Morgunblaðið - 19.12.2018, Qupperneq 33

MENNING 33
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2018
ICQC 2018-20
AF ORÐUM
Orri Páll Ormarsson
orri@mbl.is
Sjálfur lék hann á bongó-trommur; með nokkrum til-þrifum, að eigin sögn. Á gítar
var hann eini strákurinn í skólanum
sem kunni Stairway to Heaven, að
vísu bara helminginn en það dugði
til að skilgreina hann sem snilling.
Á bassa var svo álappalegur sláni
frá Ástralíu sem smíðað hafði hljóð-
færið sitt sjálfur. „Helvíti svalt!“ Og
lagið? „Við tökum bara Let It Be.
Hversu flókið getur það verið? Let
It Be. Let It Be. Og Let It Be.“ Löð-
ursveittir stigu þeir á svið og fljótt
kom í ljós að ástralski sláninn var
ekki söngnum vaxinn. Þegar hann
var hér um bil drukknaður í eigin
munnvatni í viðlaginu fékk okkar
maður merki um að henda frá sér
bongótrommunum og draga hann
að landi. Kvað þar heldur betur við
annan tón. Leðurbarki var fæddur.
Nokkurn veginn svona lýsti
Bruce Dickinson, alla jafna kennd-
ur við málmbandið goðsagna-
kennda Iron Maiden, fyrstu hljóm-
sveitinni sinni í eins manns
sýningunni Spoken Word í Hörpu á
sunnudagskvöldið. Kappinn var í
banastuði þetta kvöld og gerði mis-
kunnarlaust grín á eigin kostnað.
Og eftir atvikum annarra.
Umgjörðin var látlaus; stóll og
borð og tjald undir fáeinar ljós-
myndir. Stóllinn var raunar ekki
fyrir Dickinson sjálfan, heldur
ósýnilegan vin sem hann kallar
reglulega til skrafs og ráðagerða.
Svo strollaði hann bara um sviðið,
sagði sögur og brá sér í allra kvik-
inda líki. Bráðskemmtilegur, eins
og við var að búast.
Rekinn úr heimavistarskóla
Dickinson byrjaði á byrjuninni,
þegar hann kom eins og skrattinn
úr sauðarleggnum inn í líf táning-
anna foreldra sinna í námabænum
Worksop í Englandi, „sem enginn
hefur heyrt nefndan“. Gengu þau
þegar í stað til liðs við sirkus og
kom uppeldið fyrir vikið í hlut af-
ans, sem starfað hafði í kolanámu
frá þrettán ára aldri.
Eftir að þau sögðu skilið við
sirkusinn komust foreldrar Dick-
insons í álnir, keyptu hótel og sendu
soninn í fínan heimavistarskóla.
Þar gekk á ýmsu og Dickinson var á
endanum rekinn fyrir að hafa þvag-
lát yfir kvöldverð skólameistarans
sem sá síðarnefndi borðaði raunar
með bestu lyst. Ugglaust hefur
mönnum verið vísað úr skóla fyrir
minni sakir. Í bréfinu sem fylgdi
Dickinson úr hlaði kom fram að
tungan í honum væri skaðræði og
koma þyrfti böndum á hana. „Ein-
mitt,“ sagði Dickinson í Hörpu, „og
ég sem hef unnið fyrir mér með
tungunni síðan“.
Enda þótt Dickinson færði frá-
sögn af ofbeldi í skólanum í spaugi-
legan búning var hún sláandi en
sjálfsagt þótti að ganga í skrokk á
nemendum í breskum heimavist-
arskólum á áttunda áratugnum. Og
enginn vildi vera í kórnum enda
hafði kórstjórinn víst minnstan
áhuga á söng.
Dickinson sagði mergjaðar
sögur af dvöl sinni í költmálmband-
inu Samson frá 1979-81, sem var
fyrsta stóra giggið hans sem söngv-
ara, ekki síst af hinum ógurlega
trymbli Thunderstick. Sá ágæti
maður tók upp þann sið að reima á
sig leðurgrímu fyrir tónleika, að
hætti Gimpisins í Pulp Fiction, og
gefa ekki frá sér mennsk hljóð með-
an hann var í karakter. Flækti þetta
gjarnan málið á æfingum. Síðar
fékk Thunderstick bágt fyrir grím-
una enda þótti hún minna óþægi-
lega á grímuna sem raðnauðgari
nokkur, kenndur við Cambridge,
notaði við ódæðisiðju sína. „Hvers á
ég að gjalda?“ mun aumingja
Thunderstick hafa sagt.
Thunderstick á að hafa verið á
undarlegum efnum þegar Dick-
inson kom til sögunnar og á fyrstu
æfingunni kom aðeins eitt í veg fyr-
ir að hann liði út af – veggurinn fyr-
ir aftan hann. Sjálfur kvaðst Dick-
inson hafa haldið sig við bjórinn og
aðeins prófað marjíúana í nokkur
skipti, seinast þegar hann var 23
ára. Pillurnar lét hann vera.
Meinfyndin var sagan af stúku-
manninum og rótaranum Brian sem
keyra þurfti Samson í striklotu frá
Norður-Skotlandi til Lundúna eftir
eitt giggið. „En ég er svo þreyttur,“
stundi ræfils Brian sem varð til þess
að honum var gefin blá pilla. Ók eft-
ir það á tveimur hjólum niður eftir
og stífbónaði bílinn við komuna til
Lundúna. Kattferskur.
