íslands hefur
borið margvíslegan ávöxt. Frá því að
skrifað var undir fríverslunarsamn-
ing fyrir fimm árum síðan hafa við-
skipti landanna vaxið hröðum skref-
um. Samkvæmt íslenskum tölum
námu viðskipti landanna 403 millj-
ónum Bandaríkjadala árið 2014 en
voru komin upp í 590
milljónir árið 2017,
aukning sem nemur
13,8%. Kína heldur
stöðu sinni sem helsta
viðskiptaland Íslands í
Asíu. Fyrir stuttu síðan
var skrifað undir sam-
komulag sem tryggir að-
gang íslensks lamba-
kjöts á kínverskan
markað. Auk þess eru
samstarfsverkefni á
sviðum jarðvarma og
rafrænna viðskipta sem
færa viðskipti landanna á nýjar
brautir. Nýting Íslendinga á jarð-
varma, sem og tækni og reynsla á því
sviði eru vel metin af Kínverjum.
Samstarf landanna á þessu sviði á sér
bjarta framtíð. Þess utan er náið
samband á milli landanna í alþjóða-
starfi leitt af Sameinuðu þjóðunum
sem og varðandi málefni heimskauts-
ins, umhverfisvernd, loftslagsbreyt-
ingar o.fl. þar sem löndin hafa sam-
eiginlegra hagsmuna að gæta.
Margvísleg tengsl
Íslands og Kína
Margvísleg samskipti eiga sér stað
á milli íbúa landanna. Ferðamönnum
frá Kína hefur fjölgað ört á síðustu
árum. Árið 2017 komu um 86.000 kín-
verskir ferðamenn til Íslands og eru
þar með orðnir sjöunda fjölmennasta
þjóðerni sem sækir Ísland heim. Fjöl-
breytt menningarsamskipti eru á
milli landanna. Fjölmörg kínversk
ungmenni kjósa að láta draum sinn
rætast um að koma til Íslands til
náms. Undankeppni og þátttaka ís-
lenska karlalandsliðsins á heims-
meistaramótinu í knattspyrnu vakti
aðdáun og eftirtekt hjá Kínverjum.
Fleiri og fleiri Kínverjar þekkja til Ís-
lands og líkar við Ísland. Á sama hátt
fjölgar þeim Íslendingum sem hafa
áhuga á Kína. Ófáir Íslendingar eru
farnir að læra kínversku, laðast að
kínverskri menningu og hafa farið til
Kína til að ferðast, hefja nám eða
stunda viðskipti.
Þrátt fyrir að landfræðilega sé
mikil fjarlægð á milli landanna
tveggja og samfélagsaðstæður ólíkar
virða þjóðirnar hvor aðra á jafnrétt-
isgrundvelli og geta með því að nýta
það besta frá báðum þróast í samein-
ingu. Ég er fullur bjartsýni á sam-
skipti landanna til framtíðar litið. Mín
skoðun er sú að löndin þurfi að grípa
„ferns konar tækifæri“ sem í boði
eru:
Í fyrsta lagi sögulegt tækifæri
vegna þróunar Kína. Kína er á hrað-
leið í átt til nútímavæðingar og dyr
landsins munu einungis opnast meira
í framtíðinni. Á næstu fimm árum er
gert ráð fyrir að Kína muni flytja inn
varning að andvirði 8.000 milljarða
Bandaríkjadollara. Draga að erlenda
fjárfestingu að virði 600 milljarða
Bandaríkjadollara og fjárfesta er-
lendis fyrir um 750 milljarða Banda-
ríkjadollara. Kínverskir ferðamenn
erlendis munu verða 700 milljónir.
Þetta felur í sér margvísleg tækifæri
á samvinnu Kína og Íslands. Við þurf-
um að nýta okkur sem best fríversl-
unarsamninginn og á grundvelli öfl-
ugrar samvinnu í jarðvarma og
sjávarútvegi, auka við á nýjum stöð-
um. Stefna á að auka samvinnu á
sviðum fjarskipta, netviðskipta, ný-
sköpunar, endurnýjanlegrar orku o.fl
sviðum og þannig breikka viðskipta-
grunn landanna.
„Belti og braut“ – frumkvæði
til alþjóðlegrar samvinnu
Í annan stað, að grípa tækifæri
sem felast í samvinnu í tengslum við
„Beltis og brautar“-frumkvæðið.
„Belti og braut“ er mikilvægur vett-
vangur sem Kína býður upp á til að
auka alþjóðlega samvinnu. Frá því að
þetta frumkvæði var sett fram fyrir
fimm árum hafa yfir hundrað lönd og
alþjóðastofnanir gert samninga við
Kína um samvinnu á þessum vett-
vangi. Ófá verkefni eru komin af stað
til hagsbótar fyrir fjölmarga aðila.
