Ófeigur - 01.06.1944, Blaðsíða 3

ÓFEIGUR
3
álfu heims. Hér er um að ræða fræðilegan flutning lands-
ins milli heimshluta. Gíbraltaraðstaða kemur í stað al-
þjóðagleymsku, þjóðveldi í stað konungsríkis með er-
lendum valdhafa, skyndiauðlegð í stað aldagamallar
fátæktar og þjóðflutningar innan lands, sem orðið hafa
á styttri tíma heldur en hliðstæð breyting hjá.nokkurri
annarri þjóð, gerbreytir atvinnu- og lífsháttum.
Margt er þróttmikið og heilsusamlegt í starfi íslend-
inga um þessar mundir, en víða gætir mikils veikleika.
Átak borgaranna við lýðveldisstofnunina, án áberandi
forystu, er íslendingum til mikils sóma. En hin stað-
reyndin, að rúmlega 50 þingmenn hafi ekki á því nær
tveimur árum getað myndað ríkisstjórn eða stutt þá
stjórn, sem þjóðinni var fengin, sýnir hættulegan veik-
leika á stjórnmálasviðinu. Tíu ráðleysingjar í flokki
með byltingastefnuskrá hafa gert að engu starfsaðstöðu
42 borgaralegra þjóðfulltrúa. Sú minnkun, sem stjórn-
málaflokkarnir íslenzku hafa gert sér með þessum van-
mætti, mun vera án fordæma í sögu menntaðra þing-
ræðisþjóða. Það er ástæða til fyrir borgara landsins,
sem hafa undirskrifað hina nýju frelsisskrá með glæsi-
legum hætti, að athuga, meðan tími er til, þann háska-
lega andlega sjúkdóm í þjóðlífinu, sem hefur nú um
stund lamað þingstjórn fslendinga. Þá skilja þeir betur
hvar sýkin á upptök sín og hver muni vera hinn rétti
læknisdómur. Skýring málsins er mjög einföld. Þjóðin
er nú í einkennilegu upplausnar- og vanmáttarástandi,
nokkuð sambærilegu því, sem átti sér stað á árunum
1908—1916. Eftir að uppkastið hafði verið fellt með
þjóðarhrifningu, byrjaði einkennileg pólitísk uppdrátt-
arsýki í landinu. Það gamla var að hverfa, og hið nýja
var að myndast. Stjórnmálaleiðtogarnir börðust um
völdin, um bræðing og grút, fyrirvara og eftirvara. Póli-
tísku blöðin studdu þessa innihaldslausu valdastreitu,
þar sem málefnum og mönnum, vinum, venzlamönnum
og samherjum var fórnað á altari valdastreitunnar, eft-
ir því sem með þurfti, í metorðasókn einstakra manna.
Snemma á þessu sérkennilega tímabili var mér falið að
vera ritstjóri að minnsta blaði landsins. Það var Skin-
faxi, blað ungmennafélaganna. Með góðu samþykki sam-
starfsmanna minna lét ég hlutlaust valdabrölt stjórn-
málamannanna og hinar innantómu deilur landsmála-
blaðanna um ágæti eða skaðsemi bræðingsins, grútsins,