Morgunblaðið - 12.10.2018, Page 19

19
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. OKTÓBER 2018
Spegilfögur Harpa Blóðrautt sólarlag yfir háreistum byggingum speglast og myndar dulúðugt listaverk í glerhjúpi tónlistarhússins Hörpu á fallegu síðdegi í höfuðborginni okkar Íslendinga.
Eggert
Það hefur verið eðli siðaðra
manna að umgangast samborg-
ara sína, nágranna og þegna ann-
arra þjóða af háttvísi og kurteisi.
Þannig hefur enginn maður eða
kona rétt eða heimild til að veita
öðrum sár og niðurlægingu.
Maðurinn er ekki fullkominn
og í ófullkomleika sínum gerist
það sem ekki skyldi verða. Í af
sökun manns á gerðum sínum og
innilegri þrá eftir því að bæta fyr-
ir það sem gert hefir verið á hlut
náungans felst von um réttlæt-
ingu. Í beiðni um fyrirgefningu felst iðrun og
eftirsjá yfir því sem hefur gerst og innileg þrá
eftir því að bæta fyrir það sem gert hefir verið
á hlut náungans.
Mannasiðir á Alþingi
Það er til siðs að tala um hið háa Alþingi. Það
eru mikil forréttindi að fá að þjóna þingræðinu.
Það vill til að á „hið háa Alþingi“ setjast persón-
ur sem kunna ekki að höndla þá ábyrgð sem
felst í því að þjóna þingræði. Sennilega er
svæsnasta dæmið í framkomu þingmanns í eft-
irfarandi ræðubút frá 1949: „Þegi þú, þú hefur
ekki orðið. Ég er alþingismaður Íslendinga,
kosinn af 7.000 Reykvíkingum og tala hér í um-
boði þeirra, en þú ert uppbótarþingmanns-
ræfill, sem sveikst þig inn á þing. Hver beitir
hér ofbeldi? Ég er að ljúka minni greinargerð,
en fæ það ekki fyrir ráðherrum, sem eru orðnir
vitlausir menn, sem hafa tekið við mútum frá
Bandaríkjunum og krafizt þess að ég yrði sett-
ur hér út.“
Það hefur ekki komið fram í þingskjölum að
beðist hafi verið fyrirgefningar á orðbragði eða
brigslyrðum um mútur.
Aðstæður hafa ef til vill eitthvað breyst í rás
tímans. Eitt sinn flutti alþingismaður mikla
lýðskrumsræðu, fullkomið lýðskrum, þar sem
hann lofaði öllum þeim er hann
taldi standa höllum fæti gulli og
grænum skógum. Annar þing-
maður sagði við þann er flutti lýð-
skrumið, að lýðskrumi loknu:
„Þessi ræða toppar allt annað lýð-
skrum.“ Sá fékk eftirfarandi svar:
„Vilt þú ekki fara í pontu og gera
þig að fífli aftur.“ Sá þingmaður
hafði ekki tekið þátt í umræðunni
og veit ekki enn til hvers hinn
miður háttvísi þingmaður var að
vísa.
Það hefur fylgt hinum nýju
frelsandi flokkum, sem hafa náð
kjöri á liðnum árum, að bera á
fólk, sem ekki situr á þingi, sakir án þess að það
fólk geti borið af sér sakir. Það þykir þessu
nýja fólki eðlileg umgengni.
Ekki eru liðin nema tvö ár frá því kunn þing-
kona drullaði yfir þann er þetta ritar með
brigslyrðum um að hann færi með dylgjur í
máli sem kennt er við Hauck und Aufhauser.
Reyndar hafði kona ein, ráðherra úr sama
flokki, einnig drullað yfir þann er þetta ritar í
anddyri Útvarpshússins nokkrum árum fyrr
vegna sama máls. Ekki hefur þessum kunnu
merku konum hugnast að biðja þann er fyrir
„drullunni“ varð fyrirgefningar. Sennilega hafa
þær verið haldnar afsakanlegri vanþekkingu
þegar illa lá á þeim.
Þá skortir mjög á þakklæti í stjórnmálum.
Þannig vann sá er þetta ritar ágætan sigur í
prófkjöri í sínum Flokki, með því að fara eftir
þeim reglum sem Flokkurinn hafði sett. Síðan
var honum rennt niður listann um eitt sæti,
eins og hverjum öðrum mannlegum óþverra, án
þess að nokkur segði við hann aukatekið takk,
fyrir að halda frið.
