Morgunblaðið - 03.04.2019, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. APRÍL 2019
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Boris Johnsonbrást við
beiðni Theresu
May til Jeremy
Corbyn um að fá
hann til að hjálpa
henni við Brexit með þessum
orðum: „Það eru mikil von-
brigði að ríkisstjórnin hafi
ákveðið að fela Jeremy Corbyn
og Verkamannaflokknum loka-
hnykkinn í Brexit.“ Þetta segir
sitt um viðbrögðin við nýjasta
útspili May, sem ætlar ekki að
láta nægja að breska þingið
hafi þrisvar fellt „samning“
hennar og ESB um útgöngu.
May ítrekaði í gær að allt
sem gert yrði þyrfti að vera á
grundvelli þessa „samnings“
enda væri ekkert annað í boði
af hálfu ESB! Og það er eins
með þennan „samning“ og aðra
slíka sem ESB gerir, þeir eru
algerlega einhliða og ganga út
á að viðsemjendurnir verða að
gangast við öllum skilyrðum, á
fjórum fótum.
Íslendingar kynntust þess-
ari „samninga“tækni ESB frá
hinni hliðinni, þegar nokkrir
heittrúaðir ESB-sinnar göbb-
uðu þingið til að
samþykkja að
ganga til „samn-
inga“ um aðild að
ESB. Þeir „samn-
ingar“ voru, líkt og
Brexit nú, alfarið á forsendum
ESB. Þar var, eins og í tilviki
Brexit, aðeins í boði einn
samningur, sem var þá sam-
kvæmt skilgreiningu sá besti
sem völ var á, líkt og May hef-
ur margoft minnt á. Corbyn
hefur raunar bent á að hann sé
þá jafnframt sá versti.
Svo sérkennilegt sem það er
þá virðist niðurlægingin alltaf
skammt undan þegar reynt er
að „semja“ við ESB. Hótan-
irnar fylgja við hvert fótmál í
samskiptunum og þeir sem
ekki gefa eftir fá að kenna á
reiði óþekktu embættismann-
anna sem ráða enn meiru í
Brussel en í öðrum höf-
uðborgum.
En hverju breytir það þó að
einhverjir í Brussel pirrist?
Hvað er að óttast? Eins og
stundum áður er líklegt að
ekkert sé að óttast, nema að
vísu óttann sjálfan.
Vandræðagangur
May er orðinn afar
vandræðalegur}
Ekkert að óttast
Það er löngukominn tímitil að leiða
til lykta kröfu fólks
á Austurvelli 1949
um að þjóðin sjálf
fái að taka ákvörð-
un um aðild að
NATO og stríðs-
rekstri þess.“ Svo segir í þings-
ályktunartillögu sem átta þing-
menn Vinstri grænna hafa flutt
á Alþingi.
Það er stórmerkilegt að
lunginn úr þingflokki VG vilji
líma sig með þessum hætti
fasta í fortíðinni og festa ógeð-
fellda mynd af óeirðum á Aust-
urvelli á brjóst sér. Þá höfðu
fyrirrennarar flokks Vinstri
grænna skipað sér í fylkingu á
heimsvísu, þótt stundum hent-
aði að neita því, með kúgunar-
valdi kommúnismans og
ágengni þess, gegn ákvörðun
vestrænna ríkja um að stofna
til varnarbandalags til að
standa gegn útþenslustefnu og
ögrunum alræðisríkja komm-
únismans.
Leiðtogar lýðræðisflokk-
anna á Íslandi höfðu sem betur
fór haft vara á ef reynt yrði að
yfirbuga með ofbeldi hina fá-
mennu sveit lögreglumanna
sem tryggja áttu að Alþingi
hefði vinnufrið til að afgreiða
svo mikilvægt mál sem vitað
var að þorri þingmanna styddi.
Vafalaust er að ofbeldi undir-
róðursmanna hefði
sigrað ef þessi
fyrirhyggja
lýðræðisflokkanna
hefði ekki komið
til. Alþingishúsið
var mjög illa út-
leikið eftir árásina
á það og grjót-
hnullungar lágu í fundar-
salnum.
Nær væri að þeir stjórn-
málamenn sem rekja pólitískar
ættir sínar til þeirra sem stóðu
fyrir óeirðunum gerðu nú
hreint fyrir sínum dyrum. Allar
hrakspár og ósannindi um það
sem fyrir varnarbandalaginu
Nató vekti liggja dauð og
ómerk eftir dóm sögunnar. Það
er væntanlega þess vegna sem
ríkisstjórn undir forystu VG
tekur nú fullan þátt í samstarf-
inu innan Nató og heldur áfram
þeim varnarviðbúnaði sem kom
til er föst varnarstöð í landinu
var lögð af. Þegar menn spyrja
sig um afstöðu síðari tíma til
þessara þátta öryggismála má
horfa til glæsilegar undir-
skriftasöfnunar Varins lands
annars vegar, sem skaut þáver-
andi vinstristjórn skelk í
bringu, vegna mikils fjölda og
afgerandi niðurstöðu og hins
vegar undirskriftarsöfnunar
„hernámsandstæðinga“ sem
fór þannig að aðstandendur
hennar völdu þann kost sjálfir
að stinga henni undir stól.