Þekking á þessu frumkvæði er að
aukast hröðum skrefum í íslensku
samfélagi. Íslensk stjórnvöld eru já-
kvæð gagnvart framtakinu og íslensk
fyrirtæki sýna mikinn áhuga á að
taka þátt í „Belti og braut“. Bæði
lönd ættu að huga gaumgæfilega að
því hvar tækifæri liggja í samvinnu
landanna innan ramma „Beltis og
brautar“. Hefja sem fyrst beint flug á
milli landanna og gera hagkvæmniat-
hugun á að hrinda í framkvæmd „ís-
silkileiðinni“ á heimskautasvæðinu.
Finna möguleika í samvinnu á sviðum
innviðauppbyggingar og stafræns
hagkerfis. Efla samstarf við þróun-
aráætlanir og nýta kosti hvort annars
til að opna í sameiningu markaði
þriðja aðila og setja þannig nýjan
kraft í samstarf Kína og Íslands.
Í þriðja lagi, að nýta tækifæri sem
felast í auknum og dýpri samskiptum
á milli íbúa landanna. Góður grunnur
hefur verið lagður í dag að sam-
skiptum fólks þar sem hvor aðili get-
ur nýtt sína styrkleika til að full-
nægja kröfum almennings landanna
á sviðum menningar, menntamála og
ferðaþjónustu. Skipuleggja fjölbreytt
menningarleg samskipti og efla
ferðaþjónustu til aukins skilnings og
vináttu á milli íbúa landanna og
leggja þannig sterkan grunn að sam-
skiptum landanna.
Í fjórða lagi að grípa tækifæri sem
felast í samstarfi þjóðanna á alþjóða-
vettvangi. Löndin hafa svipaða skoð-
un á því að hvernig beri að efla al-
þjóðavæðingu í viðskiptum og
viðskiptafrelsi. Jafnframt eru þjóð-
irnar sammála þegar kemur að mál-
efnum heimskautsins, umhverfis-
vernd, loftslagsbreytingum, sjálf-
bærri þróun og kynjajafnrétti. Kína
er fastafulltrúi í öryggisráði SÞ. Ís-
land gegnir veigamiklu hlutverki í
mörgum alþjóðlegum stofnunum.
Löndin hafa átt farsælt samstarf á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna.
Framvegis ættu þjóðirnar að auka
samráð á alþjóðavettvangi og byggja
í sameiningu alþjóðasamfélag fyrir
allt mannkyn og leggja þannig sitt af
mörkum til heimsfriðarins.
Kínverjar óska þess að taka saman
höndum með Íslendingum við að efla
samskipti landanna og auka með því
lífsgæði almennings í báðum löndum
og byggja í sameiningu bjartari fram-
tíð.
Eftir Jin Zhijian » Framvegis ættu
þjóðirnar að auka
samráð á alþjóðavett-
vangi og byggja í sam-
einingu alþjóðasamfélag
fyrir allt mannkyn og
leggja þannig sitt af
mörkum til heims-
friðarins.
Jin Zhijian
Höfundur er sendiherra Kína
á Íslandi.
Byggjum bjartari framtíð
í samskiptum Kína og Íslands
Dagsdaglega er ég
spurður hvernig gangi
í Svíþjóð.
Spurningarnar eftir
síðustu kosningar eru
margar og ég finn að
fjöldi Íslendinga hefur
einlægan áhuga á því
sem er að gerast í Sví-
þjóð og hvernig gangi
þar. Er það skýr birt-
ingarmynd þeirra
sterku tengsla sem eru
á milli okkar sem búum í Svíþjóð og
á Íslandi.
Hins vegar hef ég einnig orðið var
við greinaskrif og skýrslur sem hafa
verið hrikalega villandi og haft þann
torskilda ásetning að sverta heima-
land mitt. Vegna þessa vil ég koma á
framfæri einföldum, skýrum og ró-
andi skilaboðum: Svíþjóð gengur vel.
Meira að segja mjög vel, bæði efna-
hagslega og mannlega. Svíþjóð er
velmegandi land, bæði í mælanlegum
og huglægum samanburði.
Benda má á þá staðreynd að á
„topp tíu lista“ yfir svæði með mesta
atvinnuþátttöku innan ESB eru sex
svæði í Svíþjóð, þrjú í Bretlandi og
eitt í Hollandi. Atvinnuleysi meðal
ungs fólks er það minnsta í 16 ár. Þá
var þriðjungur af vinnuaflinu í Sví-
þjóð með háskólamenntun, en í dag
næstum helmingurinn. Lexían er
einföld: Land sem hefur metnað til
að vera þátttakandi og leiðandi í
harðnandi alþjóðlegri samkeppni
verður að mennta íbúa sína og gera
það eftirsóknarvert að ganga
menntaveginn.
Ein birtingarmynd lífsins í Svíþjóð
er að útgáfa barnabóka hefur aukist
mikið á undanförnum árum. Árið
2013 voru 1.770 barna- og unglinga-
bækur gefnar út – árið 2017 var sá
fjöldi kominn í 2.532 útgáfur.