Þingsályktun vegna níðingsverks
Á því Alþingi sem nú situr hefur verið lögð
fram svohljóðandi þingsályktunartillaga:
„Alþingi ályktar að rangt hafi verið að leggja
fram tillögu til þingsályktunar um málshöfðun
gegn ráðherrum hinn 28. september 2010, sbr.
þingsályktun nr. 30/138. Viðkomandi ráðherrar
verðskuldi afsökunarbeiðni vegna þessa.“
Vissulega er það rétt að það var rangt að
leggja fram þá þingsályktunartillögu, sem til er
vitnað. Það var enn meira níðingsverk að sam-
þykkja málshöfðun gegn Geir H. Haarde, fyrr-
verandi forsætisráðherra. Réttarhöld, sem eiga
sér uppruna í stjórnmálum, eru sennilega
mesti viðbjóður sem í stjórnmálum felst. Það er
einnig viðbjóður ef búast má við að dómarar
kveði upp dóma á forsendum stjórnmála en
ekki settra laga.
Þeir alþingismenn sem eru flutningsmenn
þeirrar tillögu er nú er fram borin greiddu ekki
með málahöfðun á sínum tíma, ellegar voru alls
ekki á Alþingi.
Það er með öllu óskiljanlegt í hverju „afsök-
unarbeiðni“ er fólgin. Það er ekki hægt að af
saka níðingsverk. Sennilega eiga flutnings-
menn við „fyrirgefningarbeiðni“.
Fyrirgefning er tvíhliða verknaður. Sá er
hefur misgjört biður þann sem hann misgerir
við fyrirgefningar. Það getur enginn beðist fyr-
irgefningar fyrir annars hönd. Því er þessi
þingsályktunartillaga algerlega marklaus.
Þeir sem enn sitja á Alþingi og greiddu at-
kvæði með málshöfðun á hendur Geir H.
Haarde geta viðurkennt illvirki sitt og beðið
um fyrirgefningu. Þeir sem ekki sitja lengur á
Alþingi geta einnig viðurkennt illvirki sitt og
beðið um fyrirgefningu.
Í því máli sem um er rætt á afsökun ekki við,
nema fólk vilji bera fyrir sig af sakanlega van-
þekkingu. Það er hægt í dómsmálum og dugar
vel til sýknu.
Ef Íslendingar og Bretar vilja gera upp sín
mál verður það ekki gert með afsökun eða fyr-
irgefningu. Ekki hafa bankastjórar Lands-
bankans eða eigendur hans beðið Breta fyr-
irgefningar á að ræna sparifé þeirra með
Icesave.
Fyrirgefning
Fyrirgefning er sáttagjörð sársauka og von-
ar. Til þess að öðlast fyrirgefningu þarf sá er
hefur misgjört að biðjast fyrirgefningar. Sá er
misgjört er við getur einn veitt fyrirgefningu.
Að honum látnum eru ýmsar leiðir til. Er þar
fyrst til faðirvorsins að taka: „Fyrirgef oss vor-
ar skuldir svo sem vér og fyrirgefum vorum
skuldunautum.“ Þá segir á einum stað í Davíðs-
sálmi: „Þegar misgjörðir vorar verða oss um
megn fyrirgefur þú oss.“
Saklaus
Það er sammerkt með þeim er misgjörðu við
þessa þjóð í hildarleik fyrir tíu árum að þeim
hefur ekki til hugar komið að biðjast fyrirgefn-
ingar. Allir sem hafa komið fyrir dómstóla
vegna óhæfuverka og óhæfuverka sinna hafa
lýst sig saklausa, rétt eins og allir þeir sem
komu fyrir dóm vegna verka sinna fyrir „Þriðja
ríkið“ í seinni heimsstyrjöldinni. Allir lýstu þeir
sig saklausa.
Það skulum við hafa í huga að öll illvirki og
syndir verða ekki fyrirgefin, jafnvel þótt ill-
virkinn iðrist. Nægir þar að nefna morð, sem er
svipting þess er hverjum manni er helgast, og
nauðgun, sem er svívirðileg árás á sjálfsvirð-
ingu þess er fyrir henni verður. Kirkjan hefur
sjálf ekki vogað sér að fyrirgefa dauðasynd-
irnar.
Það hefur aðeins einu sinni verið sagt: „Fað-
ir, fyrirgef þeim, því þeir vita ekki hvað þeir
gjöra.“ Þetta verður aldrei sagt aftur.
Eftir Vilhjálm Bjarnason » Það getur enginn beðist
fyrirgefningar fyrir annars
hönd. Því er þessi þingsálykt-
unartillaga algerlega mark-
laus.
Vilhjálmur
Bjarnason
Höfundur var alþingismaður.
Af sökun eða fyrirgefning