Tillaga 8 þingmanna
VG um þjóðarat-
kvæði um Nató og
beintengingu við
óeirðarmenn á Aust-
urvelli vekja undrun}
Horfa þeir stoltir
um öxl?
R
íkisstjórnin myndi græða á því
að leyfa þeim eldri borgurum að
vinna sem það vilja og þá án
skerðingar á atvinnutekjum
þeirra. Gróðinn fyrir ríkið yrði í
skatttekjum og betri heilsu þeirra eldri borg-
ara sem vilja eða geta unnið. Það er fáránlegt
að skerða vinnulaun og þá einnig lífeyr-
issjóðslaun frá lífeyrissjóðunum sem eru ekk-
ert annað en laun viðkomandi plús vextir og
verðtrygging. Vextina og verðtrygginguna
ætti að skatta sem fjármagnstekjur, en ekki
launatekjur. Þetta er eignarupptaka af
verstu gerð.
Ríkisstjórnin skerðir laun þeirra eldri
borgara sem vinna fulla vinnu að fráteknu
frítekjumark upp á 100.000 krónur um 45%,
en sama ríkisstjórn hefur nýlega komið á
hálfum lífeyrissjóðsgreiðslum frá lífeyr-
issjóðum og hálfum frá Tryggingastofnun ríkisins og
það án allra skerðinga fyrir eldri borgara?
Sá sem er með 1 milljón króna frá lífeyrissjóði sínum
í ½ á móti ½ kerfinu fær 124.053 krónur á mánuði frá
Tryggingastofnun ríkisins. Láglaunamaðurinn sem er
bara með 125.000 krónur frá lífeyrissjóðnum sínum fær
það sama og sá hálaunaði eða 124.053 krónur á mánuði
frá Tryggingastofnun ríkisins.
Sá sem hefur ekki nema 125.000 krónur frá lífeyr-
issjóði í þessu kerfi, sem er yfirleitt láglaunamaður, fær
útborgað 233.000 krónur á mánuði, en sá sem er með 1
milljón króna frá lífeyrissjóði fær útborgaðar 738.000
krónur á mánuði með 124.000 krónur á mán-
uði í gjöf frá ríkinu. Hvernig í ósköpunum er
þetta hægt?
Þegar sótt er um þennan hálfa rétt fyrir
einhvern sem er með minna en 124.052 krón-
ur úr lífeyrissjóði á mánuði segir orðrétt á
vef Tryggingastofnun ríkisins: „Lífeyr-
issjóðstekjur eru of lágar, þar af leiðandi átt
þú ekki rétt á 50% lífeyri og 50% frá lífeyr-
issjóðunum miðað við þær lífeyristekjur sem
þú gefur upp. Lífeyrissjóðstekjurnar þurfa
að vera hærri en 124.053 krónur á mánuði
svo að þú eigir rétt. En þú getur sótt um al-
mennan ellilífeyri.“
Vegna þess að viðkomandi hefur verið lág-
launamaður alla tíð fær hann ekki 124.053
krónur á mánuði frá ríkinu eins og hálaunaði
milljónar króna maðurinn fær. Þess vegna
hefur Flokkur fólksins lagt fram frumvarp
um breytingar á lögum um almannatryggingar, um af-
nám skerðinga ellilífeyris vegna atvinnutekna eldri
borgara með stuðningi frá öðrum flokkum. Frumvarp
sem mun ekki mismuna eldri borgurum, eins og þessi
fáránlegu lög um hálfan lífeyrissjóð á móti hálfum bót-
um Tryggingastofnunar frá núverandi ríkisstjórn.
Vonandi kemst frumvarp Flokks fólksins út úr vel-
ferðarnefnd á næstunni og verður að lögum á þessu
þingi, öllum eldri borgurum til góða.
Guðmundur
Ingi
Kristinsson
Pistill
Hættum að skerða atvinnutekjur eldri borgara
Höfundur er þingflokksformaður Flokks fólksins.
gudmundurk@althingi.is
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
FRÉTTASKÝRING
Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
Neðri deild breska þingsinsmistókst á mánudags-kvöldið í annað sinn aðkoma sér saman um
framhaldið varðandi útgöngu Breta
úr Evrópusambandinu, svonefnt
Brexit. Að öllu óbreyttu stefnir því í
að Bretland yfirgefi Evrópusam-
bandið eftir níu daga, hinn 12. apríl
næstkomandi, án þess að það liggi
fyrir samkomulag um framtíðar-
samskipti Breta og sambandsins. En
hver yrðu áhrif þess?