Dickinson sagði einnig kostu-
legar sögur af Iron Maiden sem
náðu hámarki þegar hann fór yfir
buxnatísku bandsins gegnum árin.
Sem kunnugt er hefur Iron Maiden
hvorki verið á mála hjá Versace né
Armani. Spandex-buxur, ermalaus
bolur og West Ham United-
svitabönd og málið er dautt.
Aðallega þó einn
Söngvarinn ræddi um ástríðu
sína fyrir flugi en staldraði stutt við
störf sín fyrir Astraeus og Iceland
Express. Bar þó landi og þjóð vel
söguna. Iceland Express-ævintýrið
hefði runnið út í sandinn, sagði
hann, og orðalagið benti til þess að
Dickinson þekkti söguna. „Þið vor-
uð reið út í tvo til þrjá menn, að-
allega þó einn – og ég líka.“
Hann kom mun víðar við og
óborganleg var frásögn söngvarans
af stuttum en snörpum orðaskiptum
við Elísabetu drottningu og Filipp-
us drottningarmann. „Þungarokk,
hvað er það?“ spurði drottning,
þegar fundum þeirra bar saman í
Buckingham-höll.
Eftir hlé svaraði söngvarinn
spurningum úr sal og komu þær úr
ýmsum áttum. Sumar voru langar
og flóknar en aðrar hnitmiðaðri,
eins og „þekktir þú Lemmy per-
sónulega?“ Af því tilefni rifjaði
Dickinson upp söguna af því þegar
læknar ráðlögðu Lemmy að drekka
meira vatn. „Hann bætti þá bara
klaka út í Jack Danielsinn!“
Hann var einnig spurður um
kvikmyndina Chemical Wedding,
þar sem hann skrifaði handritið
ásamt leikstjóranum, Julian Doyle.
Í svari Dickinsons kom fram að
myndin, sem fjallar um dulspeking-
inn alræmda Aleister Crowley,
hefði verið gerð af miklum van-
efnum og fyrir vikið hafi þurft að
færa söguna til okkar tíma og láta
hana gerast að mestu innandyra.
„Það er dýrt að taka upp úti?“
Loks var Dickinson spurður
hvað yrði fyrir valinu mætti hann
aðeins vera eitt héðan í frá, skylm-
ingakappi, flugmaður eða söngvari
Iron Maiden. Svarið var á þá leið að
margir væru betri í skylmingum en
hann og fjölmargir gætu sinnt
starfi flugmanns eins vel. „En þeir
eru ekki margir sem gætu frontað
Iron Maiden!“
Þungarokk, hvað er það?
»Dickinson var á end-anum rekinn fyrir að
hafa þvaglát yfir kvöld-
verð skólameistarans sem
sá síðarnefndi borðaði
raunar með bestu lyst.
Ljósmynd/John McMurtrie
Sigldur Bruce Dickinson hefur komið víða við um dagana. Hann var í ess-
inu sínu í Eldborginni á sunnudagskvöldið í sýningunni Spoken Word.
Þótt enn sé um mánuður þar til til-
kynnt verður um tilnefningar til
Óskarsverðlaunanna þá hefur
Bandaríska kvikmyndaakademían
þegar kynnt lengri lista kvikmynda
og kvikmyndalistamanna sem
keppa um tilnefningu í hinum ýmsu
flokkum. Þar á meðal voru kynntar
níu kvikmyndir sem munu keppa
um Óskarinn sem „besta erlenda
kvikmyndin“. Framlag Íslands,
Kona fer í stríð, kvikmynd Bene-
dikts Erlingssonar, hlaut ekki náð
fyrir augum valnefndarinnar.
Alls lögðu 87 þjóðir fram kvik-
myndir til samkeppninnar. Sérstök
nefnd valdi sex af þessum níu en
hinar þrjár voru valdar af rýnum
sem stjórn akademíunnar valdi.
Kvikmyndirnar níu eru, með ensk-
um heitum: Birds of Passage frá
Kólumbíu, The Guilty frá Dan-
mörku, Never Look Away frá
Þýskalandi, Shoplifters frá Japan,
Ayka frá Kasakstan, Capernaum
frá Líbanon, Roma frá Mexíkó,
Cold War frá Póllandi, sigurmynd
Evrópsku kvikmyndaverðlaunanna
um liðna helgi, og Burning frá Suð-
ur-Kóreu.
Kona fer í stríð var ekki valin
AFP
Tilnefndur Hinn pólski Pawlikowski vann
Evrópsku verðlaunin og er nú tilnefndur til
Óskarsverðlauna fyrir Kalt stríð.
Ragnheiður Skúladóttir, framkvæmdastjóri Íslenska
dansflokksins og listrænn stjórnandi sviðlista-
hátíðarinnar Lókal, hefur verið ráðin stjórnandi
listahátíðarinnar Festspillene í Norður-Noregi. Tekur
hún við stöðunni í mars næstkomandi. Miðstöð Fest-
spillene er í Harstad. Ragnheiður hefur komið að hátíð-
inni á undanförnum árum og hefur enn fremur unnið
með heimamönnum að dagskrá leikhús- og dansatriða
fyrir hátíðina á næsta ári. Á heimasíðu Festspillene er
haft eftir Ragnheiði að hún hlakki mikið til að starfa
með hinu góða stjórnunarteymi hátíðarinnar í Harstad
að einni bestu listahátíð sem sett sé upp á Norðurlöndum
ár hvert. Hún njóti þess að vinna í norðrinu og hlakki til að búa þar.
Ragnheiður tekur við Festspillene
Ragnheiður
Skúladóttir