Staðreynd er að ríkið skilaði af-
gangi upp á 767 milljarða króna árið
2017, samanborið við 163 milljarða
króna halla fjórum ár-
um áður. Síðasta ár var
metár í komu erlendra
ferðamanna til Svíþjóð-
ar eða um 16,2 milljónir
gistinátta á skráðum
gististöðum. Sænskur
vöruútflutningur jókst
jafnframt um 10 pró-
sent og fór í 15,4 billj-
ónir króna, sem er
mesti skráði útflutn-
ingur landsins. Í dag er
Svíþjóð með sjöunda
stærsta hagkerfið í Evrópu.
Met eru slegin í byggingu hús-
næðis. Í fyrra var lokið við byggingu
á 51.600 íbúðum og hafa þær ekki
verið fleiri síðan 1992. Þannig fá ung-
ar fjölskyldur frelsi á húsnæðis-
markaði og úrval á húsnæði eykst
fyrir alla íbúa. Rekstrarumhverfi
blómstrar og lífslíkur sænskra fyrir-
tækja eru þær hæstu meðal landa
ESB þegar kemur að fyrirtækjum
sem eru enn starfandi fimm árum
eftir stofnun. Á sama tíma skoraði
Svíþjóð hæst í landavísum (e. Good
Country Index) árið 2017. Svíþjóð
lendir í fyrsta sæti á skalanum sem
ber saman alþjóðasamheldni 163
landa. Svíum þykir gott að vita af því
að Svíþjóð er það ESB-land þar sem
lægst hlutfall íbúanna stríðir við
heilsufarsvandamál sem takmarka
líf þeirra.
Mælanlegt og huglægt fléttast
saman. Það er Svíþjóð. Þannig geng-
ur í Svíþjóð.
Það skortir þó ekki vandamál og
áskoranir í Svíþjóð og framtíð lands-
ins ræðst meðal annars af því að
grannlöndum okkar gangi einnig allt
í haginn. Við þurfum hvert annað og
við þurfum að læra hvert af öðru.
Það er því mikilvægt fyrir Svíþjóð að
Íslandi farnist vel og Íslendingum
gangi vel.
Kannski var það í Svíþjóð sem
orðið „lagom“ (mátulegur) var fund-
ið upp og við höfum orðtakið „það er
ólykt af monti“. En þegar sögusagn-
ir og rangmæli, í óljósum tilgangi,
fara að grassera, tel ég mig knúinn
til að skrifa þessa grein.
Niðurstaða síðustu kosninga í Sví-
þjóð verður krufin og rædd um mörg
ókomin ár. Ég mun láta það ógert í
þessum skrifum mínum.
En ætti ég að velja eitthvað eitt
sem mér finnst fallegast við Svíþjóð,
þá eru það ekki skógarnir, hinir
fögru, djúpu, ævintýralegu skógar.
Það eru ekki vötnin, meira en eitt
hundrað þúsund vötn, dimm, falleg
og víðáttumikil. Það eru ekki borg-
irnar, þorpin eða sveitabæirnir, þó
að ég elski að vera þar og ferðast á
milli þeirra, heillast af glæstum
kastölum og rauðmáluðum húsum
með sínum hvítu húshornum. Það
eru ekki eplaskógarnir í Österlen á
Skáni, heldur ekki töfrandi fallegu
klettarnir í skerjagarði Bohusléns,
né heldur hvítu sandstrendurnar
eftir endilöngu Ölandi að Eystrasalti
sem eru efst á listanum mínum.
Það fallegasta er það sem gerir
okkur kleift að ganga í skógunum,
róa á vötnunum, búa í borgunum, í
þorpunum og á sveitabæjunum,
frjáls, stolt, sem jafningjar. Það feg-
ursta sem við höfum – það er lýð-
ræði okkar, sem er í umsjón okkar
allra.
Á þessu ári fagnar lýðræðið 100
ára afmæli í Svíþjóð. Við höfum
langa hefð fyrir samstarfi og að
vinna fyrir landið og hag fólksins.
Það mun einnig verða útkoman af
nýafstöðnum kosningum.
Sú ríkisstjórn sem tekur við for-
ystu í Svíþjóð tekur við á tímum þeg-
ar landið hefur einmitt verið útnefnt
sem það land í heiminum sem hefur
best orðspor skv. árlegri úttekt
Reputation Institutes. Þessu ein-
staklega góða orðspori um heim all-
an fylgir ábyrgð.
Við gerðum það saman.
Við stóðum saman.
Það er einnig leiðin áfram.
Hvernig gengur
eiginlega í Svíþjóð?
Eftir Håkan Juholt
Håkan Juholt
» Það fegursta sem
við höfum – það er
lýðræði okkar, sem er
í umsjón okkar allra.
Höfundur er sendiherra Svíþjóðar
á Íslandi.