Tollar afnumdir í heilt ár
Brexit án samnings myndi í
fyrsta lagi þýða það að Bretar
myndu sjálfkrafa þurfa að treysta á
tollareglur Alþjóðaviðskiptastofn-
unarinnar, WTO, en þær kveða á um
að ríki verði að láta öll önnur ríki
njóta sömu tollfríðinda nema sam-
komulag sé í gildi gagnvart viðkom-
andi ríki. Bretar hafa til þessa náð
að tryggja sér slíka samninga við
EFTA-ríkin, Ísland þar meðtalið.
Viðskipti Breta við þær þjóðir munu
því geta haldið áfram án mikilla
breytinga eftir útgönguna.
Þá birti ríkisstjórn Bretlands
áætlun í upphafi mars þar sem gert
var ráð fyrir að tollar yrðu felldir
niður í heilt ár af um 87% þeirra
vöruflokka sem fluttir eru til lands-
ins eftir útgöngu en tilgangur þess
er að koma í veg fyrir að verð á ýms-
um varningi rjúki upp. Gallinn við
þau áform er að bresk fyrirtæki
myndu um leið mæta aukinni er-
lendri samkeppni á heimamarkaði.
Sé enginn samningur til staðar
mun Evrópusambandið hins vegar
taka upp tollmúra gagnvart bresk-
um varningi, sem gæti aftur haft
fremur neikvæð áhrif í ljósi þess að
um 44% af öllum útflutningsvörum
Breta fara til sambandsins.
Landamærin flækja stöðuna
Landamæri Írlands og Norður-
Írlands hafa verið einn helsti ásteyt-
ingarsteinninn í viðræðum Breta og
Evrópusambandsins. „Varnaglinn“
svonefndi í samkomulagi Theresu
May hefur enda verið talinn helsta
ástæða þess að neðri deildin hefur
nú fellt það í þrígang.
Vandinn er ekki síst sá að um
30.000 manns fara reglulega yfir
landamærin til þess að sækja vinnu,
auk þess sem þriðjungur af útflutn-
ingi Norður-Írlands fer suður fyrir
landamærin. Þá hefur ekki verið
snert á þeim sögulega vanda sem
fylgir tvískiptingu Írlands, en óttast
er að lokuð landamæri gæti ýft upp
gamlar væringar á Norður-Írlandi.
En hví þá ekki bara að hafa
landamærin opin? Ótti Evrópusam-
bandsríkjanna er þá sá að þá yrðu
þau vinsæl leið fyrir smyglara til
þess að komast framhjá tollum sam-
bandsins, sér í lagi ef Bretar fella
sína niður tímabundið.
Um 2% samdráttur?
Samkvæmt mati OECD, sem
birtist í upphafi síðasta mánaðar, er
talið að útganga án samnings muni
skera um 2% af hagvexti Bretlands í
ár. Það gæti aftur leitt til kreppu í
Bretlandi og var það mat stofnunar-
innar að veruleg hætta væri á að hún
myndi breiðast til annarra ríkja
Evrópu, í ljósi þeirra miklu viðskipta
sem Bretland á við þau.
Til lengri tíma litið er hins veg-
ar óvissara hver áhrifin verða. Mer-
vyn King, fyrrverandi bankastjóri
Englandsbanka, hefur þannig lýst
því yfir að hann telji að til lengri
tíma litið yrðu áhrifin nær engin.
Fleiri eru þó á andstæðri skoðun.
Þannig reiknaði þýska hug-
veitan Bertlesmann Stiftung út að
höggið fyrir Breta myndi nema um
2,39% lækkun á þjóðarframleiðslu
Bretlands eða sem nemur um 57
milljörðum evra á ári. Séu þeir út-
reikningar réttir gæti það skipt
miklu máli fyrir breskan efnahag að
það takist að koma í veg fyrir samn-
ingslausa útgöngu.
Níu dagar til stefnu
fyrir breska þingið
Fulltrúar Íslands og Bretlands undirrituðu í gær tvo samninga sem munu
tryggja annars vegar áframhaldandi réttindi borgara til búsetu og hins
vegar óbreytt tollkjör vegna vöruviðskipta þrátt fyrir að Bretland yfirgefi
Evrópusambandið án samnings. Í fréttatilkynningu frá utanríkisráðu-
neytinu segir að á þessu stigi hafi ekki verið samið um framtíðar-
samband Íslands og Bretlands en að samningarnir séu „mikilvægur liður
í varúðarráðstöfunum íslenskra stjórnvalda vegna hugsanlegrar útgöngu
Bretlands úr ESB án samnings.“
Noregur á aðild að báðum samningunum og Liechtenstein er einnig
aðili að samningnum um búseturéttindi.
Tveir samningar undirritaðir
SAMBAND ÍSLANDS OG BRETLANDS EFTIR BREXIT
AFP
Brexit Útganga án samnings skelfir ekki alla eins og þessi mynd sýnir.