Morgunblaðið - 26.04.2019, Side 10

Selja má íslenskar kart-
öflur samhliða innfluttum
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
Birkir Ármannsson, kartöflurækt-
andi í Þykkvabæ, segir að selja megi
íslenskar kartöflur samhliða innflutt-
um, en dreifingarfyrirtækið Bananar
hafnaði í síðustu viku kartöflum frá
honum með þeim
skýringum að þær
væru ekki fyrsta
flokks. Krafa er
uppi um afléttingu
tolla vegna skorts
á kartöflum í við-
unandi gæðum, af
hálfu Félags at-
vinnurekenda
(FA). Þá hafa tals-
menn verslana
sagt í fjölmiðlum
að gæðin séu ekki næg um þessar
mundir og Sölufélag garðyrkjumanna
farið fram á afléttingu tolla.
Birkir segir að kartöflur séu mis-
jafnlega fallegar, en langur vegur sé
frá því að þær séu allar ósöluhæfar.
„Þetta eru bara annars eða þriðja
flokks kartöflur virðist vera,“ segir
Birkir um kartöflurnar sem hann
fékk til baka. „Síðan voru búðirnar
tómar um helgina og það var ekki
rætt um lægra verð eða neitt slíkt. Ég
sendi kartöflurnar á þriðjudaginn
[fyrir páska] og tók þær til baka á
miðvikudaginn,“ segir hann. Í febrúar
hafi verið hætt að taka við kartöflum
af ákveðnum framleiðendum. „Kart-
öflur, t.d. gullauga, batna síðan ekki
eftir því sem þær eldast, en þetta
hættu þeir að taka í lok febrúar. Þá
voru bara valdir tveir til þrír framleið-
endur.“
Bændur ekki gegn innflutningi
Ráðgjafarnefnd um inn- og útflutn-
ing landbúnaðarafurða hafnaði því að
skilyrði laga til þess að innflutnings-
tollum verði aflétt séu uppfyllt, þ.e. að
ekki sé vöntun á kartöflum í skilningi
laga þar sem tveir framleiðendur seg-
ist eiga talsvert til af kartöflum. Fram
kom í máli Ólafs Stephensen, fram-
kvæmdastjóra FA, á RÚV að mark-
aðnum væri haldið í gíslingu af tveim-
ur litlum framleiðendum.
Birkir segir að kartöflubændur
leggist ekki gegn innflutningi sem
slíkum. Ávallt hafi gengið vel þegar
tollum hafi verið aflétt. „Ég held það
sé mjög röng umræða hjá þeim að
einhverjir nokkrir bændur stoppi inn-
flutninginn, ég trúi því ekki enda er
það ekki ætlunin að gera neytandan-
um það að það vanti,“ segir hann. „Ég
held ég geti svarið það að það sé eng-
inn kartöfluframleiðandi sem hamlar
innflutningi. Það er alveg hægt að
selja íslenskar kartöflur með erlend-
um innflutningi,“ segir hann og nefnir
að íslenskar kartöflur geti að líkind-
um dugað til sölu í eina til þrjár vikur
eins og staðan sé nú. Birkir nefnir til
viðbótar að almennt séð hafi kartöflu-
bændur ekki séð verð lækka þegar
kartöflur þeirra klárist og tollar séu
afnumdir.
Seldi kartöflur til Reykjavíkur
Birkir fékk þær skýringar að kart-
öflur hans væru ekki fyrsta flokks, en
slíkar kartöflur eru seldar í lausu. Þá
eru kartöflur einnig seldar í pokum
merktum framleiðanda. „Kartöflur
þurfa auðvitað að vera svolítið falleg-
ar til að verða seldar í lausu þar sem
fólk tínir. Þú lætur ljóta eplið vera og
tekur það fallegra,“ segir Birkir. „Það
er spurning hvort þær verði að vera
eins og egg. Ég veit það ekki. Við
merkjum pokana og gerum það fyrir
neytendur, ekki smásalann. Þannig
geta neytendur valið og þá verða mín-
ar bara eftir ef neytendur vilja þær
ekki,“ segir hann. Spurður hvernig
þetta horfi við sjónarmiðum um mat-
arsóun segir hann að eftirspurn sé til
staðar. „Sumt fólk vill bara gullauga
þótt hýðið sé útlitsgallað eða annað.
Ég þurfti að fara með kartöflur til
Reykjavíkur eftir að fólk hringdi í
mig,“ segir Birkir. „Ég átta mig ekki
á því hvers vegna þessu er hafnað al-
gjörlega,“ segir hann.
 Hafnaði kartöflum því þær væru ekki fyrsta flokks
Kartöflur Krafist er afléttingu tolla.
Birkir
Ármannsson
10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. APRÍL 2019
BAKARÍ / KAFFIHÚS / SALATBAR
Sunnumörk 2, Hveragerði, sími 483 1919, Almar bakari • Opið alla daga kl. 7-18
SÉRBAKAÐfyrir þig
SALATBAR
ferskur allan
daginn
verður haldinn í safnaðarheimil inu
á Reyðarf irði þr iðjudaginn
30. aprí l k l . 14 - 17.
Ársfundur
Sjálfbærniverkefnis
Alcoa Fjarðaáls og
Landsvirkjunar 2019
„Það veltur al lt á gróðrinum“
Yfirskr i ft fundarins er
Á fundinum verður f ja l lað um gróðurvöktun á
áhrifasvæðum virkjunar og álvers á Austurlandi
og grunnauðl indirnar gróður og jarðveg.
Fundurinn er opinn öl lum en fólk beðið að skrá
þátttöku á vef verkefnis ins sjalfbaerni. is
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Brynja, hússjóður Öryrkjabandalags Íslands,
hefur fengið jákvæð svör frá fáeinum sveitar-
félögum um stofnframlög til kaupa og bygg-
ingar á íbúðarhúsnæði fyrir öryrkja. Sótt var
um 140 íbúðir en vilyrði eru komin fyrir 27
enn sem komið er. Önnur sveitarfélög eru
enn að fjalla um erindið. Eftir er að fá vilyrði
frá Íbúðalánasjóði vegna stofnframlags ríkis-
ins.
Brynja hússjóður á 811 íbúðir og hefur
áhuga á að fjölga þeim vegna mikillar ásókn-
ar í húsnæði. Á síðustu árum hefur fjölgað
mjög á biðlista eftir íbúðum hjá félaginu og
voru um 600 manns á biðlistanum þegar hon-
um var lokað í vetur. Í þeirri ákvörðun fólst
að svo margra ára bið væri eftir úrlausn að
ekki væri forsvaranlegt að taka við fleiri um-
sóknum.
Fá höfnun í Garðabæ
Brynja hússjóður sneri sér til sveitarfélaga
á höfuðborgarsvæðinu og víðar í síðasta mán-
uði og sótti um stofnstyrki til kaupa og bygg-
ingar á 140 íbúðum. „Við höfum litið á höfuð-
borgarsvæðið sem eitt svæði og þeir sem
óska eftir íbúðum setja ekki fyrir sig hvar
þær eru staðsettar, ef leigan er viðunandi,“
segir Björn Arnar Magnússon, framkvæmda-
stjóri félagsins.
Félagið hefur óskað eftir 12% stofnstyrk
hjá Reykjavíkurborg til að byggja 27 íbúðir á
svokölluðum Íslandsbankareit á Kirkjusandi
og kaupa auk þess 45 íbúðir annars staðar í
borginni. Sótt var um stofnstyrki til kaupa á
20 íbúðum í Kópavogi og 11 í Garðabæ. Ekki
hefur borist svar frá bæjarstjórn Kópavogs.
Bæjarráð Garðabæjar svaraði því til að ekki
væri gert ráð fyrir fjárveitingu samkvæmt
fjárhagsáætlun ársins.
Gunnar Einarsson bæjarstjóri í Garðabæ
segir að bæjarstjórninn sé jákvæð fyrir því
að taka þátt í uppbyggingunni með Brynju
hússjóði og Bjargi sem er íbúðafélag stéttar-
félaganna en heimild þurfi að vera í fjárhags-
áætlun svo hægt sé að ganga til samninga.
Nefnir hann að í þriggja ára áætlun sé gert
ráð fyrir árlegum stofnframlögum og einnig
sé gert ráð fyrir þessum möguleika í nýsam-
þykktri húsnæðisáætlun bæjarins.
Björn Arnar gagnrýnir fyrirkomulagið.
Segir að ef vöntun sé á félagslegu leigu-
húsnæði í sveitarfélagi ætti Íbúðalánasjóður
að geta skikkað það til að byggja eða kaupa
slíkt húsnæði eða standa að uppbyggingu
með öðrum.
Vilyrði hefur borist fyrir kaupum á 10
íbúðum á Akranesi og jafn mörgum íbúðum á
Akureyri. Þá hyggst félagið byggja 7 íbúða
raðhús í Reykjanesbæ. Bæjarstjórn Árborg-
ar er að fjalla um erindi félagsins um að
kaupa þar 10 íbúðir.
Vilja félagslega blöndun
Björn Arnar vekur athygli á því að eftir sé
að fá vilyrði Íbúðalánasjóðs fyrir kaupum á
þeim íbúðum sem sveitarfélögin hafa sam-
þykkt en gert er ráð fyrir að ríkið leggi til
18%.
Íbúðalánasjóður hefur áður hafnað um-
sóknum félagsins um kaup á þegar byggðum
íbúðum og viljað leggja áherslu á stuðning
við nýbyggingar. Björn segir að stjórn
Brynju hússjóðs sé einbeitt í þeirri stefnu
sinni að stuðla að félagslegri blöndun. Það
markmið næðist betur með kaupum á stök-
um íbúðum en með byggingu heilla fjölbýlis-
húsa fyrir einstaka hópa.
Björn Arnar tekur undir þau orð að hag-
kvæmt sé fyrir sveitarfélög að taka þátt í
uppbyggingu félagslegs leiguhúsnæðis með
Brynju. Félagið beri hitann og þungann af
framkvæmd og rekstri. Bjarg sé öflugt félag
og noti fjárhagslegan styrk sinn til að hafa
leiguna lægri en hún annars þyrfti að vera.
Sækja um framlög fyrir 140 íbúðum
 Brynja vill kaupa íbúðir til að leysa úr brýnum vanda öryrkja  Litlar undirtektir sveitarfélaga
Hátún 59% íbúða Brynju eru í Reykjavík.